Abstrakt
Po sześciu latach od zawiązania Inicjatywy Trójmorza można podjąć próbę określenia jej ról i funkcji, a także znaczenia, jakie ten proces ma dla integracji europejskiej, w szczególności dla Unii Europejskiej. Celem artykułu jest przedstawienie współpracy 3SI z perspektywy integralności polityki Unii Europejskiej oraz określenia, na jakie korzyści liczą państwa tworzące ten format w kontekście polityki unijnej. Zbadaniu zostanie poddana hipoteza mówiąca, że Inicjatywa Trójmorza nie stanowi wartości dodanej integracji europejskiej i jest forum realizacji interesów narodowych poszczególnych państw, a nie całej grupy. Aby rozstrzygnąć hipotezę postawiono następujące pytania badawcze: P1: Jakie były powody ustanowienia 3SI?; P2: które państwo lub państwa jest/są liderem grupy?; P3: Jakie państwa trzecie angażują się we wspieranie współpracy 3SI i jakie są ich motywacje?; P4: Jakie deklarowane i faktyczne role i funkcje w systemie UE wypełnia 3SI?
Analiza zostanie poprowadzona z perspektywy teorii europeizacji. W badaniu zastosowano metody jakościowe, w tym metodę instytucjonalno-prawną, systemową oraz komparatystyczną.
Bibliografia
Bajda P. (2020), Stanowisko Czech i Słowacji wobec Inicjatywy Trójmorza - od inaugurującego szczytu w Dubrowniku po spotkanie w Lublanie, "Sprawy Międzynarodowe", t. 73, nr 2, DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2020.73.2.03
Balcer A. (2021), Polska i Trójmorze po Trumpie: szansa na nowe otwarcie? Komentarz, Fundacja im. Stefana Batorego, https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2021/02/Polska-i-Trojmorze_Komentarz.pdf.
Beck U., Grande E. (2009), Europa kosmopolityczna: społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Berendt J., Orovic J. (2015), Croatians Elect Kolinda Grabar-Kitarovic as Their First Female President, "The New York Times", 11th January 2015, https://www.nytimes.com/2015/01/12/world/europe/croatians-elect-kolinda-grabar-kitarovic-as-their-first-female-president.html.
Caporaso J. (2007), The Three Worlds of Regional Integration Theory, w: Europeanization: New Research Agenda, red. P. Graziano, M. P. Vink, Palgrave Macmillan, Houndmills Basingstoke. DOI: https://doi.org/10.1057/9780230584525_2
Easton D. (1953), The Political System an Inquiry into the State of Political Science, Alfred A. Knopf, Inc., New York.
Erforth B., Keijzer N. (2020), EU Budget negotiations: the 'frugal five' and development policy, European Think Tanks Group, https://ettg.eu/institute/die/eu-budget-negotiations-the-frugal-five-and-development-policy/.
Filipova R. (2022), Bułgaria i inicjatywa Trójmorza: przekształcenie ostrożności w uwolniony potencjał, Warsaw Institute. Opinie, https://warsawinstitute.org/pl/bulgaria-inicjatywa-trojmorza-przeksztalcenie-ostroznosci-w-uwolniony-potencjal/.
Flockhart T. (2010), Europeanization or EU-ization? The Transfer of European Norms across Time and Space, "Journal of Common Market Studies", vol. 48, nr 4. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2010.02074.x
Fundusz Trójmorza, Oficjalna strona internetowa Banku Gospodarstwa Krajowego, https://www.bgk.pl/programy-i-fundusze/fundusze/fundusz-trojmorza/.
Janulewicz Ł., Żornaczuk T. (2019), Niemcy wobec Inicjatywy Trójmorza, "Biuletyn PISM" nr 120(1868): 1-2, https://pism.pl/publikacje/Niemcy_wobec_Inicjatywy_Trojmorza.
Khan M. (2018), The EU's new Hanseatic League picks its next Brussels battle, "Financial Times", 1st October 2018, https://www.ft.com/content/ca9dc2dc-c52a-11e8-bc21-54264d1c4647.
Kowal P., Orzelska-Stączek A. (2019), Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Kucharczyk M. (2021), Europa Środkowo-Wschodnia podzielona ws. współpracy z Chinami. Duży sceptycyzm na Litwie, Portal Euractiv 3 marca 2021, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/litwa-chiny-polska-177-geopolityka-simonyte-usa-duda-landsbergis-tajwan-prawa-czlowieka/.
Ladrech R. (1994), Europeanization of Domestic Politics and Institutions: The Case of France, "Journal of Common Market Studies", vol. 32, nr 1. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.1994.tb00485.x
Ladrech R. (2010), Europeanization and National Politics, Palgrave Macmillan, Basingstoke. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-137-06814-9
Manners I. (2002), Normative power Europe: A Contradiction in Terms?, "Journal of Common Market Studies", nr 40(2). DOI: https://doi.org/10.1111/1468-5965.00353
Milczarek D. (2003), Rola międzynarodowa Unii Europejskiej jako "mocarstwa niewojskowego", "Studia Europejskie", nr 1.
Nowy Jork: prezydent Duda spotkał się z przywódcami Europy Środkowej i Południowej, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C410583%2Cnowy-jork-prezydent-duda-spotkal-sie-z-przywodcami-europy-srodkowej-i-poludniowej.html.
