Jak cytować
Abstrakt
Badania fitosocjologiczne roślinności psammofilnej kompleksu piaszczysk Manchan-Ełysu, położonego w południowo-wschodniej Buriacji (Zachodnie Zabajkale; pogranicze Federacji Rosyjskiej i Mongolii), prowadzone były w czerwcu 2004 roku z zastosowaniem metody Braun-Blanqueta. Wykonano wówczas (S. Wika) 43 zdjęcia fitosocjologiczne oraz sporządzono dokumentację fotograficzną. Wstępne wyniki tych badań (Szczypek i in. 2005) pozwoliły wyróżnić trzy odrębne fitocenony psammostepów w randze niehierarchicznych zbiorowisk. Późniejsza szczegółowa analiza tego materiału, uzupełnionego lub skorygowanego na podstawie sprawdzonych alegatów zielnikowych, wykazała, że oprócz trzech zespołów roślinnych opisanych już w literaturze przez innych autorów: Thesio tuvensis-Festucetum dahuricae Dulepova et Korolyuk 2015, Corispermo macrocarpi-Leymetum crassinervi Dulepova et Korolyuk 2015 (= Leymo crassinervi-Artemisietum ledebourianae Namzałow et al. 2017 nom.inval. p.max.p.) i Corispermo sibirici-Oxytropidetum lanatae Dulepova et Korolyuk2015 (= Oxytropido lanatae-Agropyretum michnoi Namzalov et al. 2017nom. inval.), 6 zdjęć odnosi się do zupełnie odrębnego od wymienionych, nowego typu muraw piaskowych. W artykule przedstawiono formalną diagnozę nowego zespołu roślinnego Orostachyo spinosae-Koelerietum mongolicae i jego krótką charakterystykę florystyczną i siedliskową. Przypuszcza się, że jest to zespół endemiczny dla obszaru Manchan-Ełysu, związany z położeniami ekotonowymi między świetlistą tajgą syberyjską z dominacją sosny a innymi wielkopowierzchiowymi zbiorowiskami psammostepów klasy Brometea korotkyi. Przedyskutowano niektóre zagadnienia związane syntaksonomią tych muraw.
Bibliografia
Anenchonov O. A. (ed.), Pychanowa G. D., Okipov K. I., Sekulicz I. R., Badmajewa N. K., Namzałow B. B., Krivobokov L. W., Munkuyeva N. S., Sutkin A. W., Tubishnova D. B., Tubanova D. Ja. (2001): Oprjedjelitjel rastjenij Burjatii. Pp. 672. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Obszcz. i Eksp. Bioł. Ulan-Ude.
Baranow W. I., Sheludyakova W. A. (1929): Matjeriały k poznaniju ługow i bołot doliny rjeki Obi. I. Ljewobjerjeż’je r. Obi u posjełkow Ust’-Anujskogo i Bystrogo Istoka. Pp. 50 + phot. + map.
Izdanije Sibirskogo Inst. Sjel’skogo Chozjaistwa i Ljesowodowstwa. Omsk.
Braun-Blanquet J. (1964): Pflanzensoziologie. 3. Aufl. Pp. 865. Springer Verl. Vienna–New York.
Brzeg A., Wika S. (2001): An endemic psammophilous plant association Astragalo olchonensis-Chamaerhodetum grandiflorae ass. nova from Olkhon Island on Lake Baikal and its syntaxonomic position. Polish Botan. Journ., 46(2): 219–227.
Buyantuyev A. B., Snytko W. A., Szczypek T., Wika S. (1999): Współczesne procesy eoliczne na tle roślinności stepowej (na przykładzie doliny Chiaran Goł – Zabajkale). [in:] Jankowski A. T., Szczypek T. (ed.). 25 lat ośrodka geograficznego w Uniwersytecie Śląskim; pamięci profesora Jana Trembaczowskiego: 49–62 + phot. Wydz. Nauk o Ziemi UŚ. Sosnowiec.
Chytrý M., Anenchonov O. A., Danihelka J. (1995): Plant communities of the Bol’šoj Civyrkuj River Valley, Barguzinskij Range, East Siberia. Phytocoenol., 25(3): 399–434.
Chytrý M., Pešout P., Anenchonov O. A. (1993): Syntaxonomy of Vegetation of Svjatoj Nos Peninsula, Lake Baikal. I. Non forest communities. Fol. Geobot. Phytotax. 28(3): 337–383.
