Słowa kluczowe
lying
moral development
child
imagination
Jak cytować
Abstrakt
The article is devoted to the issue of children’s confabulations, which often characterize preschool children and constitute a specific part of this developmental period. The text explains the phenomenon of confabulation, who else it may concern, and why younger children fantasize and tell untrue stories. It will also discuss the topic of lies, the causes of insincerity among children, and the broadly understood moral development of the youngest.
Bibliografia
Baudelaire, Ch. (2000). Rozmaitości estetyczne. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Bergamaschi Ganapini, M. (2020). Confabulating Reasons. Topoi, 39, 1-13 DOI: https://doi.org/10.1007/s11245-018-09629-y
Bergner Hurlock, E. (1985). Rozwój dziecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe Berlyne, N. (1972). Confabulation. The British Journal of Psychiatry, 120, 31-39 DOI: https://doi.org/10.1192/bjp.120.554.31
Berrios German, E. (1998). Confabulations: A Conceptual History. Journal of the History of the Neurosciences, 7, 225-241 DOI: https://doi.org/10.5555/jhin.7.3.225.1855
Bronson, P., Merryman, A. (2011). Rewolucja w wychowaniu. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki
Brown, J., Huntley, D., Morgan, S., Dodson, K.D., Cich J. (2017) Confabulation: A Guide for Mental Health Professionals. International Journal Neurology and Neurotherapy, 4(2), 1-9
Brown, J., Long-McGie, J., Oberoi, P., Wartnik, J.A., Wresh, J., Weinkauf, E., Falconer, G. (2014). Confabulation: Connections between Brain Damage, Memory, and Testimony. Journal of Law Enforcement, 3 (5), 1-11
Buksik, D. (1997). Wybrane psychologiczne teorie rozwoju moralnego człowieka. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 13, 147-166 DOI: https://doi.org/10.21852/sem.1997.12
Bussey, K. (1992). Lying and truthfulness: Children’s definitions, standards and evaluative reactions. Child Development, 63, 1338-1347 DOI: https://doi.org/10.2307/1130907
Czyżowska, D., Niemczyński, A., Kmieć, E. (1993). Formy rozumowania moralnego Polaków w świetle danych z badania metodą Lawrence’a Kohlberga. Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, 1-2, 19-37
Dunn, J. (1988). The beginnings of social understanding. Oxford: Blackwell DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674330610
Faber, A., Mazlish, E. (1998). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina
Gała, A.E. (1992). Uwarunkowania wychowawcze dojrzalej moralności. Lublin – Wrocław: KPW. KUL Lew
Górniewicz, J. (1997). Kategorie pedagogiczne. Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej
Gudjonsson, G. (2016). Memory distrust syndrome, confabulation and false confession. Cortex, 1-32 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cortex.2016.06.013
Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (2002). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Hirstein, W. (2005). Brain fction: self-deception and the riddle of confabulation. Cambridge: MIT Press DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/1660.001.0001
Jankowska, D.M. (2019). Trajektorie rozwoju wyobraźni twórczej w dzieciństwie. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri
Kopelman, M.D. (1987). Two types of confabulation. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 50, 482-487 DOI: https://doi.org/10.1136/jnnp.50.11.1482
Kopelman, M.D. (2010). Varieties of confabulation and delusion. Cognitive Neuropsychiatry, 15 (1, 2, 3), 14-37 DOI: https://doi.org/10.1080/13546800902732830
Kruczkowska, V. (2012). Być przykładem. Bliżej Przedszkola, 12, 28-29
Kupisiewicz, Cz., Kupisiewicz, M. (2009). Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Lee, K. (2000). Lying as doing deceptive things with words: A speech act theoretical perspective. W: J.W. Astington (red.), Minds in the making: Essays in honor of David R. Olson. Oxford: Blackwell
LoPiccolo, Ch.J., Goodkin, K., Baldewicz, T.T. (1999). Current issues in the diagnosis and management of malingering. Annals of Medicine, 31, 166-174 DOI: https://doi.org/10.3109/07853899909115975
Maliński, M. (2012). Moje dziecko kłamie. Bliżej Przedszkola, 5
Mayor, C., Schneider, M. (2023). Confabulations in a teenager with a right frontal hemispherotomy: Possible underlying mechanisms. The Clinical Neuropsychologist, 37 (8), 1686-1709 DOI: https://doi.org/10.1080/13854046.2022.2163921
McGaughran, L.S., Wylie, A.A. (1969). Continuity in the development of conceptual behaviour in preschool children. Developmental Psychology, 1, 181-192 DOI: https://doi.org/10.1037/h0027336
