Słowa kluczowe
gwara prajska
zapożyczenia
wpływy językowe
Jak cytować
Abstrakt
Autor omawia sytuację językową na obszarze Bramy Morawskiej. Zwraca uwagę na wpływy językowe na tym terenie, określające odmienny rozwój tych gwar niż na innym przygranicznym terenie. Wskazuje na rodzaj gwary przejściowej i mieszanej. Na przykładzie gwary prajskiej analizuje sytuację komunikacyjną ludności tej części pogranicza czesko-polskiego.
Bibliografia
Balowski Mieczysław, 2023, Spór o przynależność językową gwar na Śląsku Cieszyńskim i Opawskim, [w:] Poradnik Językowy. Horyzonty Polszczyzny, Prace ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Dubiszowi w pięćdziesiątą rocznicę Jego pracy naukowej i dydaktycznej, red. Marta Piasecka, Milena Wojtyńska-Nowotko, Warszawa: Dom Wydawniczy i Handlowy Elipsa, s. 608–618.
Batko-Tokarz Barbara, 2021, Tematyczny podział słownictwa współczesnego języka polskiego. Teoria, praktyka, leksykografia, Kraków: Wydawnictwo Uniwersutetu Jagiellońskliego.
Bělič Jaromír, 1972, Nástin české dialektologie. Praha: SPN.
Berlińska Danuta, 1998, Tożsamość Ślązaków w świetle badań socjologicznych, „Przegląd Zachodni”, 3, s. 111–132.
Bogoczová Irena, Bortliczek Małgorzata, 2017, Jazyk příhraničního mikrosvěta (běžná mluva Těšínanů v ČR) / Język przygranicznego mikroświata (mowa potoczna mieszkańców Zaolzia), Ostrawa: Uniwersytet Ostrawski.
Bollacher Eberhard, 1930, Das Hultschiner Ländchen im Versailler Friedensvertrag. Stuttgart: Ausland und Heimat Verlagsaktiengesellschaft. .
Cieslarová [Hofrichterová] Eva, 2005, Die tschechisch-deutsche Sprachmischung im Hultschiner Ländchen. [Diplomarbeit]. Ostrava: Filozofická fakulta, Ostravská univerzita.
Czapliński Marek, 2007, Historia Śląska, Wrocław.
Dejna Kazimierz, 1949, Z najnowszej dialektologii śląskiej, „Język Polski” 29, nr 5, s. 206–215.
Gawrecká Marie, 2009, Etniczne, terytorialne i narodowe tożsamości na Śląsku Opawskim, [w:] Rusek H., Drożdż A. (red.), Tożsamość etniczna i kulturowa Śląska w procesie przemian, Prace i Materiały Etnograficzne, 36, Wrocław, s. 305–317.
Hillery George A., 1955., Definitions of Community Areas of Agreement. „Rural Sociology” 20, s. 111–123
Kellner Adolf. Nářečí na Hlučínsku. In: Český lid 1–2. Praha: Brázda, 1950.
Kniejski Olgierd, Sękowski Roman (opr. i wstęp), 2012, Statut ziemski księstw opolskiego i raciborskiego i innych ziem do nich należących, Opole.
Kowalski Mariusz, 2016, Morawianie (Morawcy) w Polsce, [w:] Studia z Geografii Politycznej i Historycznej, tom 5, s. 115–131. DOI: https://doi.org/10.18778/2300-0562.05.06
Lamprecht Arnošt, 1963, Slovník středoopavského nářečí. Ostrava: Krajské nakladatelství v Ostravě.
Edward Lotko, 1959, W sprawie gwar mieszanych i przejściowych, „Język Polski” 39, nr 4, s. 291–295.
Malchárek Jan, 2003, Jako se u nas řadiuo: nový prajzsko-český slovník. Strahovice: Obecní úřad Strahovice.
Mečiar Marcel, 2007, Sociální identity autochtonních obyvatel Hlučínska: Mezigenerační proměny, Dizertační práce, Fakulta sociálních studií Masarykovy univerzity, Brno. Online: http://is.muni.cz/th/23012/fss_d/MM_dizertace_k.pdf.
