Klíčová slova
pamięć
tożsamość
Górny Śląsk
Eva Tvrdá
dziedzictwo kulturowe
mniejszość
Jak citovat
Abstrakt
Artykuł przedstawia problem (narodowego/etnicznego) dziedzictwa kulturowego oraz konfliktu między polityką pamięci prowadzoną przez hegemona a pamiecią kolektywną mniejszości kulturowej/etnicznej – na przykładzie tetralogii śląskiej Evy Tvrdej, pisarki związanej z kraikiem hulczyńskim. Część bohaterów opowiadań Tvrdej zdradza wspólnotę rodzimą na rzecz asymilacji z czeskim lub niemieckim społeczeństwem, jednak pełna asymilacja jest niemożliwa, a tożsamości nie da się już odtworzyć. Nieustanne poczucie bycia niepełnym oraz ciągle odczuwany brak stają się dziedzictwem, które boahterowie Tvrdej przekazują kolejnym pokoleniom.
Reference
Assmann A., 2009, Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, przeł. P. Przybyła, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 101–142.
Assmann A., 2010, From Collective Violence to a Common Future: Four Models for Dealing with a Traumatic Past, [in:] Conflict, Memory Transfers and the Reshaping of Europe, ed. H. Gonçalves da Silva, Newcastle upon Tyne, pp. 8–23.
Assmann J., 2009, Kultura pamięci, przeł. A. Kryczyńska-Pham, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 59–99.
Čichoň P., 2011, Slezský román, Brno.
Erill A., 2009, Literatura jako medium pamięci zbiorowej, przeł. M. Saryusz-Wolska, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 2011–247.
Ghandi L., 2008, Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne, przeł. J. Serwański, Poznań.
Gosk H., 2015, Wychodzenie z „cienia imperium”. Wątki postzależnościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków.
Gosk H., Kołodziejczyk D., (red.) 2014, Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, Kraków.
Hannan K., 1997, Borders of Identity and Language in Teschen Silesia, New York–Bern.
Hannan K., 2005, Naród i język śląski w perspektywie etnolingwistycznej, [w:] Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów dyskursów narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek, Opole–Gliwice–Marburg, s. 157–176.
Hodrová D. a kol., 2011, ...na okraji chaosu... Poetika literárního díla 20. století, Praha.
Houston M., Kramarae Ch., 1991, Speaking from silence: methods of silencing and of resistance, “Discourse and society”, vol. 2, no. 4.
Hrdina M., Piorecká K. (ed.), 2014, Historické fikce a mystifikace v české kultuře 19. století, Praha
Hrušková J., Jarošová K., Kůs M., Pustka T., 2012, Slezské nářečí se z řeči mladých lidí vytrácí, Deník.cz, „http://opavsky.denik.cz/zpravy_region/tema-slezske-nareci-se-z-reci-mladych-lidi-vytraci.html, [dostęp: 18.09.2017].
Jeřab J., 2014, Nominace současné hlučínské literatury do integrované Evropy, „Hlučínsko: vlastivědný časopis Muzea Hlučínska”, č. 2.
Klíčová E., 2011, Probouzení hnědé krve, „Respekt”, 13.11., https://www.respekt.cz/tydenik/2011/46/probouzeni-hnede-krve [dostęp: 18.09.2017].
Kratochvil A. (ed.), 2015, Paměť a trauma pohledem humanitních věd. Komentovaná antologie teoretických textů, Praha.
Malcharková A., 2011, Grunt, Ostrava.
Malcharková A., 2014, Vyhnalovec, Ostrava.
Nawarecki A., 2010, Lajerman, Gdańsk.
Nora P., 2009, Między pamięcią i historią: Les lieux de Mémoire, „Tytuł roboczy”, nr 2.
Nycz R., 1984, Sylwy współczesne. Problem konstrukcji tekstu, Wrocław.
Nycz R. (red.), 2011, Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, Kraków.
Patočka J., 1997, Kim są Czesi?, przeł. J. Baluch, Kraków.
Pomian K., 1986, Der Ursprung des Museums. Vom Sammeln, Berlin.
Pospiszil K., 2016, Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w polskiej i czeskiej literaturze po 1989 roku, Katowice.
Schlossarková J., 1998, Co na Prajzske se stalo a co povědalo, Opava.
Scholtis A., 1932, Ostwind. Roman der oberschlesischen Katastrophe, Berlin.
Spivak G.Ch., 1985, Can the subaltern speak?, „Wedge“, no. 7-8.
Szymutko S., 2001, Nagrobek ciotki Cili, Katowice.
Šebestová I., ed., 2015, Kulturní a literární život německy mluvícího obyvatelstva na Hlučínsku, Ostrava.
Šebestová I., ed., 2016, Německý literární svět na Hlučínsku, Ostrava.
Traba R., 2007, Polifonia pamięci, „Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, nr 41.
Tvrdá E., 2008, Třešňovou alejí, Ostrava.
Tvrdá E., 2009, Nenápadný půvab Slezska, Ostrava.
Tvrdá E., 2010a, Dědictví, Ostrava.
Tvrdá E., 2010b, Okna do pokoje, Ostrava.
Tvrdá E., 2015, Pandořina skříňka, Ostrava.
Woźniakiewicz-Dziadosz M., 2007, Powieść jako model do składania, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae”, vol. 25, s. 149-158.
Licence
Copyright (c) 2018 Karolina Pospiszil
Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.