Słowa kluczowe
Wielka Brytania (UK)
bezpieczeństwo energetyczne
Zatoka Perska
strategiczne współdziałanie
Jak cytować
Abstrakt
Stany Zjednoczone (USA) i Wielka Brytania (UK), stali członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, utrzymują kluczowe partnerstwo w systemie międzynarodowym. Zatoka Perska, wyróżniająca się jako strategicznie istotny region ze względu na znaczące zasoby energetyczne, stanowi przykład ich wspólnych wysiłków na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego – kluczowej kwestii XXI wieku. Niniejsze badanie opiera się na jakościowej analizie treści w celu zbadania politycznego, bezpieczeństwa, militarnego oraz strategicznego wymiaru współpracy USA i Wielkiej Brytanii, przyjmując Zatokę Perską jako studium przypadku. Konkretnie, praca analizuje, jak te wymiary wspierają zrównoważone relacje między oboma państwami w kontekście bezpieczeństwa energetycznego w regionie. Główne pytanie badawcze brzmi: Jakie konkretne przesłanki polityczne, bezpieczeństwa i wojskowe definiują strategiczną współpracę między USA a UK w Zatoce Perskiej? Powiązane pod-pytania dotyczą ich wspólnych globalnych interesów w politykach bezpieczeństwa energetycznego w tym regionie oraz oceniają wkład UK w bezpieczeństwo i działania wojskowe w Zatoce Perskiej jako mechanizm wspierający strategie odstraszania USA w takich obszarach, jak Morze Południowochińskie i Europa Wschodnia. Wyniki wskazują, że głównym celem USA i UK jest zwiększenie bezpieczeństwa, wpływów i autorytetu, co znajduje odzwierciedlenie w ich strategiach bezpieczeństwa energetycznego. Strategie te kładą nacisk na połączenie polityk mających na celu zarządzanie globalnymi zasobami i rynkami energetycznymi, przy czym kontrola nad międzynarodowymi szlakami tranzytowymi jest uznawana za podstawowe narzędzie realizacji celów narodowych. W rezultacie, poprzez strategiczną rewizję i dostosowanie, USA i UK nawiązały silne więzi z kluczowymi dostawcami energii, zwłaszcza z Arabią Saudyjską, pokonując różnice ideologiczne w celu uzyskania korzyści związanych z energią. Te relacje znacząco kształtują ramy bezpieczeństwa i strategie obu narodów, szczególnie w Zatoce Perskiej.
Bibliografia
Abraham S. (2004), U.S. national energy policy and global energy security, “Economic Perspectives”, 9(2), pp. 6–9.
Ansari D. (2022), The hydrogen ambitions of the Gulf States: Achieving economic diversification while maintaining power, https://www.ssoar.info/ssoar/bitstream/handle/document/81699/ssoar-2022-ansari-The_hydrogen_ambitions_of_the.pdf.
Bahgat G. (2003), American oil diplomacy in the Persian Gulf and the Caspian Sea, University Press of Florida.
Barnes J., Jaffe A. M. (2006), The Persian Gulf and the geopolitics of oil, “Survival”, 48(1), pp. 143–162. DOI: https://doi.org/10.1080/00396330600594348
Bilgin P. (2019), Regional security in the Middle East: A critical perspective, Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315204123
Bokharai Zade M. (2014), The reasons of alignments between England and America in regional crises and evolutions, Setoos Publication.
Chitsazian M. R., Sadeghiaval H. (2023), The security order in the Persian Gulf and its challenges, in: The Arms Race in the Middle East: Contemporary Security Dynamics (pp. 115–135), Springer.
Cox E. (2018), Assessing long-term energy security: The case of electricity in the United Kingdom, “Renewable and Sustainable Energy Reviews”, 82, pp. 2287–2299. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2017.08.084
Devanny J., Berry P. (2021), “Gulf security is our security”: Global Britain and U.K. Gulf strategy, 2010-20, “Defence Studies”, 21(2), pp. 141–161. DOI: https://doi.org/10.1080/14702436.2021.1874244
Elsayed A. H., Naifar N., Nasreen S. (2023), Financial stability and monetary policy reaction: Evidence from the GCC countries, “The Quarterly Review of Economics and Finance”, 87, pp. 396–405. DOI: https://doi.org/10.1016/j.qref.2022.03.003
Güney A., Gökcan F. (2010), The ‘greater Middle East’ as a ‘modern’ geopolitical imagination in American foreign policy, “Geopolitics”, 15(1), pp. 22–38. DOI: https://doi.org/10.1080/14650040903420370
Hensel H. M. (ed.) (2022), Security dynamics in the Gulf and the Arabian Peninsula: Contemporary challenges and opportunities, Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003298458
Johnson M. O. (2021), Rapid development and the regional military challenge: The Persian Gulf equation. In U.S. Strategic Interests in the Gulf Region (pp. 135–147), Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429270031-11
Kazemzadeh E., Ahmadi Shadmehri M. T., Ebrahimi Salari T., Salehnia N., Pooya A. (2022), Oil price shocks on shale oil supply and energy security: A case study of the United States, “International Journal of Development Issues”, 21(2), pp. 249–270. DOI: https://doi.org/10.1108/IJDI-12-2021-0264
Koushki M. S., Moslehi S. (2019), The U.S. military presence in the Persian Gulf and its impact on energy security of East Asian countries (2000–2017), “Journal of International and Area Studies”, 26(1), pp. 89–112.
