Słowa kluczowe
lata 90. XX wieku
marginalizacja polityczna
przyczyny wewnętrzne
przyczyny zewnętrzne
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem badań jest Stronnictwo Demokratyczne, które powstało jeszcze w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej. Po II wojnie światowej było jednym z elementów polskiego systemu partyjnego. Celem opracowania jest prezentacja wewnętrznych i zewnętrznych czynników, które miały wpływ na marginalizację polityczną SD w latach 90. XX wieku. Zebrano w jedną całość i uzupełniono rozproszone w różnych opracowaniach autora uwagi dotyczące tytułowej problematyki oraz dokonano ponownej interpretacji. Kryzys przywództwa w partii, brak konsekwencji w podejmowanych działaniach, likwidacja zasobów prasowych, konflikty w relacjach kierownictwa SD z instancjami terenowymi, odpływ członków, rozpad komitetów i kół, słaba znajomość zasad demokracji, niezdolność do przygotowania atrakcyjnej oferty programowej, częste zmiany partyjnych liderów – to najważniejsze przyczyny wewnętrzne, które przesądziły o marginalizacji politycznej SD. Istotne były tu też względy zewnętrzne. Przede wszystkim funkcjonowanie w warunkach systemu partii hegemonicznej nie sprzyjało rozwojowi organizacyjnemu, kadrowemu i programowemu, co musiało powodować różne deformacje. Po 1989 roku, w warunkach swobodnego kształtowania się systemu partyjnego, nowe ugrupowania oskarżały SD o współpracę z PZPR i legitymizowanie systemu politycznego PRL; pamiętali też o tym wyborcy. Wszystkie podejmowane w takich warunkach przez tę partię działania polityczne kończyły się porażką i potęgowały wewnętrzny kryzys.
Bibliografia
Cienie SD, „Gazeta Współczesna” z dnia 8.03.1993 r.
Deklaracja Programowa Stronnictwa Demokratycznego (1964), w: Materiały do historii Klubów Demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937–1939, cz. 1, Wydawnictwo Epoka, Warszawa.
Dokumenty i materiały XII Kongresu Stronnictwa Demokratycznego (1981), Wydawnictwo Epoka, Warszawa.
Ławrynowicz J. (1993), Boso ale w ostrogach, „Kurier Szczeciński” z dnia 24.02.1993 r.
Materiały informacyjno-sprawozdawcze na XIX Kongres Stronnictwa Demokratycznego (1998), Wydawnictwo RN SD, Warszawa.
Minimum Programowe (1996), „Kurier Kongresowy”, nr 2.
Polarczyk K. (1989), O porozumiewaniu się demokratów, „Tygodnik Demokratyczny”, nr 50.
Przed Ogólnopolskim Forum Demokratów (1989), „Tygodnik Demokratyczny”, nr 47.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (1993), Posiedzenia RN SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (1995), Posiedzenia RN SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (1996), Posiedzenia RN SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (1997), Posiedzenia RN SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (1999), Posiedzenia RN SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (2000), Posiedzenia RN SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (2001), XIX Kongres SD.
Rada Naczelna Stronnictwa Demokratycznego (2002), XX Kongres SD.
Stronnictwo Demokratyczne. Analiza wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 27.10.1991 r. (1993), Wydawnictwo RN SD, Warszawa.
Stronnictwo Demokratyczne w latach 1937–1965 (1967), Wydawnictwo Epoka, Warszawa.
Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej, cz. I Wybór dokumentów z lat 1944–1949 (1968), Wydawnictwo Epoka, Warszawa.
Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej, cz. II, t. 1: Wybór dokumentów z lat 1950–1958 (1970), Wydawnictwo Epoka, Warszawa.
Stronnictwo Demokratyczne w wyborach do samorządu terytorialnego w dniu 27 maja 1990 r. (1990), Wydawnictwo CK SD, Warszawa.
Tezy programowe Stronnictwa Demokratycznego (1995), Wydawnictwo RNSD, Warszawa.
Wosiński H. (1980), Stronnictwo Demokratyczne w latach II wojny światowej, Wydawnictwo Epoka, Warszawa.
Wrona J. (1990), Stronnictwo Demokratyczne w systemie politycznym PRL 1944–1965, „Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego”, nr 3.
Wspólne założenia polityki edukacyjnej, „Biuletyn Stronnictwa Demokratycznego” z dnia 23.10.1996 r.
Wspólne założenia polityki rolnej ogłoszone na konferencji „Nowoczesna wieś polska” (1996), „Kurier Kongresowy”, nr 6.
Wybory to akt racjonalny (1990), „Tygodnik Demokratyczny”, nr 21.
Żebrowski W. (2003), Stronnictwo Demokratyczne w warunkach demokratyzacji ustroju politycznego, Wydawnictwo Olsztyńskiej Szkoły Wyższej, Olsztyn.