Słowa kluczowe
Natalia Tułasiewicz
correspondence
letters
World War II
the University of the Western Lands
Jak cytować
Abstrakt
The article is an editorial work that includes twelve letters written by professor Roman Pollak to his former student, Natalia Tułasiewicz, during World War II, which are currently part of the Tułasiewicz Family Archive in Poznan. The introduction summarises Tułasiewicz’s biography and describes her relationship with the professor; during the war, they both left Poznan and lived in a number of places, attempting to maintain the relationship. The article also concisely outlines the history of the University of the Western Lands in which Roman Pollak was involved at the time of his correspondence with Natalia Tułasiewicz.
Bibliografia
ART – Archiwum Rodziny Tułasiewiczów w Poznaniu, listy Natalii Tułasiewicz do siostry Zofii.
Kłak Czesław (2007), O jutro polonistyki uniwersyteckiej. Okupacyjna korespondencja Stanisława Pigonia z Romanem Pollakiem i Julianem Krzyżanowskim, „Przegląd Humanistyczny”, nr 5, s. 71–83.
Kowalenko Władysław (1961), Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich, Uniwersytet Poznański 1940–1945, wyd. 2 poszerz., Instytut Zachodni, Poznań.
LRP – Listy Romana Pollaka do Stefanii Land, w: Uniwersytet Ziem Zachodnich i Tajne Kursy Uniwersyteckie 1939–1945. Pokłosie wspomnień, do druku przygotował Jan Wikarjak, UAM, Poznań 1972, s. 192–207.
Tułasiewiczówna Natalia (1934), Efekt dysonansu u Mickiewicza, „Ruch Literacki”, nr 6, s. 165–167.
Tułasiewicz Natalia (2006), Być poetką życia. Zapiski z lat 1938–1943, wstęp, opracowanie tekstu i komentarz Barbara Judkowiak, UAM Wydz. Teologiczny, Poznań.
APP – Archiwum Państwowe w Poznaniu, Namiestnik Rzeszy w Okręgu Kraju Warty–Poznań, sygn. 53/299/0/12/4972.
APANP 1 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63, j. 169 i 206.
APANP 2 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63, j. 228.
APANP 3 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63, j. 239.
APW – Archiwum Państwowe w Warszawie, Archiwum Heleny Jastrzębskiej, sygn. 72/4361/0.
ART – Archiwum Rodziny Tułasiewiczów w Poznaniu, listy Natalii Tułasiewicz do siostry Zofii.
AUAM 1 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Album magistrantów Uniwersytetu Poznańskiego, sygn. 15K1.
AUAM 2 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Humanistyczny, Akta Studenckie Heleny Jastrzębskiej, sygn. 103b/1062.
AUAM 3 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Humanistyczny, Akta Studenckie Zofii Strauchowej z d. Kasprzyckiej, sygn. 103b/2914.
AUAM 4 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Humanistyczny, Akta Studenckie Heleny Sobczakówny, sygn. 103b/2772.
AUAM 5 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Humanistyczny, Akta Studenckie Mieczysława Suchockiego, sygn. 103b/2936.
AUAM 6 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Humanistyczny, Akta Studenckie Haliny Kurkówny, sygn. 103b/2571.
AUAM 7 – Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Humanistyczny, Akta Studenckie Marii Rutkowskiej, sygn. 103b/1485.
BJ – Biblioteka Jagiellońska, Korespondencja Stanisława Pigonia, teka 67: Pollak Roman, sygn. 10810.III.
Balanda Kazimierz (1939 [1943]), Wspomnienie jednej wiejskiej szkoły, „Kultura Polska”, nr 5, s. 219–223.
Bąk Mieczysław, oprac. (1980), Józef Patkowski [hasło], w: Polski słownik biograficzny, t. 25, [red. nacz. Emanuel Rostworowski], Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 334–335.
B.D. (1997), Michalski Hieronim Edward [hasło], w: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 5, red. Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan, WSiP, Warszawa, s. 365–366.
Cieślak Tadeusz (1972), Okupacyjne lata „Wiarusa Polskiego”, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, t. 11, z. 3, s. 393–402.
Dziewulski Władysław (1959), Wspomnienie o Prof. dr Józefie Patkowskim, „Postępy Fizyki”, t. 10, s. 497–502.
E.A. (2003), Tetmajer Kazimierz Przerwa [hasło], w: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. 4, [koordynacja całości Roman Loth], WSiP, Warszawa, s. 245–249.
Ewicz Kazimierz, oprac. (2001), Halina Kurkówna [hasło], w: Słownik bibliotekarzy wielkopolskich 1918–2000, red. Franciszek Łozowski, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Poznań.
Giermaziak Wojciech, Prymlewicz Magdalena (2015), Etapy rozwoju medycyny wojskowej na przykładzie historii Szpitala Ujazdowskiego, „Lek w Polsce”, nr 5, s. 54–63.
Korespondencja – Roman Pollak – Giovanni Maver. Korespondencja (1925–1969), przekład listów Giovanniego Mavera z języka włoskiego Joanna Dimke-Kamola, Agnieszka Domaradzka, wstęp i opracowanie komentarza Marcin Rabenda, red. nauk. Barbara Judkowiak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2013.
LRP – Listy Romana Pollaka do Stefanii Land, w: Uniwersytet Ziem Zachodnich i Tajne Kursy Uniwersyteckie 1939–1945. Pokłosie wspomnień, do druku przygotował Jan Wikarjak, UAM, Poznań 1972, s. 192–207.
