Słowa kluczowe
psychoanalysis
autobiography
pathography
Isidor Sadger
autoanalysis
Sigmund Freud
antisemitism
autobiography
pathography
Isidor Sadger
autoanalysis
Sigmund Freud
antisemitism
Jak cytować
Więckiewicz, A. . (2019). (Auto)analityczny opis przypadku. Wspomnienia Izydora Sadgera o Zygmuncie Freudzie. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, (35), 253–276. https://doi.org/10.14746/pspsl.2019.35.12
Abstrakt
The article presents an analysis of Freud’s early biography written by Isidor Isaak Sadger, one of his earliest students. The author argues that Sigmund Freud. Persönliche Erinnerungen bonds together different literary genres such as biography, autobiography and pathography, thus allowing for studying the impact of life-writing literature on psychoanalysis. The first part of the article is devoted to the relation between introspection, auto-analysis and everyday writing practices of Freud and his students. In the second part, the author presents unknown facts from Sadger’s history in the psychoanalytic movement and reads his biography as an example of a heterogeneous literary genre where he becomes a writer-biographer and a doctor-autobiographer simultaneously.
Bibliografia
Andreas-Salomé Lou (1983), In der Schule bei Freud, Ullstein, Frankfurt am Main [Niemcy].
Anzieu Dider (1959), L’auto-analyse. Son rôle dans la découverte de la psychanalyse par Freud. Sa fonction en psychanalyse, Presses Universitaires de France, Paris [Francja].
Cavarero Adriana (1997), Tu che mi guardi, tu che mi racconti. Filosofia della narrazione, Feltrinelli, Milano [Włochy].
Cavarero Adriana (2004), Opowiedz mi moją historię, „Pamiętnik Literacki”, nr 95/3, s. 5-41.
Dean Tim, red. (2001), Psychoanalysis and Homosexuality, University of Chicago Press, Chicago [USA].
Derrida Jacques (1985), The Ear of the Other, ed. Christie V. McDonald, przeł. Avital Ronnel, Schocken Books, New York [USA].
Derrida Jacques (2016), Gorączka archiwum. Impresja Freudowska, przeł. Jakub Momro, IBL PAN, Warszawa.
Deutsch Helena (1973), Confrontations with Myself. An Epilogue, W. W. Norton & Company, New York [USA].
Deutsch Helena (2008), Konfrontacja z samą sobą. Epilog, przeł. Adam Pluszka, Cyklady, Warszawa.
Freud Sigmund (1914), Zur Geschichte der Psychoanalytischen Bewegung, „Jahrbuch der Psychoanalyse”, nr 6, s. 207-260.
Freud Zygmunt, Józef Breuer (2008), Studia nad histerią, przeł. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Freud Zygmunt (2009), Charakter i erotyka, przeł. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Freud Zygmunt (2015), Objaśnianie marzeń sennych, przeł. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Freud Zygmunt (2017), Wizerunek własny, przeł. Henryk Załszupin, Vis--à-vis Etiuda, Kraków.
Gay Peter (1989), Freud. A Life for our Time, Anchor Books, New York [USA].
Gilman Sander L. (1985), Black Bodies, White Bodies. Towards the Iconography of Female Sexuality in Late Nineteenth-Century Art, Medicine and Literature, „Critical Inquiry”, vol. 12 (1), s. 204-242.
Gilman Sander L. (1986), Jewish Self-Hatred. Anti-Semitism and the Hidden Language of the Jews, Johns Hopkins University Press, Baltimore [USA].
Gilman Sander L. (1993), Freud, Race, and Gender, Pronceton University Press, Princeton [USA].
Gilmore Leigh (1994), Autobiographics. A Feminist Theory of Women’s Self-representation, Cornell University, London [Wielka Brytania].
Goetz Bruno (1969), Das ist alles, was ich über Freud zu erzählen habe. Erinnerung an Sigmund Freud, Friedenauer Presse, Berlin [Niemcy].
Grubrich-Simitis Ilse (1997), Freud. Retour aux manuscrits. Faire parler des documents muets, Presses Universitaires de France, Paris [Francja].
Haverty Rugg Linda (1997), Picturing Ourselves. Photography and Autobiography, University of Chicago Press, Chicago [USA].
Jones Ernest (1959), Free Associations. Memories of Psychoanalyst, The Hogarth Press, London [Wielka Brytania].
Jones Ernest (1962), The Life and Work of Sigmund Freud, Hogarth Press, London [Wielka Brytania].