Melosik, Z. (2005). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Metcalf, K., Langdon, R., Coltheart, M. (2007). Models of confabulation: A critical review and a new framework. Cognitive Neuropsychology, 24(1), 23-47 DOI: https://doi.org/10.1080/02643290600694901
Moscovitch, M. (1989). Confabulation and the frontal system: Strategic versus associative retrieval in neuropsychological theories of memory. W: H.L. Roediger, F.I.M. Craik (red.), Varieties of memory and consciousness: Essays in honour of Endel Tulving. New Jersey, United States: Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale
Moscovitch, M. (1995). Confabulation. W: D.L. Schacter, G.D. Fischbach, J.T. Coyle, M.M. Mesulam, L.E. Sullivan (red.), Memory Distortion. Cambridge – Massachusetts: Harvard University Press
Newton, P., Reddy, V., Bull, R. (2000). Children’s everyday deception and performance on false -belief tasks. British Journal of Developmental Psychology, 18, 297-317 DOI: https://doi.org/10.1348/026151000165706
Pasternak, A. (2012). Dlaczego kłamiesz?. Bliżej Przedszkola, 6, 40-42
Piaget, J. (1966). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Piaget, J. (1967). Rozwój ocen moralnych dziecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Przetacznikowa, M. (1973). Podstawy rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych
Przetacznikowa, M. (1976). Wiek przedszkolny. W: M. Żebrowska (red.), Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Schacter, D.L. (2003). Siedem grzechów pamięci. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy
Schacter, D.L., Kagan, J., Leichtman, M.D. (1995). True and false memories in children and adults: a cognitive neuroscience perspective. Psychology Public Policy and Law, 1(2), 411-428 DOI: https://doi.org/10.1037//1076-8971.1.2.411
Schnider, A., von Daniken, Ch. Gutbrod, K. (1996). The mechanisms of spontaneous and provoked confabulations. Brain, 119, 1365-1375 DOI: https://doi.org/10.1093/brain/119.4.1365
Shakeel, M.K., Docherty, N.M. (2015). Confabulations in schizophrenia. Cognitive Neuropsychiatry, 20(1), 1-13 DOI: https://doi.org/10.1080/13546805.2014.940886
Sieradzka-Baziur, B. (2016). Wyobraźnia jako pojęcie. W: A. Królikowska, M. Łątkowski, B. Topij-Stempińska (red.), Dzieło chwali Mistrza. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Irenie Popiołek z okazji 50-lecia pracy artystycznej oraz pracy pedagogicznej. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum
Słownik języka polskiego. (1978), red. M. Szymczak, t. III. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Smykowski, B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka. W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Trempała, J. (1989). Rozumowanie w okresie wczesnej dorosłości. Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Tyszkowa, M. (1988). Rozwój psychiczny jednostki jako proces strukturacji i doświadczenia. W: M. Tyszkowa (red.), Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Tyszkowa, M. (1996). Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. W: M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Reuter, M. (2014). Umysł konfabulujący. Analiza kognitywistyczna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM
Wilson, A.E., Smith, M.D., Ross, H.S. (2003). The Nature and Effects of Young Children’s Lies. Social Development, 12(1), 21-45 DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9507.00220
Confabulation: Honest Lying, źródło: http://www.alzwa.org/files/2015/01/April-2015-Confabulation-Honest-Lying.pdf, [dostęp: 15.08.2023]
Hirstein, W. Introduction: What is confabulation?, źródło: https://philpapers.org/archive/HIRCVF.pdf, [dostęp: 15.08.2023].
Hood, J. An exploratory study of developmental confabulation in children, Continuing Professional Development Doctorate in Educational Psychology. University College London: ProQuest LLC, 2013, źródło: https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/1446003/1/U593329%20redacted.PDF, [dostęp: 15.08.2023].
Konfabulacja, źródło: https://web.archive.org/web/20121022130413/http://www.charaktery.eu/slownik-psychologiczny/K/134/Konfabulacja/, [dostęp: 15.08.2023].
Online Etymology Dictionary, źródło: https://www.etymonline.com/word/confabulation, [dostęp: 15.08.2023].
Spławska, J. Poziom rozwoju rozumowania moralnego w świetle badań metodą Lawrence’a Kohlberga, źródło: https://przegladpedagogiczny.ukw.edu.pl/archive/article/428/poziom-rozwoju-rozumowania-moralnego-w-swietle-badan-metoda-lawrencea-kolberga/article.pdf, [dostęp: 15.08.2023].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Grzesiak Emilia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.