Abstrakt
Arabia Saudyjska, mocarstwo regionalne o ambicjach hegemonicznych, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu bliskowschodniego układu sił, jak również wpisuje się w rywalizację mocarstw zewnątrz-regionalnych (USA, Rosja, Chiny, Indie) o wpływy na Bliskim Wschodzie. Problem badawczy zawiera się w stwierdzeniu, że w połowie trzeciej dekady XXI wieku, by utrzymać prestiż i umacniać pozycję mocarstwową, a przy tym, by prowadzić skuteczną rywalizację o dominację w regionie z szyicką Islamską Republiką Iranu, czy z Republiką Turcji, władze w Rijadzie dokonały racjonalizacji doboru instrumentów w polityce zagranicznej, co wiązało się z przesunięciem środka ciężkości z hard na soft power. Było to widoczne w takich decyzjach Rijadu jak: działania na rzecz zakończenia wojny w Jemenie; podjęcie prób deeskalacji konfliktu z Iranem; wygaszenie sporu dyplomatycznego z Katarem; przywrócenie członkostwa Syrii w Lidze Państw Arabskich; próby ocieplenia relacji saudyjsko-tureckich; stosowanie sportwashingu; postawienie na blue economy. Taki stan rzeczy wynikał z faktu, że soft power zaczęła być postrzegana przez następcę tronu Mohammada Bin Salmana jako najbardziej skuteczny środek do ustabilizowania sytuacji w regionie, co stanowi conditio sine qua non realizacji giga-projektów w ramach Saudi Vision 2030, dywersyfikacji saudyjskiej gospodarki, ułatwienia Rijadowi liderowania wśród sunnickich państw arabskich, zmniejszanie zależności od USA.
Bibliografia
Alhussein E. (2022), Saudi Arabia’s Nation-Branding Strategy, The Arab Gulf States Institute in Washington, https://agsiw.org/saudi-arabias-nation-branding-strategy/ (29.07.2024).
Ali L. (2024), BRICS & Saudi Arabia’s Membership: What Does This Mean?, Gulf Research Center, Jeddah, https://www.grc.net/documents/65ad0a4fbe0eaBRICSCA2.pdf (31.07.2024).
Benjamin M. (2016), Kingdom of the unjust: behind the U.S.-Saudi connection, New York. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv62hg2h
Blanchard Ch. M. (2023), Saudi Arabia: Background and U.S. Relations, Congressional Research Service Report, October 2, https://crsreports.congress.gov/product/pdf/RL/RL33533 (31.07.2024).
Chitsazian M. R. (2020), Great Powers and Iran-Saudi Relations, “Iranian Review of Foreign Affairs”, Vol. 11, No. 1.
Cooper R. C. (2024), The future of Saudi-Israeli relations is a balancing act between Palestinian and regional interests, Atlantic Council, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/menasource/saudi-arabia-israel-two-state-gaza-normalization/ (22.07.2024).
Country Analysis Brief: Saudi Arabia (2024), US Department of Energy, Washington, https://www.eia.gov/international/content/analysis/countries_long/Saudi_Arabia/pdf/saudi_arabia_2023.pdf (31.07.2024). DOI: https://doi.org/10.5089/9798400288074.002
Future Investment Initiative (2024), https://fii-institute.org/about/ (31.07.2024).
Great Expectations: The Future of Iranian-Saudi Détente (2024), Crisis Group Middle East Briefing No. 92, Tehran–Riyadh–Washington–Brussels.
Grix J. (2016), The politics of sport, in: A global game: sport, culture, development and foreign policy. Culture Report EUNICY Yearbook 2016, Gottingen.
House K. A. (2019), Profile of a Prince: Promise and Peril in Mohammed bin Salman’s Vision 2030, “Senior Fellow Paper” April, Belfer Center for Science and International Affairs, Cambridge, https://www.belfercenter.org/sites/default/files/2019-04/KEH2019/ProfileofaPrince.pdf (26.07.2024).