Kirsner Douglas (2007), Saving Psychoanalysts. Ernest Jones and the Isakowers, „Psychoanalysis and History”, nr 9, s. 83-91.
Man Paul de (1986), Autobiografia jako od-twarzanie, przeł. Maria Bożena Fedewicz, „Pamiętnik Literacki”, nr 77 (2), s. 307-318.
May Ulrike (2003), The Early Relationship between Sigmund Freud and Isidor Sadger: A Dream (1897) and A Letter (1902), „Psychoanalysis and History”, nr 5 (2), s. 119-145.
Mühlleitner Elke (1992), Biographisches Lexikon der Psychoanalyse. Die Mitglieder der Psychologischen Mittwoch-Gesellschaft und der Wiener Psychoanalytischen Vereinigung 1902-1938, Diskord, Tübingen [Niemcy].
Mühlleitner Elke, Johannes Reichymayr (1997), Following Freud in Vienna. The Psychological Wednesday Society and the Viennese Psychoanalytical Society 1902-1938, „International Forum of Psychoanalysis”, nr 6, s. 73-102.
Nietzsche Fryderyk (2004), Tako rzecze Zaratustra, przeł. Wacław Berent, Antyk, Kęty.
Nunberg Herman, Federn Ernst, red. (1962), Minutes of the Vienna Psychoanalytic Society, vol. 1, przeł. M. Nunberg, International Universities Press, New York [USA].
Nunberg Herman, Federn Ernst, red. (1967), Minutes of the Vienna Psychoanalytic Society, vol. 2, przeł. M. Nunberg, International Universities Press, New York [USA].
Rank Otto (1922), Die Don Juan-Gestalt. Ein Beitrag zum Verständnis der sozialen Funktion der Dichtkunst, „Imago”, nr 8 (2), s. 142-196.
Rank Otto (1927), Don Juan und Leporello, „Almanach der Psychoanalyse”, z. 2, s. 172-182.
Rider Jacques Le (2000), Journaux intimes viennois, Presses Universitaires de France, Paris [Francja].
Roazen Paul (1991), Helene Deutsch. A Psychoanalyst’s Life, Transaction Publishers, New Jersey [USA].
Robinson Paul A. (1970), The Freudian Left. Wilhelm Reich, Geza Roheim, Herbert Marcuse, Harper and Row, New York [USA].
Rudnytsky Peter L. (2002), Reading Psychoanalysis. Freud, Rank, Ferenczi, Groddeck, Cornell University Press, London–Ithaca [Wielka Brytania–USA].
Ruitenbeek Hendrik M., red. (1973), Freud as We Knew Him, Wayane State University Press, Detroit [USA].
Sadger Izydor (1877), War Goethe eine pathologische Erscheinung?, „Deutsche Revue über das gesamte nationale Leben der Gegenwart” nr 24, s. 72-96.
Sadger Izydor (1908), Konrad Ferdinand Meyer. Eine pathographischpsychologische Studie, Bergmann, Wiesbaden [Niemcy] („Grenzfragen des Nerven- und Seelenlebens”, t. 59).
Sadger Izydor (1910), Heinrich von Kleist. Eine pathographischpsychologische Studie, Grenzfragen des Nerven- und Seelenlebens, Bd. 70, J. F. Bergmann, Wiesbaden [Niemcy].
Sadger Izydor (1912), Von der Pathographie zur Psychographie, „Imago”, nr 1 (2), s. 158-175.
Sadger Izydor (1914), Sexualle Perversionen, „Jarbuch fur psychoanalytische und psychopatologische Forschung”, nr 6 (1), s. 296-313.
Sadger Izydor (1920), Friedrich Hebbel. Ein psychoanalytischer Versuch, Schriften zur angewandten Seelenkunde, Bd.18, Deuticke, Wien [Austria].
Sadger Izydor (1930), Eltern und Kinder, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik”, nr 4 (8-9), s. 288-291.
Sadger Izydor (2005), Recollecting Freud, red. Alon Dundes, przeł. Johanna Micaela Jacobsen, University of Wisconsin Press, Wisconsin–Madison [USA].
Schorske Carl E.(1980), Fin-de-Siècle Vienna. Politics and Culture Knopf, New York [USA].
Schur Max (1972), Freud. Living and Dying, International Universities Press, Madison [USA].
Scour Max (1972), Freud. Living and Dying, Hogarth Press, London [Wielka Brytania].
Stekel Wilhelm (1950), The Autobiography of Wilhelm Stekel. The Life Story of Pioneer Psychoanalyst, Liveright, New York [USA].