Olsen J. P. (2002), The Many Faces of Europeanization, "Journal of Common Market Studies", vol. 40, nr 5. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-5965.00403
Orzelska-Stączek A. (2019), Inicjatywa Trójmorza w świetle teorii realizmu. Polityczne aspekty nowej formy współpracy dwunastu państw, "Sprawy Międzynarodowe", nr 1. DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2019.72.1.07
Orzelska-Stączek A., Ukielski P. (2020), Inicjatywa Trójmorza z perspektywy jej uczestników, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Papiernik W. (2022), Węgry nieprzychylne ws. propozycji sankcji UE. "Nie gwarantuje nam bezpieczeństwa energetycznego", "Dziennik.pl" 4 maja 2022, https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/8412073,wegry-sankcje-unia-europejska-wojna-rosja-ukraina-ropa.html.
Radaelli C. (2003), The Europeanization of Public Policy, w: The Politics of Europeanization, red. K. Featherstone, C. Radaelli, Oxford University Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/0199252092.003.0002
Riedel R. (2020), Das »Intermarium« und die »Drei-Meere-Initiative« als Elemente des euroskeptischen Diskurses in Polen, "Polen-Analysen", nr 249, DOI: https://doi.org/10.31205/PA.249.01
Ruszkowski J. (2007), Wstęp do studiów europejskich, Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa.
Szczyt 17+1: Chiny kuszą kraje Europy Środkowo-Wschodniej handlem i szczepionkami (2021), Portal Euractiv 10 lutego 2021, https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna-ue/news/chiny-unia-europejska-pandemia-koronawirus-szczepionka-duda-geopolityka-171/.
Szczyt Trójmorza z udziałem prezydenta USA (2017), oficjalna strona urzędu Prezydenta RP, https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/szczyt-trojmorza-z-udzialem-prezydenta-usa-plen,648.
The Fund, Oficjalna strona Funduszu Trójmorza, https://3siif.eu/the-fund.
Węc J. J. (2016), Traktat lizboński. Polityczne aspekty reformy ustrojowej Unii Europejskiej w latach 2007-2015, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Węgry przeciwko sankcjom i za większymi zakupami od Gazpromu (2016), Centrum Informacji o Rynku Energii, 23 czerwca 2016, https://www.cire.pl/artykuly/serwis-informacyjny-cire-24/113638-wegry-przeciwko-sankcjom-i-za-wiekszymi-zakupami-od-gazpromu.
Wilczek J., Rudkowski A. (2021), Fundusz Trójmorza. W stronę instytucjonalizacji Inicjatywy?, Wydawnictwo Collegium Interethnicum, Warszawa, https://interethnicum.pl/wp-content/uploads/2022/01/BAROMETER_3_final.pdf.
Wspólna deklaracja II Szczytu Inicjatywy Trójmorza (Warszawa, 6-7 czerwca 2017), https://trojmorze.isppan.waw.pl/inicjatywa-trojmorza/deklaracje-szczytow-inicjatywy-trojmorza/wspolna-deklaracja-ii-szczytu-inicjatywy-trojmorza-deklaracja-z-warszawy-warszawa-6-7-czerwca-2017/.
Wspólna deklaracja III Szczytu Inicjatywy Trójmorza (Bukareszt, 17-18 września 2018), https://trojmorze.isppan.waw.pl/inicjatywa-trojmorza/deklaracje-szczytow-inicjatywy-trojmorza/wspolna-deklaracja-iii-szczytu-inicjatywy-trojmorza-bukareszt-17-18-wrzesnia-2018/.
Wspólna deklaracja IV Szczytu Inicjatywy Trójmorza (Lublana, 5-6 czerwca 2019), https://trojmorze.isppan.waw.pl/inicjatywa-trojmorza/deklaracje-szczytow-inicjatywy-trojmorza/wspolna-deklaracja-iv-szczytu-inicjatywy-trojmorza-lublana-5-6-czerwca-2019/.
Wspólna deklaracja Siódmego Szczytu Inicjatywy Trójmorza (Ryga, 20-21 czerwca 2022 r.), https://trojmorze.isppan.waw.pl/wspolna-deklaracja-siodmego-szczytu-inicjatywy-trojmorza-ryga-20-21-czerwca-2022-r/.
Wspólna deklaracja V szczytu Inicjatywy Trójmorza (Tallinn, 19-20 października 2020), https://trojmorze.isppan.waw.pl/inicjatywa-trojmorza/deklaracje-szczytow-inicjatywy-trojmorza/wspolna-deklaracja-v-szczytu-inicjatywy-trojmorza-tallinn-19-20-pazdziernika-2020/.
Wspólna deklaracja VI Szczytu Inicjatywy Trójmorza (Sofia, 8-9 lipca 2021), https://trojmorze.isppan.waw.pl/inicjatywa-trojmorza/deklaracje-szczytow-inicjatywy-trojmorza/wspolna-deklaracja-vi-szczytu-inicjatywy-trojmorza-sofia-8-9-lipca-2021/.
Wspólna deklaracja w sprawie Inicjatywy Trójmorza (deklaracja z Dubrownika, 25 sierpnia 2016), https://trojmorze.isppan.waw.pl/inicjatywa-trojmorza/deklaracje-szczytow-inicjatywy-trojmorza/wspolna-deklaracja-w-sprawie-inicjatywy-trojmorza-deklaracja-z-dubrownika-25-sierpnia-2016/.
Zenderowski R., Skobejko K. (2021), Chorwacja wobec Inicjatywy Trójmorza, "Studia Politologiczne", vol. 59, http://www.studiapolitologiczne.pl/pdf-136141-64188?filename=Chorwacja%20wobec.pdf. https://doi.org/10.33896/SPolit.2021.59.15 DOI: https://doi.org/10.33896/SPolit.2021.59.15
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Agnieszka Nitszke
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.