Słowa kluczowe
humor
stereotyp pozytywny i negatywny
stereotyp kobiety
Jak cytować
Abstrakt
W swoim artykule autorka zwraca uwagę na problematykę stereotypu kobiety, który reprezentuje potoczną wiedzę użytkownika języka na temat wskazanego wycinka otaczającej go rzeczywistości. Wpisuje się zatem w szerszy obraz świata utrwalony w języku czeskim w postaci dowcipów. Autorka zwraca uwagę, że stereotyp może być pozytywny bądź negatywny lub może łączyć oba aspekty. W dowcipach analizowanych w artykule kobieta przedstawiona jest w sposób negatywny. Powstaje więc antymodel, który jest przeciwieństwem wzorcowego zestawu cech, jakimi, zgodnie z powszechną opinią społeczną, powinna charakteryzować się kobieta. Obraz ten jest jednak zależny od konwencji gatunku, jakim jest dowcip językowy, który pozwala patrzeć na negatywne kobiece cechy z humorem i wyrozumiałością. Autorka podkreśla, że wizerunek kobiety w czeskich dowcipach ma charakter uniwersalny, międzynarodowy.
Bibliografia
Attardo S., 1994, Linguistic Theories o f Humor, Berlin–New York.
Balowska G., 2014, Wizerunek mężczyzny w czeskich dowcipach, [w:] Mężczyzna w literaturze i kulturze, red. Grażyna Różańska, Pruszcz Gadński–Słupsk 2014, s. 335–348.
Balowski M., 2018, Obraz świata w czeskiej frazeologii, Poznań.
Bartmiński J., 2006, O pojęciu językowego obrazu świata, [w:] idem, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin, s. 11–21.
Bartmiński J., 2007, Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne, Lublin.
Bergson H., 2000, Śmiech. Esej o komizmie, Warszawa.
Borecký V., 2000, Teorie komiky, Praha.
Brzozowska D., 2008, Polski dowcip etniczny, Opole.
Buttler D., 2001, Polski dowcip językowy, Warszawa.
Chrisou A., 2020, Žena v českém tradičním obrazu světa. Etnolingvistická studie, Praha.
Deaux K., Lewis L., 1984, The structure of gender stereotypes: Interrelationships among components and gender label, Journal of Personality and Social Psychology 46, s. 991–1004.
Drewniak I., 2019, Jak być kobietą? Kreowanie stereotypów i modele kobiecych zachowań prezentowane w reality shows, Studia krytyczne 8, s. 91–114.
Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, 2007, red. J. Mazur, M. Rumińska, Lublin.
Humor w perspektywie kulturowo-językowej, 2013, red. M. Karwatowska, L. Tymiakin, Lublin.
Kadłubiec D.K., 1995, Górniczy śmiech. Komizm ludowy pogranicza czesko-polskiego, Wrocław.
Kąś J., Kulturowy stereotyp mężczyzny i kobiety w środowisku wiejskim (na materiale gwar orawskich), [w:] Płeć w języku i kulturze, „Języka a kultura”, t. 9, s. 119–130.
Kedron K., 2014, Genderové aspekty ve slovanské frazeologii (na materiálu běloruštiny, polštiny a češtiny), Praha.
Krzyżanowski J., 1977, Paralele. Studia porównawcze z pogranicza literatury i folkloru, Warszawa.
Mandal E., 2003, Kobiecość i męskość. Popularne opinie i badania naukowe, Warszawa.
Rejter A., 2013, Płeć – język – kultura, Katowice.
Richterová S., 1997, Ticho a smích, Praha.
Simonides D., 1984, Bery to nie tylko gruszki czyli rzecz o humorze śląskim, Opole.
Skudrzykowa A., 2000, Czym bawi kawał śląski?, [w:] Świat humoru, Opole, s. 149–155.
Świat humoru, 2000, red. S. Gajda, D. Brzozowska, Opole.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Grażyna Balowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.