Dulepova N. A. (2014): Fłora i rastitjelnost’ razwjewajemych pjeskow Zabajkalija. Diis. na kandidata biołogiczjeskich nauk. Cjentralnyj Sibirskij Botaniczieskij Sad Sibirskogo Otdjel. Rossijskoj Akad. Nauk. Nowosibirsk [mscr.].
Dulepova N. A., Korolyuk A. Yu. (2013): Rastitjelnost’ razwjewajemych pjeskow Wjerchnjeczarskoj kotłowiny (Zabajkalskij kraj). Rastitjelnost’ Rossii, 22: 29–37.
Dulepova N. A., Korolyuk A. Yu. (2015): Rastitjelnost’ razwjewajemych pjeskow i pjesczanych stjepiej niżnjej czasti bassjejna r. Sjelijengi (Rjespublika Burjatija). Rastitjelnost’ Rossii, 27: 78–95.
Fałtynowicz W. (2003): The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland. An annotated checklist.– Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Pp. 435. W. Szafer Inst. of Bot., Polish Acad. of Sci. Krakow.
Hilbig W. (1990): Neu beschriebene Pflanzengesellschaften aus der Mongolischen Volksrepublik. Feddes Repert., 101(3–4): 189–206.
Hilbig W. (2000): Beitrag zur Kenntnis der Vegetation im tuwinischen Teil des Uvs-nuuer-Beckens. Feddes Repert., 111(1–2): 39–74.
Hilbig W., Koroljuk A. Ju. (2000): Sanddünenvegetation im Uvs-nuur-Becken (Mongolei und Tuwa/Russland). Feddes Repert., 111(1–2): 29–37.
Korotkov K. O., Morozova O. V., Belonovskaja E. A. (1991): The USSR vegetation syntaxa prodromus. Pp. 346. G. E. Vilchek. Moscow.
Malyshew L. I., Peshkowa G. A. (eds) (1979): Flora Sibiriae Centralis. 1–2. Nauka. Novosibirsk.
Mirkin B. M., Gogoleva P. A., Kononov K. E. (1985): The Vegetation of Central Yakutian Alases. Fol. Geobot. Phytotax., 20(4): 345–395.
Mirkin B. M., Kononov K. E., Gogoleva P. A., Burtseva E. I., Naumova L. G. (1992): The Floodplain Grasslands of the Middle Lena-River. II. Classification. Fol. Geobot. Phytotax., 27(3): 247–300.
Namzalov B. B., Rachmonov O., Snytko W. A., Szczypek T., Wika S. (2012): Roślinność psammofilna wschodniego wybrzeża Bajkału. Geogr. Stud. et Diss., 34: 37–55.
Namzalov B.-C. B., Snytko W. A., Wika S., Szczypek T. (2017): K charaktjeristikje psammofitnoj rastitjelnosti urocziszcza Manchan-Ełysu (Zapadnoje Zabajkalje). Act. Geogr. Silesiana, 11/3 (27): 31–46.
Nazarov N. I. (1934): Osnownyje tipy rastitjelnosti Burjato-Mongolii ACCR i ich kormowoje znaczjenije. Botan. Żurn., 19(1): 33–58.
Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek-Ochyra H. (2003): Census catalogue of Polish mosses. Pp. 252. W. Szafer Inst. of Bot., Polish Acad. of Sci. Krakow.
Ovchinnikov G. I., Snytko V. A., Szczypek T., Wika S. (2004): The barkhan landscape on the Argada river in Barguzin Basin (Transbaikalya). Ques. Geogr., 23: 55‒62.
Ratyńska H., Wojterska M., Brzeg A., Kołacz M. (2010): Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski ver. 1.1. Uniw. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Inst. Eduk. Tech. Inf. Bydgoszcz.
Szczypek T., Wika S., Snytko W. A., Buyantuyew A. B. (2000): Facii razwjewajemych pjeskow Czikoj-Sjeljenginskogo mjeżdurjecz’ja w Zapadnom Zabajkalje. Pp. 71 + phot. + tab. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr. Irkutsk.
Szczypek T., Wika S., Snytko W. A., Chak W. A., Kozyrjewa E. A. (2012): Obszary piaszczyste na Olchonie (Bajkał). Pp. 68. UŚ, Wydz. Nauk o Ziemi; Syberyjski Oddz. Rosyjskiej Akad. Nauk, Inst. Geogr. im. W. B. Soczawy, Inst. Skorupy Ziemskiej. Sosnowiec‒Irkutsk.
