Transgresja jako klucz do odczytania literackiego dialogu Egona Bondy'ego i Honzy Krejcarovej
PDF

Słowa kluczowe

literatura czeska
samizdat
Egon Bondy
Honza Krejcarová

Jak cytować

Kijanka, J. (2018). Transgresja jako klucz do odczytania literackiego dialogu Egona Bondy’ego i Honzy Krejcarovej. Bohemistyka, 18(4), 378–395. https://doi.org/10.14746/bo.2018.4.4

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy literackiego dialogu dwojga przedstawicieli czeskiego undergroundu: Egona Bondy'ego i Honzy Krejcarovej. Twórcy ci inspirowali się ideami oraz tematyką zakazaną w krajach Bloku Wschodniego. W centrum zainteresowania stawiali erotyzm oraz wyzwoloną seksualność, mieszając kicz i transcendencję i wykorzystując Bachtinowską estetykę „cielesnego dołu”. Właśnie w sztuce Bondy i Krejcarová odnajdywali swój azyl oraz wolność. Kluczem do odczytania poszczególnych utworów jest, moim zdaniem, transgresja – zwłaszcza ta, o której w swojej filozofii pisze Georges Bataille. Okazuje się, że „przekroczenie” stanowi dla twórców metodę wyzwolenia z okowów sztuki socrealistycznej. Literacki dialog prowadzony w tak zwanym samizdacie, a więc poza oficjalnym obiegiem, do dziś nie stracił swego skandalicznego wydźwięku.

https://doi.org/10.14746/bo.2018.4.4
PDF

Bibliografia

Bachtin M. 1975, Twórczość Franciszka Rabalais’go a kultura średniowiecza i renesansu, tłum. A. i A. Goreniowie, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bataille G., 2007, Erotyzm, tłum. M. Ochab, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.

Bataille G., 2008, Historia erotyzmu, przeł. I. Kania, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Bondy E., 2014, Zbytky eposu, [w:] Egon Bondy. Básnické spisy I. 1947–1963, Praha: Argo, s. 539–583.

Bondy E., 2011, Appendix pro Honzu Krejcarovou, [w:] R. Kopač, Letavice touhy. Erotismus v dílech Zbyňka Havlíčka, Jany Krejcarové a Egona Bondyho, Praha: Akropolis, s. 113–122.

Bystřický J., 2004, Transgrese a zákaz (Bataillova verze), „Filozofia” LIX, č. 5, s. 343–355.

Jirous I.M., 1999, Zpráva o třetím českém hudebním obrození, [w:] Magorův Zápisník, Praha: Torst, s. 171–199.

Kopač R., 2011, Letavice touhy. Erotismus v dílech Zbyňka Havlíčka, Jany Krejcarové a Egona Bondyho, Praha: Akropolis.

Krejcarová J., 2016, Dopis, [w:] Tohle je skutečnost (Básně, prózy, dopisy), Praha: Torst.

Kristeva J., 2008, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Mainx O., 2007, Poezie jako mýtus, svědectví a hra. Kapitoly z básnické poetiky Egona Bondyho, Ostrava: Protimluv.