Weiss Eoardo (1970), Sigmund Freud as a Consultant. Recollections of Pioneer in Psychoanalysis, Intercontinental Medical Book Corporation, New York [USA].
Wittels Fritz (1924), Sigmund Freud. Der Mann, die Lehre, die Schule, E. P. Tal, Leipzig–Wien–Zürich [Niemcy–Austria–Szwajcaria].
Wittels Fritz (1931), Freud and His Time, Liveright, New York [USA].
Wittels Fritz (1995), Freud and the Child Women. The Memoirs of Fritz Wittels, Yale University Press, New Haven [USA].
Anzieu Dider (1959), L’auto-analyse. Son rôle dans la découverte de la psychanalyse par Freud. Sa fonction en psychanalyse, Presses Universitaires de France, Paris [Francja].
Cavarero Adriana (1997), Tu che mi guardi, tu che mi racconti. Filosofia della narrazione, Feltrinelli, Milano [Włochy].
Cavarero Adriana (2004), Opowiedz mi moją historię, „Pamiętnik Literacki”, nr 95/3, s. 5-41.
Dean Tim, red. (2001), Psychoanalysis and Homosexuality, University of Chicago Press, Chicago [USA].
Derrida Jacques (1985), The Ear of the Other, ed. Christie V. McDonald, przeł. Avital Ronnel, Schocken Books, New York [USA].
Derrida Jacques (2016), Gorączka archiwum. Impresja Freudowska, przeł. Jakub Momro, IBL PAN, Warszawa.
Deutsch Helena (1973), Confrontations with Myself. An Epilogue, W. W. Norton & Company, New York [USA].
Deutsch Helena (2008), Konfrontacja z samą sobą. Epilog, przeł. Adam Pluszka, Cyklady, Warszawa.
Freud Sigmund (1914), Zur Geschichte der Psychoanalytischen Bewegung, „Jahrbuch der Psychoanalyse”, nr 6, s. 207-260.
Freud Zygmunt, Józef Breuer (2008), Studia nad histerią, przeł. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Freud Zygmunt (2009), Charakter i erotyka, przeł. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Freud Zygmunt (2015), Objaśnianie marzeń sennych, przeł. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Freud Zygmunt (2017), Wizerunek własny, przeł. Henryk Załszupin, Vis--à-vis Etiuda, Kraków.
Gay Peter (1989), Freud. A Life for our Time, Anchor Books, New York [USA].
Gilman Sander L. (1985), Black Bodies, White Bodies. Towards the Iconography of Female Sexuality in Late Nineteenth-Century Art, Medicine and Literature, „Critical Inquiry”, vol. 12 (1), s. 204-242.
Gilman Sander L. (1986), Jewish Self-Hatred. Anti-Semitism and the Hidden Language of the Jews, Johns Hopkins University Press, Baltimore [USA].
Gilman Sander L. (1993), Freud, Race, and Gender, Pronceton University Press, Princeton [USA].
Gilmore Leigh (1994), Autobiographics. A Feminist Theory of Women’s Self-representation, Cornell University, London [Wielka Brytania].
Goetz Bruno (1969), Das ist alles, was ich über Freud zu erzählen habe. Erinnerung an Sigmund Freud, Friedenauer Presse, Berlin [Niemcy].
Grubrich-Simitis Ilse (1997), Freud. Retour aux manuscrits. Faire parler des documents muets, Presses Universitaires de France, Paris [Francja].
Haverty Rugg Linda (1997), Picturing Ourselves. Photography and Autobiography, University of Chicago Press, Chicago [USA].
Jones Ernest (1959), Free Associations. Memories of Psychoanalyst, The Hogarth Press, London [Wielka Brytania].
Jones Ernest (1962), The Life and Work of Sigmund Freud, Hogarth Press, London [Wielka Brytania].
Kirsner Douglas (2007), Saving Psychoanalysts. Ernest Jones and the Isakowers, „Psychoanalysis and History”, nr 9, s. 83-91.
Man Paul de (1986), Autobiografia jako od-twarzanie, przeł. Maria Bożena Fedewicz, „Pamiętnik Literacki”, nr 77 (2), s. 307-318.
May Ulrike (2003), The Early Relationship between Sigmund Freud and Isidor Sadger: A Dream (1897) and A Letter (1902), „Psychoanalysis and History”, nr 5 (2), s. 119-145.
