Keywords
Bohemisms
sermons
Śląsk Cieszyński
Polish
Czech
regional variety of Polish
How to Cite
Abstract
The mutual influences of Polish and Czech have been the subject of much research. Both of these West Slavic languages have similar developments not only in phonetics and morphology, but also in lexis. The separation of Bohemisms from the Polish language is very difficult from today’s point of view. The discovery of borrowings from Czech has already been the subject of research by many Polish and Czech linguists (A. Brückner, T. Lehr-Spławiński, S. Rospond, Z. Orłoś, B. Havránek, J. Damborský, etc.). In this study we try to determine the degree of influence of the Czech language on the regional variant of the Polish language of Těšín at the end of the 18th and the first half of the 19th century. As research material we used manuscripts of sermons of Protestant clergymen (15 manuscript texts in total). We performed their linguistic analysis and revealed a total of 43 units that could be clearly identified as Bohemisms. It was found that the proportion of Bohemisms in the examined texts was not significant and the forms used were found in common communication in dialect.
References
Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Basaj M., 1966, Bohemizmy w języku pism Marcina Krowickiego. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Broda J., 1972, Udział pastorów w życiu kulturalno-narodowym Śląska Cieszyńskiego w latach 1835–1865. Górki Wielkie [maszynopis].
Hierowski Z., Rospond S., 1948, Język i piśmiennictwo na Śląsku. Katowice–Wrocław: Wydawnictwa Instytutu Śląskiego. Polski Śląsk.
Gumuła U., 1992, Literatura polska na Śląsku w XVII i XVIII wieku. In: Wszechnica Górnośląska VI. Oblicza literackie Śląska. Katowice–Opole–Cieszyn: Biblioteka Śląska, s. 17–39.
Kadłubiec K. D., 1994, Cieszyńsko-zaolziańska polszczyzna. Katowice: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Katowicach.
Kadłubiec K. D., 2015, W cieszyńskim mateczniku, Czeski Cieszyn: Kongres Polaków w Republice Czeskiej.
Linde S. B., 1807–1814, Słownik języka polskiego. T. 1–6, Warszawa: Drukarnia XX. Piiarów. Online: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/88501/edition/ 93645 [dostęp: 10.05.2021].
Orłoś T. Z., 1980, Polsko-czeskie związki językowe. Wrocław–Warszawa–Kra- ków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Pol- skiej Akademii Nauk.
Orłoś T. Z., 1997, Wzajemne wpływy językowe czesko-polskie i ich uwarunkowanie historyczne. In: T. Z. Orłoś, J. Damborský (red.) Konsekwencje sąsiedztwa polsko-czeskiego dla rozwoju języka i literatury. Polsko-české sousedství v rozvoji jazyka a literatury. Wrocław: Ministerstwo Edukacji Narodowej RP, Uniwersytet Wrocławski, s. 9–21.
Panic I., 2016, Język mieszkańców Śląska Cieszyńskiego od średniowiecza do połowy XIX wieku. Cieszyn: Polskie Towarzystwo Historyczne.
Popiołek K., 1976, Śląskie dzieje. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Raclavská J., 2001, Język zabytków urzędowych. In: J. Raclavská, Historia języka polskiego na Śląsku Cieszyńskim do roku 1848. Ostrava: Filozofická fakulta Ostravské univerzity, s. 107–110.
Raclavská J., 2012, Miejsce Drogi do Nieba Samuela Ludwika Zasadiusa w historii polszczyzny cieszyńskiej, „Studia Slavica” XVI, s. 315–323.
Słownik gwarowy Śląska Cieszyńskiego, 2010, J. Wronicz (red.), Ustroń: Galeria „Na Gojach”.
Wronicz J., 1983, Kształtowanie się cieszyńskiej odmiany języka literackiego, „Rocznik Cieszyński” IV/V, s. 172–182.
let budovy Evangelické školy v Návsí 1808–2008. 200 lat budynku Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu 1808–2008. Online: http://enavsi.cz/wp-content/uploads/ 2015/07/200-let-skoly.pdf [dostęp: 10.05.2021].