How Saudi Arabia is unlocking the power of the blue economy (2024), World Economic Forum, January 17, https://www.weforum.org/agenda/2024/01/saudi-arabia-unlocking-power-blue-economy/ (15.07.2024).
Jalal S. U., Khan Y., Pitafi G. M. (2023), Saudi-Iran Relationship: The Beginning of a New Era, “Qlantic Journal of Social Sciences and Humanities”, Vol. 4, No. 3. DOI: https://doi.org/10.55737/qjssh.690236783
Lepczyński B. (2024), Arabska bankowość, 23 stycznia 2024, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/rynki-finansowe/bankowosc/arabska-bankowosc/ (12.06.2024).
Lima J. A. (2023), Saudi Arabia’s Foreign Policy under MBS: decision unit change and its impacts towards Yemen and Syria, “Contexto Internacional”, Vol. 45(2). DOI: https://doi.org/10.1590/s0102-8529.20234502e20220004
Malik Y. I., Kohar H. Y., Tungkagi H. N. Z. (2024), BRICS expansion in the Middle East from political economy perspective, “Center of Middle Eastern Studies (CMES)”, 17 (1), https://doi.org/10.20961/cmes.17.1.87266 (10.10.2024). DOI: https://doi.org/10.20961/cmes.17.1.87266
Mallat Ch. (2018), ‘Riyadhology’ and Muhammad bin Salman’s Telltale Succession, https://www.lawfaremedia.org/article/riyadhology-and-muhammad-bin-salmans-telltale-succession (19.07.2024).
Nelson Y. (2015), Saudi Arabia, New York.
NEOM (2024), https://www.neom.com/en-us/about (25.07.2024).
Oluwashakin A., Aleyomi M. (2023), Strengthening Israel-Saudi Arabia Co-Existence towards Peaceful and Stable Middle East, “Saudi Journal of Humanities and Social Sciences”, Vol. 8, No. 6. DOI: https://doi.org/10.36348/sjhss.2023.v08i06.006
Potter L. G. (2017), Saudi Arabia in transition, in: Great Decisions, (eds.) R. P. Haffa, Jr., New York.
Rocznik Strategiczny 2020/21. Przegląd sytuacji politycznej, gospodarczej i wojskowej w środowisku międzynarodowym Polski. Tom 26, (2021), (ed.) R. Kuźniar, SCHOLAR Scientific Publishers Warsaw, Warszawa.
Saudi Arabia – Economic Performance, Sustainability, Country Brand Strength and Reputation (2024), The Place Brand Observer, https://placebrandobserver.com/saudi-arabia-sustainability-country-brand-strength-reputation/ (30.07.2024).
Saudi Arabia: Modernity, Stability, and the Twenty-First Century Monarchy – Report on Wahhabism, Saudi Political and Cultural History, Ibn Saud, the Patronage State, Oil Economy, and King Abdullah by U. S. Military (2017); Department of Defense (DoD); Joint Special Operations University; United States Special Operations Command (USSOCOM); U. S. Government, Florida.
Saudi Vision 2030 (2024), Kingdom of Saudi Arabia, https://www.vision2030.gov.sa/en/ (31.07.2024).
Steele P. (2017), Uprisings in the Middle East and North Africa, St. Catharines, New York.
The World Almanac of Islamism (2017), London.
Vision 2030 (2024), Kingdom of Saudi Arabia, https://www.vision2030.gov.sa/media/rc0b5oy1/saudi_vision203.pdf (30.07.2024).
‘Vision 2030’ (2022), ORF Special Report No. 194, July, Observer Research Foundation New Delhi.
Yağmur H. (2016), Pilgrimage in Islam: a Comprehensive Guide to the Hajj, New Jersey.
Yossef A. (2021), The Regional Impact of the Abraham Accords, “Modern War Institite Report” No. 2.
Zdanowski J. (2004), Arabia Saudyjska, Warszawa.
Zeihan P. (2016), The absent superpower: the shale revolution and a world without America, Austin.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Katarzyna Czornik

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