Muryc Jiří, 2010, Obecné a specifické rysy polsko-české jazykové interference na českém Těšínsku, Ostrava.
Musil Jiří, 1982, Sociologie pro architekty a urbanisty. Praha: FA ČVUT.
Panic Idzi, 2009, Śląsk Cieszyński w czasach plemiennych, [w:] Panic I. (red.), Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, t. 1: Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych, cz. 1: Ziemia cieszyńska do doby plemiennej, Cieszyn, s. 243–259.
Plaček Vilém, 1997, Uzavřenost Hlučínska v minulosti. Jedna z hlavních příčin jeho zvláštností. „Vlastivědné listy” 23, z. 2, s. 7–11.
Plaček Vilém, 1998, Jak se stalo Hlučínsko součástí ČSR. „Vlastivědné listy” 24, z. 1, s. 9–13.
Plaček Vilém, 1999. Hlučínsko na počátku 20. století. „Vlastivědné listy” 25, z. 1–2, 10–14.
Plaček Vilém, 2000, Prajzáci aneb k osudům Hlučínska 1742–1960. Kravaře: Kulturní středisko zámek Kravaře.
Plaček Vilém, 2007, Prajzáci, aneb, K osudům Hlučínska 1742–1960. Háj ve Slezsku: František Máj.
Roubal Ondřej, 2005, Regionální identita obyvatel českého pohraničí, [w:] Zich František (ed.). Přeshraniční vlivy působící na místní společenství pohraničí ČR. Ústí nad Labem: Univerzita J. E. Purkyně. p. 146-156.
Schlossarková Jana, 2021, přihlásím se ke své slezské identitě, „Wachtyrz.eu”. Online: https://wachtyrz.eu/jana-schlossarkova-prihlasim-se-ke-sve-slezskeidentite.
Šebestová Irena, 2023, Das Volkslied im Hultschiner Ländchen, [w:] International Conference of the Form and Function (Beiträge der literarischen Sektion der Konferenz Form und Funktion (Ostrava 18.-20. Mai 2022)): Form und Funktion im literarischen Kontext 2022-05-18 Ostrava. Ostrava: Ostravská univerzita, s. 97–107. DOI: https://doi.org/10.15452/FuFLit2023.08
Šebestová Irena (ed.), 2014, Kulturní a literární život německy mluvícího obyvatelstva na Hlučínsku. 1. vyd. Ostrava: Filozofická fakulta Ostravské univerzity.
Smułkowa Teresa. 1993, Propozycja terminologicznego zawężenia zakresu pojęć: gwary przejściowe – gwary mieszane, „Rozprawy Slawistyczne” 6, s. 273–289.
Šrámek Rudof, 1963, Působení neslovanského jazyka na české (lašské) nářečí (na jazykovém materiálu z Hlučínska). „Slezský sborník” 48, s. 146–165.
Stoklasa Herbert, 2006, Kráčeli cestou dlouhou. Kravaře: Město Kravaře.
Stoszková Terezie, 2009, Slovní zásoba z oblasti zemědělství a domácnosti na severním Hlučínsku. [Bakalářská práce], Brno: Masarykova univerzita, Filozofická fakulta.
Stříbný Tomáš, 2010, Einfluss des Deutschen auf die Hultschiner Mundart. [Diplomarbeit]. Brno: Masarykova univerzita, Filozofická fakulta.
Szydłowski Jerzy, 1991, Sytuacja osadnicza na północnym przedpolu Bramy Morawskiej w dobie plemiennej wczesnego średniowiecza, „Rocznik Cieszyński”, t. 6–7, s. 9–17.
Szymańska Marcela, 2002, Słownictwo gwarowe miejscowości Krzanowice w powiecie raciborskim, praca magisterska, Uniwersytet Opolski, Opole.
Zich František, 2014, Specyfika czesko-polskiego pogranicza na ziemi hluczyńskiej, [w:] Polskie pogranicza w procesie przemian, red. Z. Kurcz, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, t. 3, s. 77–80.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Mieczysław Balowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.