Szczypek T., Wika S., Snytko W. A., Ovchinnikov G. I., Namzalov B.-C. B., Dambiyev E. C. (2005): Eołowoje urocziszcze Manchan-Ełysu w Zabajkalje. Pp. 62. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr., Inst. Zjemnoj Kory, Burjatskij Gosud. Uniw. Irkutsk–Ulan-Ude.
Szczypek T., Wika S., Snytko W. A., Ovchinnikov G. I., Wyrkin W., B., Buyantuyev W. A. (2002): Eołowoje urocziszcza jużnoj czasti Barguzinskoj Kotłowiny (Zabajkalje). Pp. 52. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr., Inst. Zjemnoj Kory. Irkutsk.
Weber H. E., Moravec J., Theurillat J.-P. (2000): International Code of Phytosociolocal Nomenclature. 3rd ed. J. of Veget. Sci., 11: 739‒768.
Wika S., Brzeg A., Namzałow B.-C. B., Snytko W. A., Szczypek T. (2017): Roślinność wodna i bagienna Jeziora Czarnego w sąsiedztwie Manchan-Ełysu (Zachodnie Zabajkale). Act. Geogr. Silesiana, 11/4 (28): 45–55.
Wika S., Imjetchjenow A. B., Ovchinnikov G. I., Snytko W. A., Szczypek T. (2006a): Eołowyje i abrazjonnyje procjessy pobjerjeżij u Zaliwa Prował na Bajkalje. Pp. 56. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Zjemnoj Kory, Inst. Gjeogr. im. W. B. Soczawy, Burjatskij Gosud. Uniw. Irkutsk‒Ulan-Ude.
Wika S., Kozyrjeva E. A., Trzhtsinskiy Ju. B., Szczypek T. (2006b): Ostrova Jarki na Bajkalje primjer sowrjemjennogo prjeobrazowanija łandszaftow. Pp. 69. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Zjemnoj Kory, Sijezkij Uniw. Irkutsk‒Sosnowiec.
Wika S., Martyanova G. N., Snytko W. A., Szczypek T. (1999): Buchta Pjeszczanaja na Bajkalje (razwjewajemyje pjeski i ich okrużjenije). Pp. 60 + phot. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr. Irkutsk.
Wika S., Namzalov B.-C. B., Ovtchinnikov G. I., Snytko W. A., Szczypek T. (2003): Prostranstwjejnaja struktura eołowych urocziszcz wostocznogo pobjerjeżja ozjera Bajkał. Pp. 76 + phot. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr., Inst. Zjemnoj Kory. Irkutsk.
Wika S., Ovtchinnikov G. I., Snytko W. A., Szczypek T. (2002): Eołowyje facii wostocznogo pobjerjeżja Bajkała. Pp. 56 + phot. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr., Inst. Zjemnoj Kory. Irkutsk.
Wika S., Ovtchinnikov G. I., Trzhtsinskiy Ju. B., Tyc A., Szczypek T. (2000): Razwitije prirodnych processow na bjerjegach Bratskogo wodochraniliszcza. Pp. 77 + phot. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Zjemnoj Kory. Irkutsk.
Wika S., Snytko W. A., Szczypek T (1997): Łandszafty podwiżnych pjeskow ostrowa Olchon na Bajkalje. Pp. 63 + fot. Rossijskaja Akad. Nauk, Sibirskoje Otdjel., Inst. Gjeogr. Irkutsk.
Wika S., Szczypek T., Kozyrjewa E. A. (2011): Zmiany roślinności psammostepów na wyspie Olchon (Bajkał). Geogr. Stud. et Diss., 33: 63‒78.
Wika S., Szczypek T., Snytko W. A. (2001): Antropogeniczne przeobrażenia rzeźby eolicznej i roślinności na terenach piaszczystych Wschodniej Syberii. [in:] Roo-Zielińska E., Solon J. (ed.). Między geografią i biologią ‒ badania nad przemianami środowiska przyrodniczego: 69‒83. PAN, Pr. Geogr., 179. Warszawa.
Wika S., Szczypek T., Snytko W. A., Namzalov B. B., Dambiyev E. C. (2005): Roślinność psammofilna w strefie kontaktowej z lasostepami i stepami ostnicowymi w okolicach Bajkału. Geogr. Stud. et Diss., 27: 229‒240.
Zgrabczyńska M., Brzeg A. (2009): Murawy psammofilne Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach., B, 58: 73‒88.
Licencja
Uznanie autorstwa 4.0