Mühlleitner Elke (1992), Biographisches Lexikon der Psychoanalyse. Die Mitglieder der Psychologischen Mittwoch-Gesellschaft und der Wiener Psychoanalytischen Vereinigung 1902-1938, Diskord, Tübingen [Niemcy].
Mühlleitner Elke, Johannes Reichymayr (1997), Following Freud in Vienna. The Psychological Wednesday Society and the Viennese Psychoanalytical Society 1902-1938, „International Forum of Psychoanalysis”, nr 6, s. 73-102.
Nietzsche Fryderyk (2004), Tako rzecze Zaratustra, przeł. Wacław Berent, Antyk, Kęty.
Nunberg Herman, Federn Ernst, red. (1962), Minutes of the Vienna Psychoanalytic Society, vol. 1, przeł. M. Nunberg, International Universities Press, New York [USA].
Nunberg Herman, Federn Ernst, red. (1967), Minutes of the Vienna Psychoanalytic Society, vol. 2, przeł. M. Nunberg, International Universities Press, New York [USA].
Rank Otto (1922), Die Don Juan-Gestalt. Ein Beitrag zum Verständnis der sozialen Funktion der Dichtkunst, „Imago”, nr 8 (2), s. 142-196.
Rank Otto (1927), Don Juan und Leporello, „Almanach der Psychoanalyse”, z. 2, s. 172-182.
Rider Jacques Le (2000), Journaux intimes viennois, Presses Universitaires de France, Paris [Francja].
Roazen Paul (1991), Helene Deutsch. A Psychoanalyst’s Life, Transaction Publishers, New Jersey [USA].
Robinson Paul A. (1970), The Freudian Left. Wilhelm Reich, Geza Roheim, Herbert Marcuse, Harper and Row, New York [USA].
Rudnytsky Peter L. (2002), Reading Psychoanalysis. Freud, Rank, Ferenczi, Groddeck, Cornell University Press, London–Ithaca [Wielka Brytania–USA].
Ruitenbeek Hendrik M., red. (1973), Freud as We Knew Him, Wayane State University Press, Detroit [USA].
Sadger Izydor (1877), War Goethe eine pathologische Erscheinung?, „Deutsche Revue über das gesamte nationale Leben der Gegenwart” nr 24, s. 72-96.
Sadger Izydor (1908), Konrad Ferdinand Meyer. Eine pathographischpsychologische Studie, Bergmann, Wiesbaden [Niemcy] („Grenzfragen des Nerven- und Seelenlebens”, t. 59).
Sadger Izydor (1910), Heinrich von Kleist. Eine pathographischpsychologische Studie, Grenzfragen des Nerven- und Seelenlebens, Bd. 70, J. F. Bergmann, Wiesbaden [Niemcy].
Sadger Izydor (1912), Von der Pathographie zur Psychographie, „Imago”, nr 1 (2), s. 158-175.
Sadger Izydor (1914), Sexualle Perversionen, „Jarbuch fur psychoanalytische und psychopatologische Forschung”, nr 6 (1), s. 296-313.
Sadger Izydor (1920), Friedrich Hebbel. Ein psychoanalytischer Versuch, Schriften zur angewandten Seelenkunde, Bd.18, Deuticke, Wien [Austria].
Sadger Izydor (1930), Eltern und Kinder, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik”, nr 4 (8-9), s. 288-291.
Sadger Izydor (2005), Recollecting Freud, red. Alon Dundes, przeł. Johanna Micaela Jacobsen, University of Wisconsin Press, Wisconsin–Madison [USA].
Schorske Carl E.(1980), Fin-de-Siècle Vienna. Politics and Culture Knopf, New York [USA].
Schur Max (1972), Freud. Living and Dying, International Universities Press, Madison [USA].
Scour Max (1972), Freud. Living and Dying, Hogarth Press, London [Wielka Brytania].
Stekel Wilhelm (1950), The Autobiography of Wilhelm Stekel. The Life Story of Pioneer Psychoanalyst, Liveright, New York [USA].
Weiss Eoardo (1970), Sigmund Freud as a Consultant. Recollections of Pioneer in Psychoanalysis, Intercontinental Medical Book Corporation, New York [USA].
Wittels Fritz (1924), Sigmund Freud. Der Mann, die Lehre, die Schule, E. P. Tal, Leipzig–Wien–Zürich [Niemcy–Austria–Szwajcaria].
Wittels Fritz (1931), Freud and His Time, Liveright, New York [USA].
Wittels Fritz (1995), Freud and the Child Women. The Memoirs of Fritz Wittels, Yale University Press, New Haven [USA].
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).