Słowa kluczowe
postawy językowe
socjolingwistyka
polityka językowa
tożsamość językowa
poszanowanie języka
lojalność językowa
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł analizuje literaturę naukową dotyczącą badań w zakresie kształtowania postawy językowej, a także poglądy dydaktyków w kwestii socjolingwistycznej wykładni pojęcia postawy językowej. Wytyczono kluczowe kierunki badawcze w zakresie budowania postawy językowej oraz podkreślono szczególną wagę zgromadzonej wiedzy w przedmiotowej kwestii oraz aspekty badań w zakresie kształtowania postawy językowej w nauce ukraińskiej. Zbadanie kwestii kształtowania postawy językowej jest poważnym tematem współczesnego dyskursu naukowego, gdyż język pełni swoje społeczno-kulturowe funkcje. Znajomość postawy językowej umożliwia podjęcie skutecznych działań w zakresie planowania polityki językowej oraz kształtowania tożsamości nosicieli języka. Postawa językowa w życiu społecznym pozwala zarówno oceniać stopień lojalności wobec konkretnego języka, jak i wnioskować o funkcjach, które język pełni w społeczeństwie. Jest ona instrumentem pozwalającym zbudować efektywną politykę językową, wskazać na językowe utożsamienie nosiciela i wywieść wnioski o reputacji i stopniu poszanowania języka.
Bibliografia
Masenko L., Narysy z sotsiolinhvistyky [Essays on sociolinguistics], Kyiv: Kyievo-Mohylianska akademiia, 2010.
Mykhalchuk O., Mova iak symvol v etnichnii ta movnii svidomosti: sotsiolinhvistychni parametry (Language as a symbol of aesthetic and linguistic consciousness: sociolinguistics parameters), [v:] „Zhyttia – u slovi: Zbirnyk naukovykh prats na poshanu akademika V.M. Rusanivskoho”, Kyiv, Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2011, s. 323–333.
Mykhalchuk O., „Movna povedinka” iak katehoriia ukrainskoi sotsiolinhvistyky [„Language behavior” as a category of Ukrainian sociolinguistics], [v:] „Mova i suspilstvo”, 2014, vyp. 5, s. 28–39.
Agheyisi R., Fishman J., Language attitude studies: A brief survey of methodological approaches, 1970, [v:] “Anthropological Linguistics”, 1970, nr 12 (5), p. 137–157.
Ajzen I., Nature and operation of attitudes, [v:] Elektronnyi resurs: http://friedkin.faculty.soc.ucsb.edu/Syllabi/Soc147/Week2Reading.pdf (01.01.2013).
de Klerk V., Bosch B., English in South Africa: The Eastern Cape perspective, 1993, [in:] English World-Wide 14:2, 209–229.
Edwards J., Language, society and identity, Oxford, UK: Blackwell, 1985.
Ianos M.A., Language attitudes in a multilingual and multicultural context. The case of autochthonous and immigrant students in Catalonia, Universitat de Lleida. Departament de Pedagogia i Psicologia, 2014.
Fasold R., The sociolinguistic of society, Oxford, UK: Blackwell, 1984.
Gardner R., Integrative motivation and second language acquisition, [in:] Motivation and second language acquisition, eds. Z. Dörnyei, R. Schmidt, Honolulu, HI: University of Hawaii Press, 2007, p. 1–21.
Gardner R., Social psychology and second language learning: The role of attitudes and motivation, London, UK: Edward Arnold, 1985.
Labov W., The Study of Language in its Social Context, [in:] “Studium Generale”, 1970, nr 23, p. 30–87.
Lambert W., A social psychology of bilingualism, [in:] “Journal of Social Issues”, 1967, nr 23, p. 91–109.
Oppenheim B., An exercise in attitude measurement, [in:] Social Psychology: A Practical Manual, eds. G.M. Breakwell, H. Foot, R. Gilmour, London, UK: Macmillan Press, 1982, p. 38–56.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).