Podręczny słownik przezroczystości
PDF

Słowa kluczowe

Marek Bieńczyk
Roland Barthes
Jacques Lacan
transparency
psychoanalysis
death
melancholy
hysteria
weak subject
love.

Jak cytować

Misun, J. (2013). Podręczny słownik przezroczystości. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, (21), 239–252. https://doi.org/10.14746/pspsl:2013.21.15

Abstrakt

The article discusses an essay collection by Marek Bieńczyk, Przeźroczystość [Transparency]. The concept, placed in various context, shows various aspects and is seen in various shades. The author does not put forward a statement, but rather proposes a work to be done: to determine the modality of transparency. The concept initially seems to be mainly epistemological: the cognizant subject would like to make the world transparent, to discover all possible mysteries. Before that, however, the subject must know itself, and here the dream of trans­parency also plays the key role. Lack of epistemological transparency is the main cause of melancholy and its reverse — hysteria. The concept turns out to be important in the domain of love — the loer thinks that (s)he knows the desired person more better anybody else, that (s)he has entirely penetrated the subjectivity of the Other. Ultimately, however, the dream of transparency goes down to a slow demise of the subject: as self-discovery progresses, there is less and less of the discoverer. In conclusion of this work, the border of modality of the concept turns out to be horrifyingly obvious. The desire for transparency consequently searches not for knowledge, but for an escape whose name is death.

https://doi.org/10.14746/pspsl:2013.21.15
PDF

Bibliografia

Barthes R., Fragmenty dyskursu miłosnego, przeł., posłowie M. Bieńczyk, wstęp M.P. Markowski, Warszawa 1999.

Bieńczyk M., Fragmenty posłowia miłosnego, w: R. Barthes, Fragmenty dyskursu miłosnego, przeł., posłowie M. Bieńczyk, wstęp M.P. Markowski, Warszawa 1999.

Bieńczyk M., Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 1998.

Bieńczyk M., Przezroczystość, Kraków 2007.

Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, przeł. J. Doktór, Warszawa 1992.

Cioran É., Samotność i przeznaczenie, przeł. A. Dwulit, Warszawa 2008.

Dybel P., Nieświadome w psychoanalitycznej teorii Lacana, w: Lacan, Žižek — rewolucja pod spodem, red. P. Czapliński, Poznań 2008.

Lacan J., Touché i automaton, przeł. K. Kłosiński, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007.

Król Z., Osiołek czy niebyt?, „Zeszyty Literackie” 2007, nr 3Markowski M.P., Psychoanaliza, w: idem, Teorie literatury XX wieku.Podręcznik, Kraków 2007.

Markowski M.P., Życie na miarę literatury. Eseje, Kraków 2009.

Starobinsky J., Jean-Jacques Rousseau. Przejrzystość i przeszkoda oraz siedem esejów o Rousseau, przeł. J. Wojcieszak, Warszawa 2000.

Szalewska K., Glass-esej, „Twórczość” 2008, nr 11.

Warchala M., Melanchologia — krótki kurs, „Literatura na Świecie” 2008, nr 9–10.

Waśkiewicz A., Obcy z wyboru. Studium filozofii aspołecznej, Warszawa 2008.