Słowa kluczowe
CSDP
polityka bezpieczeństwa
integracja europejska
PESCO
teoria integracji
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł ten analizuje ewolucję polityki bezpieczeństwa UE, czyli sfery, która była uznawana przez dziesięciolecia integracji za kompetencję państw członkowskich. Stąd rozwadze poddano z jednej strony mechanizmy zapewniające udział w procesach decyzyjnych organów reprezentujących interesy ponadnarodowe (tj. Komisja Europejska, Europejska Agencja Obrony, Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa), przy jednoczesnej gwarancji decyzyjnej dla rządów państw członkowskich (m.in. w ramach Rady). W pierwszej części dyskusja dotyczy roli Traktatu w procesie kształtowania Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO) oraz dylematów dotyczących np. poszukiwania konsensusu negocjacyjnego, jak również znaczenia poziomu inwestycji w sferze bezpieczeństwa dla możliwości realizacji założonych celów. Następnie omówione są teoretyczne podstawy integracji omawianej polityki, oraz związane z tym wyzwania interpretacyjne. Trzecia część to analiza sfery instytucjonalno-agencyjnej związanej z zarządzaniem WPBiO, jak również mechanizmów decyzyjnych oraz źródeł finansowania podjętych działań i projektów. Dodatkowo, ukazana jest rola PESCO, czyli stałej współpracy strukturalnej, jako nowej koncepcji praktycznego realizowania założeń traktatowych i celów strategicznych UE w sferze bezpieczeństwa i obrony.
Bibliografia
Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, Dziennik Oficjalny UE C 306, 17, 2007.
Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organisation, https://www.nato.int/lisbon2010/strategic-concept-2010-eng.pdf, 13.06.2022.
Bendiek A. (2012), European Realism in the EU, w: EU External Relations Law and Policy In the post-Lisbon Era, red. P. J. Cardwell, Springer, Hague.
Brussels Declaration on Transatlantic Security and Solidarity, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_156620.htm?selectedLocale=en, 21.06.2022.
Barbé E., Morillas P. (2019), The EU global strategy: the dynamics of a more politicized and politically integrated foreign policy, “Cambridge Review of International Affairs”, vol. 32, no. 6. DOI: https://doi.org/10.1080/09557571.2019.1588227
Béraud-Sudreau P. (2020), Integrated markets? Europe’s defence industry after 20 years, w: The CSDP in 2020 – The EU’s legacy and ambition in security and defence, red. D. Fiott, EU Institute for Security Studies, https://www.iss.europa.eu/sites/default/files/EUISSFiles/CSDP%20in%202020_0.pdf, 15.06.2022.
Bickerton Ch., Irondelle B., Menon A. (2011), Security Co-operation Beyond the Nation State: the EU’s Common Security and Defence Policy, “Journal Of Common Market Studies”, vol. 49, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2010.02126.x
Blocken M. (2018), Behind PESCO – the Past and Future, “FINABEL – European Army Interoperability Center Report”, https://finabel.org/behind-pesco-the-past-and-future-2018/, 9.06.2022.
Brandão A. P. (2015), The Internal-External Nexus in the Security Narrative of the European Union, “JANUS.NET e-journal of International Relationsn”, vol. 6, no. 1.
Duke S. (2012), The EU, NATO and the Treaty of Lisbon: Still Divided Within a Common Security, “Contemporary Security Policy”, vol. 32, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-6704-823-1_16
Dybczyński A. (2014), Teoria sojuszy międzynarodowych, w: Stosunki międzynarodowe – wokół rozważań teoretycznych, red. K. Kącka, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Fiott D. (2020), Introduction, w: The CSDP in 2020 – The EU’s legacy and ambition in security and defence, red. D. Fiott, EU Institute for Security Studies, Brussels, https://www.iss.europa.eu/sites/default/files/EUISSFiles/CSDP%20in%202020_0.pdf, 13.06.2022.
Fiott D., Theodosopoulos V. (2020), Yearbook of European Security, EU Institute for Security Studies – Report, https://www.iss.europa.eu/content/yearbook-european-security-2020, 17.06.2022.
Fiott D. (2021), Yearbook of European Security, European Union Institute for Security Studies – Report, https://www.iss.europa.eu/content/yearbook-european-security-2021, 13.06.2022.
Ehrhart H. G. (2002), What Model for CFSP?, „Chaillot Papers”, Institute for Security Studies of the European Union, no. 55.
