Słowa kluczowe
thermophilous oak forest
new localities
Natura 2000 site
floristic peculiarities
Poland
Jak cytować
Abstrakt
The paper presents the results of phytosociological research on the thermophilous oak forest Potentillo albae-Quercetum Libbert 1933 nom. invers., which has been carried out in the central part of the Kraków-Częstochowa Upland. The association, which has been stated in 7 localities, is a new type of forest vegetation in this region. On the basis of 35 relevés, made in 2001 following the Braun-Blanquet method, the only subassociation P.a.-Q. brachypodietosum pinnati has been distinguished. It has been divided into two variants: with Pleurozium schreberi (on acid sites), and with Asarum europaeum (on basic ones). The investigated phytocoenoses abound in floristic peculiarities, such as: Adenophora liliifolia, Bupleurum longifolium, Euphorbia angulata, Festuca amethystina ssp. ritschlii, Lilium martagon, Potentilla alba.
Bibliografia
Barć A., Brzeg A., Uziębło A. K., Wika S. (2015): The upland mixed fir coniferous forest Abietetum albae Dziubałtowski 1928 in the central part of the Cracow–Częstochowa Upland. Differentiation, regional specificity, structure, dynamics, and maintenance. Ss. 143 + tab. + phot. Wyd. UŚ. Katowice.
Bąba W. (2002): Szata roślinna rezerwatu krajobrazowego „Dolina Eliaszówki”. Prądnik. Pr. Muz. Szafera, 13: 115–120.
Brzeg A., Kasprowicz M. (2001): Dąbrowy Wielkopolski ze szczególnym uwzględnieniem „Płyty Krotoszyńskiej”. [W:] Wojterska M. (red.). Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomorskiego: 177−192. Przewodnik sesji terenowych 52. Zjazdu PTB, 24–28 września 2001. Bogucki Wyd. Nauk. Poznań.
Brzeg A., Kasprowicz M., Rakowski W., Wojterska M., Yakushenko D. (2009): Differentiation of thermophilous oak forest Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 nom. invers. in Europe. 18th I.A.V.S. Workshop for the Europaean Vegetation Survey Working Group. Abstracts: 81. Roma.
Brzeg A., Wika S. (2007): Nowe dla Polski stanowisko borowika szatańskiego Boletus satanas Lenz. w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach., B, 56: 39−47.
Brzeg A., Wika S. (2011): Biocenotyczne i krajobrazowe znaczenie termofilnych ziołorośli z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei Th. Müller 1962 na obszarze środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. [W:] Żurowska-Oleś E., Szczypek S., Mastaj J. (red.). XX Sympozjum Jurajskie „Człowiek i przyroda Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej”: 36–41. ZPK Woj. Śląskiego. Będzin.
Brzeg A., Wika S. (2014): Termofilne ziołorośla okrajkowe z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei Th. Müller 1962 na obszarze środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wyd. 2 popr. Ss. 179. ZPK Woj. Śląskiego. Katowice.
Celiński F., Wika S. (1975): Zbiorowiska roślinne rezerwatu Zielona Góra koło Częstochowy. Zesz. Przyr. Opolskiego TPN, 14–15 (1974–1975): 45−63.
Celiński F., Wika S. (1978): Próba nowego spojrzenia na stosunki fitosocjologiczne rezerwatu „Parkowe” w Złotym Potoku koło Częstochowy. Fragm. Flor. Geobot., 24(2): 277−307.
Czechowski D., Król P., Skrzypiec P. (b.d.): Ostoja Olsztyńsko-Mirowska PLH 240015. http://katowice.rdos.gov.pl (dostęp: 13.05.2017).
Dzwonko Z. (2007): Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Ss. 304. Inst. Bot. Uniw. Jagiellońskiego, Sorus. Poznań−Kraków.
Fojcik B. (2011): Mchy Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej w obliczu antropogenicznych przemian szaty roślinnej. Ss. 232. Wyd. UŚ. Katowice.
Głazek T. (1973): Zespoły leśne północno-wschodniego i wschodniego przedpola Gór Świętokrzyskich. Monogr. Bot., 38: 1−158.
Hereźniak J. (1975): Nowe stanowiska Melica uniflora Retz. w zbiorowiskach leśnych północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Fragm. Flor. Geobot., 21(1): 17–20.
Hereźniak J. (1993): Stosunki geobotaniczno-leśne północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej na tle zróżnicowania i przemian środowiska. Monogr. Bot., 75: 1−368.
Hereźniak J. (2002): Rezerwaty przyrody ziemi częstochowskiej. Studium przyrodniczo-historyczne. Ss. 301. LOP. Częstochowa.
Hereźniak J., Krasowska H., Ławrynowicz M. (1970): Roślinność przełomu Warty pod Częstochową. Ziemia Częstochowska, 8/9: 315–350.
Jakubowska-Gabara J. (1993): Recesja zespołu świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 w Polsce. Ss. 190. Wyd. Uniw. Łódzkiego. Łódź.
Kaźmierczakowa R. (1971): Ekologia i produkcja runa świetlistej dąbrowy w rezerwatach Kwiatówka i Lipny Dół na Wyżynie Małopolskiej. Stud. Naturae, A, 5: 1–104.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K. (2016): Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. – Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Ss. 44. Inst. Ochr. Przyr. PAN. Kraków.
