Słowa kluczowe
October
lightning
synoptic conditions
Poland
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this study is to characterize the occurrence of severe thunderstorms and determine their synoptic conditioning in October 2020 in Poland. In the study, into account were taken three days, i.e. 4, 5 and 10 October, which showed the most intense storm activity. The study considers the number and area of lightning discharges over Poland, the synoptic conditions prevailing in Europe, as well as basic thermodynamic and kinematic indices. The storms in October 2020 were exceptional in comparison to the previous years. They were associated with the migration of cool atmospheric fronts across Poland and the exchange of old polar-marine air masses with polar-marine air masses, which generated the specific thermodynamics and, specifically, the kinetic conditions for the development of thunderstorm cells.
Bibliografia
Bielec Z., 1998: Długookresowa zmienność częstotliwości burz w Szczecinie, Łodzi, Krakowie i Kasprowym Wierchu w okresie 1954–1993. Uniwersytet Łódzki.
Bielec Z., 2000: Przebieg dobowy i charakterystyka synoptyczna burz w Krakowie w latach 1896–1995. Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Bielec-Bąkowska Z., 2002: Zróżnicowanie przestrzenne i zmienność wieloletnia występowania burz w Polsce (1949–1998). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Bielec-Bąkowska Z., 2013: Burze i grady w Polsce. Prace Geograficzne, 132, 99–132.
Celiński-Mysław D., Palarz A., 2017: Ekstremalne wartości wskaźników chwiejności atmosfery w Polsce i ich związek z mechanizmami ograniczającymi rozwój konwekcji. Prace Geograficzne, 148, 11–32.
Grabowska K., 2008: Storms in Europe (1994–2005) – their relationship with continentality of climate. Miscellanea Geographic, 13, 67–75.
Grabowska K., 2014: Ciągi dni burzowych w Polsce i ich zależność od typów cyrkulacji atmosferycznej i warunków synoptycznych. Prace i Studia Geograficzne, 56, 97–118.
Jasik D., Szyga-Pluta K., 2016: Charakterystyka występowania burz w Kaliszu. Badania Fizjograficzne, 66, 35–45.
Kirschenstein M., 2016: Zjawiska burzowe w północno-zachodniej Polsce. Wydawnictwo БрГТУ, 78–86.
Kolendowicz L., 1996: Burze na obszarze Polski Północno-Zachodniej w świetle częstości występowania różnych typów cyrkulacji atmosfery. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN 39, Warszawa.
Kolendowicz L., 2006: Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na występowanie dni z burza na obszarze Polski północno-zachodniej. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria A: Geografia Fizyczna, 57, 83–93.
Kolendowicz L., 2007: Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na występowanie dni z burzą w Poznaniu w latach 1951-2000. Badania Fizjograficzne, 58, 79–87.
Marcinowicz R., 2019: Burza stulecia – nawałnica z sierpnia 2017 roku minuta po minucie, https://obserwatorzy.info/burza-stulecia-nawalnica-z-sierpnia-2017-roku-minuta-po-minucie/[dostęp: 08.05.2021].
Niedźwiedź T., 2003: Słownik meteorologiczny. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
Orlikowski J., 2016: Indeksy konwekcji. https://docplayer.pl/6587051-Indeksy-konwekcji-300-bardzo-slaba-konwekcja-ale-np-ubieglej-zimy-wystapila-burza-przy-wskazniku-cape-100.html [dostęp: 12.05.2021].
Ostrowski K., Surowiecki A., Trębicki K., 2010: Przewodnik do prognozowania burz z użyciem map wskaźników konwekcyjnych. Stowarzyszenie Skywarn Polska, Warszawa.
Pietras B., Pyrc R., 2018: Geneza ekstremalnego opadu burzowego i powodzi błyskawicznej w Bielinach w dniu 26 maja 2018 roku. Prace Studenckiego Koła Naukowego Geografów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 7, 24–37.
Stopa M., 1962: Burze w Polsce. Prace Geograficzne IG PAN, 34, 109–185.
Sulik S., 2021: Formation factors of the most electrically active thunderstorm days over Poland (2002–2020). Weather and Climate Extremes, 34, 100–386.
Szewczak P., 2014: Meteorologia dla pilota samolotowego. Wydawnictwo AVIA-TEST, Poznań.
Taszarek i in., 2021: Comparison of Convective Parameters Derived from ERA5 and MERRA-2 with Rawinsonde Data over Europe and North America, 34 (8), 3211–3237.
Taszarek M., Czarnecki B., Kozioł A., 2015: A Cloud-to-Ground Lightning Climatology for Poland. Monthly Weather Review, 143 (11), 4285–4304.
Taszarek M., Pilguj N., Orlikowski J., Surowiecki A., Walczakiewicz S., Pilorz W., Piasecki K., Pajurek Ł., Półrolniczak M., 2019: Derecho Evolving from a Mesocyclone – A Study of 11 August 2017 Severe Weather Outbreak in Poland: Event Analysis and High-Resolution Simulation. Monthly Weather Review, 147 (6), 2283–2306.
Wiszniewski W., 1949: O burzach w Polsce. Gazeta Obserwatora, Warszawa.
BIURO PRASOWE IMGW-PIB, https://www.imgw.pl/instytut/media
Blitzortung.org, https://www.blitzortung.org/Estofex, https://www.estofex.org/IMGW-PIB, https://www.imgw.pl/
SKYWARN 2021, Polscy Łowcy Burz – Skywarn Polska, https://lowcyburz.pl/thundeR rawisonde package, http://www.rawinsonde.com/ Washingtonpost, https://www.washingtonpost.com/Wetter3.de, http://www1.wetter3.de/
Licencja
PTPN ma prawa autorskie do tytułu czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/