Manipulacja i wywieranie wpływu w wybranych łańcuchowych wiadomościach e-mail
PDF

Słowa kluczowe

łańcuszek internetowy
perswazja
manipulacja
dezinformacja

Jak cytować

Svobodová, J., & Dobrotová, I. (2024). Manipulacja i wywieranie wpływu w wybranych łańcuchowych wiadomościach e-mail. Bohemistyka, 24(1), 67–93. https://doi.org/10.14746/bo.2024.1.5

Abstrakt

W niniejszym artykule Autorki zwracają uwagę na obecne zjawisko łańcuchowych wiadomości e-mail, które zawierają wprowadzające w błąd lub manipulacyjne treści. Łańcuchy e-mailowe dotyczą dużej liczby osób, zwłaszcza starszego pokolenia. Celem tego artykułu jest wyjaśnienie tego zjawiska na podstawie naszych badań i opisanie treści e-maili za pomocą krytycznej analizy dyskursu. Wykorzystałyśmy zarówno metody ilościowe, jak i jakościowe. Analiza opiera się na własnym korpusie łańcuchowych e-mailów zaczerpniętych z internetowej bazy danych Čeští Elfové. Do analizy ilościowej wykorzystano internetowe narzędzie do analizy tekstu Sketch Engine, w którym zastosowano funkcje KeyWords, Collocations, Wordlist i Concordations. Część jakościowa obejmowała analizę jednego wybranego łańcucha e-mailowego z naszego korpusu. Spośród wielu tematów poruszanych w e-mailach łańcuchowych, skupiłyśmy się na refleksji nad sprawą Vrbětice. Sprawa ta dotyczy oskarżenia rosyjskich służb specjalnych o udział w eksplozji dwóch magazynów amunicji w Vrběticach w 2014 roku. W ramach analizy interesowało nas głównie, w jaki sposób dwa światy „my” kontra „oni” są konstruowane w wiadomościach e-mail oraz jakie oceny i atrybuty są przypisywane poszczególnym uczestnikom wydarzenia.

https://doi.org/10.14746/bo.2024.1.5
PDF

Bibliografia

Čermák F., Cvrček V., 2017, Kolokace. In: CzechEncy – Nový encyklopedický slovník češtiny. Online: https://www.czechency.org/slovnik/KOLOKACE [dostęp: 13.03.2023].

Dijk Teun A. van, 2006, Discourse and manipulation. „Discourse & Society SAGE Publications”, 17(3), 359–383. Online: https://www.jstor.org/stable/42889055 [dostęp: 13.03.2023]. DOI: https://doi.org/10.1177/0957926506060250

Fairclough N., 1989, Language and Power, Harlow: Longman.

Gregor M., Mlejnková P., 2018, Nejlepší kniha o fake news, dezinformacích a manipulacích!!!. Brno: Cpress.

Gregor M., Vojvodová P., 2016, Analýza manipulativních technik na vybraných českých serverech: (Výzkumná zpráva). Brno. Fakulta sociálních studií Masarykovy univerzity.

Heyd T., 2008, Email hoaxes: Form, function, genre ecology. Amsterdam: John Benjamins. DOI: https://doi.org/10.1075/pbns.174

Kačmárová H., 2023, Kritická analýza diskurzu vybraných řetězových e-mailů. Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci, nieopublikowana praca dyplomowa.

Kopecký Kamil, Szotkowski René, Kožíšek Martin, Kasáčková Jana, 2018. Starci na netu: Výzkumná zpráva 2018. E-bezpečí. Centrum prevence rizikové virtuální komunikace. Online: https://www.e-bezpeci.cz/index.php/ke-stazeni/vyzkumne-zpravy/102-starci-na-netu-2017-2018/file [dostęp: 20.02.2023].

Lotko E., 2004, Kapitoly ze současné rétoriky. wyd. 2, Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci.

Reifova I., 2004, Slovník mediální komunikace. Praha: Portál.

Svobodová J., 2016, Manipulace a argumentace v politickém a mediálním diskurzu. Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci.

Švandová B., 1999, Chybné argumenty (fallaciae). In: M. Jelínek, B. Švandová a kol., Argumentace a umění komunikovat. Brno: MU, s. 135–184.

Wallerová R., Kasík P., 2021, Jak bláznivá teorie viní z tornáda letadlo z USA, a proč je to zhola nemožné. Seznam Zprávy [online]. Praha: Seznam.cz, 14. 8. 2021. Dostęp w Internecie: https://www.seznamzpravy.cz/clanek/jak-blazniva-teorie-vini-z-tornada-letadlo-z-usa-a-proc-je-to-zhola-nemozne-171832 [dostęp:14.03. 2023].

Wodak R., Reisigl M., 2016, The discourse-historical approach (DHA). In: R. Wodak, M. Meyer (red.), Methods of Critical Discourse Studies. California: SAGE, 23–61.

Fake news po Česku: Řetězové e-maily dostává devět z deseti seniorů, 2018. Elpida. Praha: Elpida, Nadace O2. Online: https://www.elpida.cz/fake-news-po-cesku [dostęp:20.02. 2023].

Reportéři ČT se vydali po stopách řetězových e-mailů. Dezinformace cílí na statisíce seniorů, 2023. ČT24. Praha: Česká televize. Online: https://ct24.ceskatelevize.cz/domaci/3564842-reporteri-ct-se-vydali-po-stopach-retezovyche-mailu-dezinformace-cili-na-statisice [dostęp: 18.02.2023].

Řetězové e-maily, 2022, Čeští elfové. Online: https://cesti-elfove.cz/retezove-e-maily [dostęp: 27.02.2023].

Thenidiel. Online: https://thenidiel.eu/login (dostępne po zalogowaniu) [dostęp: 13.04.2023].