Kondracki J. (2008): Geografia fizyczna Polski. Ss. 463. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa.
Krotoska T. (1991): Grądy i dąbrowy okolic Konina oraz ich formy zniekształcone. [W:] Krotoska T. (red.). Zbiorowiska roślin naczyniowych Konińskiego Zagłębia Węgla Brunatnego i jego obrzeży: 165−210 + tab. PTPN, Pr. Kom. Biol., 70. PWN. Warszawa−Poznań.
Kurowski J. (1976): Charakterystyka fitosocjologiczna Lasów Grotnicko-Lućmierskich koło Łodzi. Acta Univ. Lodz., Fol. Bot., 14: 35−83.
Kurowski J. K. (1979): Bory i lasy z antropogenicznie wprowadzoną sosną w dorzeczu środkowej Pilicy i Warty. Acta Univ. Lodz., Fol. Bot., 29: 3–158.
Kurzac M. (1984): Flora uroczyska leśnego Mierzyce koło Wielunia. Acta Univ. Lodz., Fol. Bot., 3: 109−126.
Kurzac M. (1986): Flora i roślinność projektowanego rezerwatu „Dąbrowa w Niżankowicach”. Acta Univ. Lodz., Fol. Sozol., 2: 567−599.
Kwiatkowska A. J., Wyszomirski T. (1988): Decline of Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses associated with the invasion of Carpinus betulus. Vegetatio, 75: 49–55.
Matuszkiewicz J. M. (2005): Zespoły leśne Polski. Ss. 358. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa.
Matuszkiewicz J. M., Kozłowska A. B. (1991): Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski − ciepłolubne dąbrowy. Fragm. Flor. Geobot., 36(1): 203–256.
Matuszkiewicz W., Faliński J. B., Kostrowicki A. S., Matuszkiewicz J. M., Olaczek R., Wojterski T. (1995): Potencjalna roślinność naturalna Polski. – Potential natural vegetation of Poland. Mapa przeglądowa 1 : 300 000. Arkusz 8: Wzniesienia Południowomazowieckie i Wyżyna Środkowomałopolska. PAN, Inst. Geogr. i Przestrz. Zagosp., Wojsk. Zakł. Kartograf. Warszawa.
Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Danielewicz W., Kiciński P., Wierzba M. (2012): Przegląd zespołów leśnych występujących w Polsce. [W:] Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Wierzba M. (red.). Zbiorowiska roślinne Polski. Lasy i zarośla: 136−518. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa.
Medwecka-Kornaś A. (1952): Zespoły leśne Jury Krakowskiej. Ochr. Przyr., 20: 133−236.
Medwecka-Kornaś A., Gawroński S. (1990): The dieback of fir Abies alba Mill. and changes in the Pino-Quercetum stands in the Ojców National Park (Southern Poland). Vegetatio, 87: 175−186.
Medwecka-Kornaś A., Kornaś J. (1963): Mapa zbiorowisk roślinnych Ojcowskiego Parku Narodowego. Ochr. Przyr., 29: 17−87 + mapa.
Michalik S. (1972): Ciepłolubne lasy bukowe na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Fragm. Flor. Geobot., 16(2): 215−225 + tab.
Michalik S. (1980): Roślinność rzeczywista centralnej części Wyżyny Krakowskiej. – The contemporary vegetation of the central part of the Crakow Upland. Ochr. Przyr., 43: 55−74 + mapa.
Michalik S. (1981): Zespoły roślinne rezerwatu „Góra Chełm” koło Zawiercia. Stud. Ośr. Dok. Fizjogr. PAN, 8: 119−133.
Michalska-Hejduk D. (1998): Flora i roślinność rezerwatu leśnego „Kaliszak”. – Flora and vegetation of the “Kaliszak” forest reserve. Acta Univ. Lodz., Folia Bot., 12: 73−93.
Michalska-Hejduk D., Kobojek S., Hejduk J., Michalski M. (1999): Walory przyrodnicze rezerwatu „Góra Zborów” koło Kroczyc. – Nature value of the reserve “Góra Zborów” near Kroczyce. Ziemia Częstochowska, 26: 237–308.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. (2002): Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. – Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Ss. 442. W. Szafer Inst. of Bot., Polish Acad. of Sci. Kraków.
Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000. Dz.U. RP z dnia 4 grudnia 2014 r. Poz. 1713.
Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek-Ochyra H. (2003): Census catalogue of Polish mosses. Ss. 252. W. Szafer Inst. of Bot., Polish Acad. of Sci. Kraków.
Olaczek R. (1965): Rezerwat jodłowy „Murowaniec”. Zesz. Nauk. Uniwersytetu Łódzkiego, Ser. Mat.-Przyr., 18: 113–130.
Parusel J. B., Urbisz A. (red.). (2012): Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. – The red list of vascular plants of Silesian voivodship. [W:] Parusel J. B. (red.). Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego 2: 105–177. Raporty Opinie, 6. Katowice.
Pawłowski B. (1972): Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. [W:] Szafer W., Zarzycki K. (red.). Szata roślinna Polski I: 237−279. PWN. Warszawa.
Ratyńska H., Wojterska M., Brzeg A., Kołacz M. (2010): Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski ver. 1.1. Uniw. Kazimierza Wielkiego, Inst. Eduk. Tech. Inf. Bydgoszcz.
Licencja
Uznanie autorstwa 4.0