Marciniak Anna (1989), Z korespondencji Wielkopolan. List Jana Miśkowiaka do profesora Romana Pollaka, „Przegląd Wielkopolski”, nr 1, s. 56–57.
Marciniak Anna, oprac. (2002), Z korespondencji Wielkopolan. Listy błogosławionej Natalii Tułasiewiczównej (1906–1945) do profesora Romana Pollaka (1886–1972), „Przegląd Wielkopolski”, nr 1/2, s. 85–89.
Mężyński Andrzej (2010), Codzienność – gromadzenie zbiorów, katalogowanie, udostępnianie jawne i tajne, dublety, w: tegoż, Biblioteki Warszawy w latach 1939–1945, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Departament Dziedzictwa Kulturowego, Warszawa, s. 209–234.
Panek Wojciech, Ryś Adam, Sala Dariusz, red. (2015), Tajna Organizacja Nauczycielska TON. Działalność związku nauczycielstwa polskiego podczas okupacji hitlerowskiej 1939–1945, [b.w.], Kraków.
Pietrowicz Aleksandra, oprac. (1998), Osmólska Bożena [hasło], w: Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej. 1939–1945, red. Mariana Woźniaka, [aut. haseł Piotr Bauer i in.], Instytut Zachodni, Poznań, s. 411.
Podlaski Sławomir (2015), Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego podczas oblężenia Warszawy w 1939 roku, w okresie okupacji i pierwszych latach powojennych, Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW, Katedra Fizjologii Roślin, Warszawa.
Prędki Jan (1960), Dr Mieczysław Suchocki, „Kronika Miasta Poznania”, nr 4, s. 110–111.
Rusek Iwona E. (2018), Wstęp, w: Wacław Berent, Fachowiec, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. V–XCVII.
Sawrycki Władysław, oprac. (2006), Osmólska-Piskorska Bożena [hasło], w: Słownik badaczy literatury polskiej, red. Jerzy Starnawski, t. 8, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 195–197.
Słowiński Lech, oprac. (1998), Land Stefania [hasło], w: Słownik badaczy literatury polskiej, red. Jerzy Starnawski, t. 2, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 273–274.
Słowiński Lech, oprac. (2002), Miśkowiak Jan [hasło], w: Słownik badaczy literatury polskiej, red. J. Starnawski, t. 5, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 201–202.
Spławska Władysława (2004), Hm. Zofia Kasprzycka Skrzypnikowa [hasło], w: Władysława Spławska, Instruktorki organizacji harcerek ZHP poza krajem po roku 1945, Główna Kwatera Harcerek ZHP poza Krajem, Londyn, s. 20–23.
Sprusiński Michał (1984), Wstęp, w: Juliusz Kaden-Bandrowski, Generał Barcz. Powieść, wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. III–XC.
Szałagan Alicja, oprac. (2002), Leopold Staff [hasło], w: Polski słownik biograficzny, t. 41, [red. Henryk Markiewicz i in.], PAU, Kraków, s. 454–459.
Śródka Andrzej (1994), Uczeni polscy XIX–XX stulecia, t. 1, Aries, Warszawa.
Tułasiewicz Dorota, oprac. (1994), Świecki „samotnik”: Natalia Tułasiewicz (1906–1945), „W Drodze”, nr 9(253), s. 60–70.
Tułasiewiczówna Natalia (1934), Efekt dysonansu u Mickiewicza, „Ruch Literacki”, nr 6, s. 165–167.
Tułasiewicz Natalia (2003), Przeciw barbarzyństwu. Tryptyk z zapisków pamiętnikarskich, notatek do „Psalmów wojny”, i korespondencji hanowerskiej z dodatkiem wspomnień i świadectw o Błogosławionej, oprac. Dorota Tułasiewicz, Barbara Judkowiak, Wydawnictwo „M”, Kraków.
Tułasiewicz Natalia (2006), Być poetką życia. Zapiski z lat 1938–1943, wstęp, opracowanie tekstu i komentarz Barbara Judkowiak, UAM Wydz. Teologiczny, Poznań.
Ulewicz Tadeusz, red. (1966), Dzieje Katedry Historii Literatury Polskiej w Uniwersytecie Jagiellońskim. Zarys monograficzny, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, s. 205–208.
„Wiarus Polski” (1943), nr 31, 5 lutego.
Witczak Tadeusz, oprac. (1982), „Pollak Roman” [hasło], w: Polski słownik biograficzny, t. 27, [red. nacz. Emanuel Rostworowski], Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 337–341.
Wstęp (2013), w: Roman Pollak – Giovanni Maver. Korespondencja (1925–1969), przekład listów Giovanniego Mavera z języka włoskiego Joanna Dimke-Kamola, Agnieszka Domaradzka, wstęp i opracowanie komentarza Marcin Rabenda, red. nauk. Barbara Judkowiak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań.
Wyka Kazimierz, oprac. (1962–1964), Irzykowski Karol [hasło], w: Polski słownik biograficzny, t. 10, [red. Kazimierz Lepszy i in.], PAU, Kraków, s. 166–170.
Zakrzewski Bogdan [hasło] (1984), w: Kto jest kim w Polsce 1984. Informator biograficzny, [red. zesp. Lidia Becela i in.], Interpress, Warszawa, s. 1120.
Zawadzka Joanna (1997), Eustachiewicz Lesław [hasło], w: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 2, red. Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan, WSiP, Warszawa, s. 265–267.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).