Słowa kluczowe
językowy obraz świata
jednostki frazeologiczne z komponentem
bouřka
blesk
hrom
vítr
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem analizy są jednostki frazeologiczne prezentujące obraz burzy jako zjawiska meteorologicznego w języku czeskim. Przedstawione zostały frazeologizmy z nadrzędnym komponentem bouřka i komponentami blesk, hrom, vítr, określającymi zjawiska towarzyszące burzy, stanowiące równocześnie jej podstawowe oznaki utrwalone w języku. Omówione w artykule jednostki frazeologiczne służą wyrażaniu głównie negatywnego wartościowania, które wypływa z ludzkiego doświadczenia, z kontaktu z groźnymi zjawiskami przyrodniczymi. Opisują one przede wszystkim cechy fizyczne człowieka, jego zachowania, emocje oraz relacje międzyludzkie, rzadziej natomiast elementy otaczającego świata, i utrwalają takie cechy przypisywane zjawiskom burzowym, jak: ‘głośny’, ‘niespokojny’, ‘gwałtowny’, ‘gniewny’, ‘nagły’, ‘bardzo szybki’, ‘niebezpieczny’, ‘niszczący’.
Bibliografia
Banzhaf H., Živly jako obraz člověka, Bratislava 2001.
Bittnerová D., Schindler E., 1997, Česká přísloví. Soudobý stav konce 20. století, Karolinum Praha.
Brückner A., 1985, Mitologia słowiańska i polska, Wstęp i opracowanie Stanisław Urbańczyk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Chlebda W., 2005, Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Chlebda W., Tarsa J., 1994, Pytania o skrzydlate słowa, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, Filologia Rosyjska 32, Opole, s. 39-48.
Gieysztor A., 2006, Mitologia Słowian, Warszawa.
Kowalski P., 2007, Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Łuczyński M., 2011, Kognitywna definicja Peruna: Etnolingwistyczna próba rekonstrukcji fragmentu słowiańskiego tradycyjnego mitologicznego obrazu świata, „Studia Mythologica Slavica” XIV, s. 219-230.
Orłoś T.Z., 1997, Skrzydlate słowa pochodzenia biblijengo w języku czeskim i polskim, [w:] Problemy frazeologii europejskiej II, red. A.M. Lewicki, W. Chlebda, s. 123-127.
Ouředník P., 1994, Aniž jest co nového pod sluncem, Praha.
Pietrak-Meiser H., 1993, Słownik frazeologiczny czesko-polski, Lublin.
Pietryga A., 2003, Opozycja homo – animal a manicheizm, [w:] Opozycja homo – animal w języku i kuturze, Język a kultura, tom 15, s. 27–32.
Rejzek J., 2001, Český etymologický slovník, Praha.
Vademecum. Niebezpieczne zjawiska meteorologiczne: geneza, skutki, częstość występowania, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2013.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Grażyna Balowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.