Lotfi M., Noormohammadi M. (2023), The presence of Israel in the Persian Gulf and its effect on the political-security equations of the region, “International Relations Researches”, 13(3), pp. 219–248.
Mara D., Nate S., Stavytskyy A., Kharlamova G. (2022), The place of energy security in the national security framework: An assessment approach, “Energies”, 15(2), p. 658. DOI: https://doi.org/10.3390/en15020658
Mohammad R. C., Sadeghiaval H. (2023), The security order in the Persian Gulf and its challenges, in: The Arms Race in the Middle East: Contemporary Security Dynamics (pp. 15–30), Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-32432-1_2
Mohammadian A., Naghibzadeh A. (2019), Futurology of the special relations between America and Britain in post-Brexit era, “International Relation Studies Quarterly”, Fall.
Pollack K. M., Saab B. Y. (2017), Countering Iran, “The Washington Quarterly”, 40(3), pp. 97–108. DOI: https://doi.org/10.1080/0163660X.2017.1370334
Quamar M., Hameed S., Kumaraswamy P. (2023), Persian Gulf 2023, Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-99-6380-5
Rees W., Davies L. (2019), The Anglo-American military relationship: Institutional rules, practices, and narratives, “Contemporary Security Policy”, 40(3), pp. 312–334. DOI: https://doi.org/10.1080/13523260.2019.1581973
Ryantori R. (2021), Management of Xinjiang’s oil energy and nuclear energy sources in the People’s Republic of China (PRC) in post-Cold War, “ICCD”, 3(1), pp. 279–283. DOI: https://doi.org/10.33068/iccd.Vol3.Iss1.361
Sadeghi H., Hoseini M. (2015), A look at England efforts in struggling against slaveholding in Persian Gulf, “Research in History”, 6(1), pp. 49–66.
Saleh A., Yazdanshenas Z. (2024), China-Iran strategic partnership and the future of U.S. hegemony in the Persian Gulf region, “British Journal of Middle Eastern Studies”, 51(2), pp. 377–400. DOI: https://doi.org/10.1080/13530194.2023.2215188
Sargsyan T. (2022), Energy security in the external energy policy of the USA, https://open.icm.edu.pl/items/b4b600bf-de18-4303-a36f-d484a505f364.
Shafiee S., Topal E. (2009), When will fossil fuel reserves be diminished?, “Energy Policy”, 37(1), pp. 181–189. DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.08.016
Sick G. (2018), The United States in the Persian Gulf: From twin pillars to dual containment, in: The Middle East and the United States (pp. 309–325), Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429492785-18
Spykman N. J. (2017), America’s strategy in world politics: The United States and the balance of power, Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315082431
Stojčić N. (2021), Collaborative innovation in emerging innovation systems: Evidence from Central and Eastern Europe, “The Journal of Technology Transfer”, 46(2), pp. 531–562. DOI: https://doi.org/10.1007/s10961-020-09792-8
Toffler A. (2022), Powershift: Knowledge, wealth, and power at the edge of the 21st century, Bantam.
Tyler C. (2007), Citizenship, rights and Tony Blair’s doctrine of international community. In Globalisation, Citizenship and War on Terror. DOI: https://doi.org/10.4337/9781847208811.00015
U.S. Energy Information Administration (2024), International energy statistics: Proven oil reserves, https://www.eia.gov/international/data/world.
Valipour M. (2013), The role of America in defense policy of Europe after the collapse of Soviet Union [Unpublished master’s thesis], Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
Verdier D. (2021), Democracy and international trade: Britain, France, and the United States, 1860–1990, Princeton University Press. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1ddcxpd
Vo H., Nguyen B., Tran H., Bui T. (2023), U.S.-China rivalry in Southeast Asia region: A study on the South China Sea case, “Journal of Liberty and International Affairs”, 9(1), pp. 336–351. DOI: https://doi.org/10.47305/JLIA2391342v
Wallin M. (2022), U.S. military bases and facilities in the Middle East. American Security Project, https://www.americansecurityproject.org/wp-content/uploads/2018/06/Ref-0213-US-Military-Bases-and-Facilities-Middle-East.pdf.
Yazdi A. H. (2023), Oil to gas shifting by regional energy diplomacy. In Energy Matters for All: From Global Actors to Active Consumers, https://discovery.dundee.ac.uk/en/publications/oil-to-gas-shifting-by-regional-energy-diplomacy.
Yodfat A., Abir M. (2022), In the direction of the Persian Gulf: The Soviet Union and the Persian Gulf, Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003343189
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Ellias Aghili Dehnavi, Radosław Fiedler
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.