Słowa kluczowe
etymologia
słowniki
španělský ptáček
fasolka po bretońsku
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł stanowi przegląd kilku polskich i czeskich nazw potraw, o których pochodzeniu nie zawsze możemy dowiedzieć się ze znanych nam i dostępnych słowników etymologicznych bądź opisowych. Chodzi zwłaszcza o potrawy o nazwach nieco mylących, takich jak np. czeski „španělský ptáček” lub polska „fasolka po bretońsku”. Żeby dowiedzieć się czegoś więcej na temat ich genezy, musimy sięgnąć do Internetu oraz Wikipedii. Opisane tutaj dania stanowią niewielki procent wśród wielu starszych i nowych nazw kulinarnych przysmaków ignorowanych – niestety – przez leksykografów, mimo że są one znane i wykorzystywane bardzo często przez użytkowników języka czeskiego i polskiego.
Bibliografia
Bochnakowa A., 2008, Przez żołądek do serca, czyli o kilku nowszych hispanizmach kulinarnych w języku polskim, „Studia Iberystyczne”, nr 7 , s. 235–246.
Boryś W., 2006, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Chrupczalska-Laskowska A., 2013, »Jaja na trzepaku«, »Pęczak nie pęka«, »Czarna piękność«: język i styl przepisów kulinarnych Marty Gessler, „Językoznawstwo”, s. 23–32.
Datinská B., 2019, Hezky česky neb kde se vzal talián z holandským řízkem. Online: https://www.forbes.cz/hezky-cesky-aneb-kde-se-vzal-talian-s-holandskym-rizkem [dostęp: 23.12.2019].
Holeček P., 2019, Kde se vzala jména jídel? Rusové své vejce neznají. Španělé zase ptáčka. Online: https://www.metro.cz/kde-se-vzala-jmena-jidel-rusovesve-vejce-neznaji-spanele-zase-ptacka-1ik-/praha.aspx?c=A121106_172930 _ metro-extra_rab [dostęp: 23.12.2019].
Łozińscy M. i J., 2013, Historia polskiego smaku: kuchnia, stół, obyczaje, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Łukaszuk I., 2005, Rosyjskie nazwy kulinariów na tle języków słowiańskich, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Machek V., 1945, Několik názvů jídel, vážných i posměšných, „ Naše řeč”, nr 7–8, s. 149–161.
Machek V., 1971, Etymologický slovník jazyka českého, Praha.
Nowakowska B., 2013, Bogactwo smaków (o nowych nazwach posiłków, dań i miejsc), „Poradnik Językowy”, s. 103–109.
Orłoś T. Z., 1998, Nazwy potraw i napojów pochodzenia polskiego w czeskich przekładach Pana Tadeusza, [w:] Studia slawistyczne, red. Halina Mieczkowska, Julian Kornhauser, Kraków.
Orłoś T. Z., 2008, O czeskich nazwach kulinarnych, „Bohemistyka”, nr 1–4, s. 359–362.
Rejzek J., 2001, Český etymologický slovník, Praha.
Skowroński K. P., 2007, Amerykanizacja polskiej kultury kulinarnej: przegląd zagadnień, [w:] Pokarmy i jedzenie w kulturze: tabu, dieta, symbol, red. Katarzyna Łeńska-Bąk, Opole: Uniwersytet Opolski, s. 361–381.
Šmilauer V., 1940, Výklady slov: Palačinka, „Naše řeč”, nr 9–10, s. 281–288.
Tambor J., 2015, Egzotyzmy kulinarne w i na języku Polaków. Rozważania o jedzeniu, mówieniu i pisaniu / Culinary exotics in the language and on the tongue of Polish people. Reflections on food, speaking and writing. Online: https://www.academia.edu/39537284/JOLANTA_TAMBOR_Culinary_exo tics_in_the_language_and_on_the_tongue_of_Polish_people._Reflections_on_food_speaking_and_writingSpotkania polonistyk trzech krajów 2015.
Tambor J., 2017, Czy polska kuchnia jest polska? Adaptacje obcych nazw smaków i tradycji. Online: http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C414112%2Cpolskie-potrawy-o-zagranicznej-nazwie-moga-zdziwic-mieszkancow-tych-krajow.html; także: https://e-polish.eu/blog/miedzynarodowe-aspektykuchni-polskiej.
Licencja
Prawa autorskie (c) 1970 Elżbieta Szczepańska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.