Ключевые слова
Polish
Upper Sorbian
semantics
basic term for “black”
Как цитировать
Аннотация
In European culture the colour black has quite a diverse and complex symbolism, which is also confirmed in the phrases containing black and referring to human life and the surrounding nature. This article is a comparative analysis of the meanings (figurative and literal) and connotations of the term “black” in three genetically close languages: Czech, Polish and Upper Sorbian. The comparative approach has brought out both the similarities in the conceptualization of this colour and its connotations, which are typical for two languages or only one. The semantic connotations of black in the analysed languages confirm their high compliance, which results from the linguistic and cultural proximity. The differences relate primarily to the wealth of expressions that implement the appropriate connotations. There is a visible lack of symmetry between Czech and Polish ??on the one hand, and Upper Sorbian on the other. In Upper Sorbian, as a minority language, one can also notice the influence of the German language (clichés of German expressions), which results from the closeness of Upper Sorbian with German.
Библиографические ссылки
Český národní korpus. Online: https://www.korpus.cz [access 10.06.2021].
Hornjoserbsko-němski słownik soblex. Online: https://soblex.de [access 10.06.2021].
HOTKO (Upper Sorbian text corpus). Online: https://www.korpus.cz/kontext/query?corpname=hotko [access 10.06.2021].
Ivčenko, Anatolij, Wölke, Sonja. (2004). Hornjoserbski frazeologiski słownik / Obersorbisches phraseologisches Wörterbuch / Верхнелужицкий фразеологический словарь. Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina. Online: https://www.serbski-institut.de/de/Obersorbisches-phraseologisches-Woerterbuch/ [access 5.05.2021].
Narodowy Korpus Języka Polskiego. Online: http://www.nkjp.uni.lodz.pl [access 10.06.2021].
Slovník spisovného jazyka českého. Online: https://ssjc.ujc.cas.cz/ [access 10.06. 2021].
Vaňková, Irena. (2003). Čtyry doby Boženy Němcové: Barevnost a barvy v českém obrazu světa. Česká literatura, 51, pp. 51–59. Online: http://www.digitalniknihovna.cz/knav/view/uuid:ac29ae37-3667-4572-b7c5-b0b8a723cfed?page=uuid:c5d405c7-2c40-4da6-83a3-92fa289c4f69 [access 10.06.2021].
Wielki słownik języka polskiego. Online: https://wsjp.pl [access 10.06.2021].
Wrzała, Elżbieta. (2017). Księża ubrani na różowo? Kolory w liturgii mówią więcej, niż nam się wydaje. Online: https://pl.aleteia.org/2017/12/04/jestadwent-jest-fiolet-w-kosciolach-ale-to-inny-kolor-tradycja-ceni-najbardziej/ [access 29.07.2021].
Badyda, Ewa. (2008). Świat barw – świat znaczeń w języku poezji Zbigniewa Herberta. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Čermák, František et al. (1983). Slovník české frazeologie a idiomatiky. Přirovnání. Praha: Academia.
Čermák, František et al. (1988). Slovník české frazeologie a idiomatiky. Výrazy neslovesné. Praha: Academia.
Čermák, František et al. (1994). Slovník české frazeologie a idiomatiky. Výrazy slovesné A – P, R – Ž. Praha: Academia.
Grzegorczykowa, Renata, Waszakowa, Krystyna. (eds.). (2000). Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne. Część I. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Grzegorczykowa, Renata, Waszakowa, Krystyna. (eds.). (2003). Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne. Część II. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Komorowska, Ewa. (2010). Barwy w języku polskim i rosyjskim. Rozważania semantyczne. Seria: Rozprawy i Studia. T. (DCCCXXXVII) 763. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Komorowska, Ewa. (2011). Barwa czarna w języku polskim i rosyjskim, [in:] Komorowska, Ewa, Stanulewicz, Danuta (eds.). Barwa w języku, literaturze i kulturze II. Szczecin, pp. 11–25.
Kopaliński, Władysław. (2003). Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.
Kopaliński, Władysław. (2006). Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.
Müldner-Nieckowski, Piotr. (2003). Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa: Świat Książki.
Orłoś, Teresa, Zofia, Hornik, Joanna. (1996). Czesko polski słownik skrzydlatych słów. Kraków: Universitas.
Orłoś, Teresa, Zofia. (2005). Czeskie i polskie frazeologizmy z nazwami barw neutralnych, [in:] Orłoś, Teresa, Zofia. Studia z frazeologii czeskiej i polskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 25–29.
Ostrowska-Knapik, Agata. (2010). Biało-czarny świat polskich i czeskich związków frazeologicznych, [in:] Severa, Vladimír, Hrubá, Weronika (eds.). Parémie národů slovanských V. Sborník příspěvků z mezinárodní konference konané v Ostravě ve dnech 20.–21. října 2010. Ostrava, pp. 127–134.
Teleżyńska, Ewa. (1994). Nazwy barw w twórczości Cypriana Norwida. Seria Słownikowych Zeszytów Tematycznych. Z. 2. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Prace Wydziału Polonistyki. Pracownia Słownika Języka Cypriana Norwida.
Tokarski, Ryszard. (2004). Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Waszakowa, Krystyna. (2000). Podstawowe nazwy barw i ich prototypowe odniesienia. Metodologia opisu porównawczego, [in:] Grzegorczykowa, Renata, Waszakowa, Krystyna. (eds.). Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne. Część I. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, pp. 17–28.
Waszakowa, Krystyna. (2003). Opis porównawczy znaczeń podstawowej nazwy barwy zielonej w języku polskim, czeskim i rosyjskim, ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim, [in:] Grzegorczykowa, Renata, Waszakowa, Krystyna. (eds.). (2003). Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne. Część II. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, pp. 49–68.
Zakrzewska, Joanna. (2012). Lawowanie, czyli świat zawieszony pomiędzy bielą a czernią. O monochromatyzmie w kulturze japońskiej, [in:] Komorowska, Ewa, Stanulewicz, Danuta (eds.). Barwa w języku, literaturze i kulturze III. Szczecin, pp. 185–210.
Zaręba, Alfred. (1954). Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego. Wrocław: Zakład Imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Лицензия
Copyright (c) 2022 Renata Bura
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.