Eilstrup-Sangiovanni M. (2014), Europe’s Defence Dilemma, “The International Spectator: Italian Journal of International Affairs”, vol. 49, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1080/03932729.2014.910728
Gegout C. (2012), Explaining European military intervention in Africa: a neoclassical realist perspective, w: Neoclassical realism in European politics: bringing power back in, red. A. Toje, B. Kunz, Manchester University Press, Manchaster.
Gotkowska J. (2019), A European Defence Union – The EU’s New Instruments in the Area of Security and Defence, OSW Report – Centre for Eastern Studies, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Report__A%20European%20Defence%20Union__net_0.pdf, 11.06.2022.
Haesebrouck T. (2015), Explaining the Pattern of CSDP-Operations: Towards a Theoretical Synthesis, “Romanian Journal of European Affairs”, vol. 15, no. 2.
Hofmann S. C. (2011), Why Institutional Overlap Matters: CSDP in the European Security Architecture, „Journal of Common Market Studies”, vol. 49, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2010.02131.x
Joint Declaration on EU-NATO Cooperation, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_156626.htm?selectedLocale=en, 15.06.2022.
Howorth J., Menon A. (2009), Still Not Pushing BackWhy the European Union Is Not Balancing the United States, “Journal of Conflict Resolution”, vol. 53, no. 5. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002709339362
Howorth J. (2017), For a True European Defence Union, Wilfried Martens Center for European Studies – Research Paper, https://www.martenscentre.eu/publication/for-a-true-european-defence-union/, 11.06.2022.
Kucera T. (2019), What European Army? Alliance, Security Community or Postnational Federation, “International Politics”, vol. 56. DOI: https://doi.org/10.1057/s41311-017-0129-6
Legrand J. (2016), Does the new EU Global Strategy deliver on security and defence?, Directorate Generale for External Policies, 6.06.2016, http://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document.html?reference=EXPO_IDA(2016)570472, 12.06.2022.
Mauro F. (2020), European Defence: Challenges Ahead, “IRIS – Analyses”, 27.01.2020, https://www.iris-france.org/143892-european-defence-challenges-ahead/, 11.06.2022.
Mauro F. (2018), EU Defence: The White Book implementation proces, Directorate General For External Policies – Policy Department, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/603871/EXPO_STU(2018)603871_EN.pdf, 13.06.2022.
Merchet J. D. (2009), À dire vrai, “Larousse Collection”, Paris.
Norheim-Martinsen P. R. (2010) Beyond Intergovernmentalism: European Security and Defence Policy and the Governance Approach, “Journal of Common Market Studies”, vol. 48, no. 5. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2010.02116.x
Ojanen H. (2006), The EU and Nato: Two Competing Models for a Common Defence Policy, “Journal of Common Market Studies”, vol. 44, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2006.00614.x
Piechowicz M., Szpak A. (2022), Evolution of the CSDP in the setting of European integration and international relations theory, “Comparative Strategy”, vol. 41, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1080/01495933.2021.2017746
Piechowicz M., Maliszewska-Nienartowicz J. (2020), EU-NATO relations through the lens of strategic documents, „Romanian Journal of European Affairs”, vol. 20, no. 2.
Puetter U. (2012), The Latest Attempt at Institutional Engineering: The Treaty of Lisbon and Deliberative Intergovernmentalism in EU Foreign and Security Policy Coordination, w: EU External Relations Law and Policy In the post-Lisbon Era, red. P. J. Cardwell, Springer, Hague. DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-6704-823-1_2
Rynning S. (2003), The European Union: Towards a Strategic Culture?, “Security Dialogue”, vol. 34, no. 4. DOI: https://doi.org/10.1177/0967010603344007
Sperling J., Webber M. (2019a), Security Governance in Europe: a Return to System, “European Security”, vol. 23, no. 2. (2014), s. 126–144. DOI: https://doi.org/10.1080/09662839.2013.856305
Sperling J., Webber M. (2019b), The European Union: security governance and collective securitization, “West European Politics”, vol. 42, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1080/01402382.2018.1510193
Smith K. E. (2014), European Union Foreign Policy in a Changing World, Polity Press, London.
Warsaw Declaration on Transatlantic Security, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_133168.htm?selectedLocale=en, 17.06.2022.
Zandee D. (2020), No more shortfalls? European military capabilities 20 years on, w: The CSDP in 2020 – The EU’s legacy and ambition in security and defence, red. D. Fiott, EU Institute for Security Studies, https://www.iss.europa.eu/sites/default/files/EUISSFiles/CSDP%20in%202020_0.pdf, 14.06.2022.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Michał Piechowicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.