O wielkopolskich kazaniach ojca Szymona od św. Antoniego, karmelity. Przyczynek do historii kaznodziejstwa w Wielkopolsce czasów saskich
PDF

Słowa kluczowe

kaznodziejstwo
zakony
karmelici trzewiczkowi
życie religijne w XVIII w.
życie religijne w Poznaniu
życie religijne w Wielkopolsce
Szymon od św. Antoniego

Jak cytować

Puziak, M. (2018). O wielkopolskich kazaniach ojca Szymona od św. Antoniego, karmelity. Przyczynek do historii kaznodziejstwa w Wielkopolsce czasów saskich. Ecclesia. Studia Z Dziejów Wielkopolski, (13), 27–49. https://doi.org/10.14746/e.2018.13.2

Abstrakt

Kaznodzieja z 1 poł. XVIII wieku – o. Szymon od św. Antoniego (karmelita trzewiczkowy) – działał w Poznaniu i w różnych miejscach Wielkopolski. Pośmiertnie został opublikowany zbiór jego kazań zatytułowany Dyaryusz odświętnego roku kaznodziejskiego. Do jego publikacji przyczynili się inni zakonnicy wielkopolskiej prowincji Najświętszego Sakramentu. W klasztorze poznańskim tej prowincji stale działali kaznodzieje wyznaczani przez kapitułę prowincjalną. Wśród nich był o. Szymon, który w okresie sprawowania urzędu kaznodziei głosił kazania w kościele karmelitańskim Bożego Ciała oraz innych kościołach zakonnych Poznania. Przy okazji odpustów parafialnych był zapraszany także do przepowiadania w różnych parafiach w Wielkopolsce. W jego kazaniach są zawarte różne ciekawe szczegóły historyczne odnoszące się do życia w epoce saskiej oraz wiążące się z miejscami, gdzie o. Szymon pełnił swoją posługę.

https://doi.org/10.14746/e.2018.13.2
PDF

Bibliografia

Archiwum Karmelitów w Krakowie na Piasku: sygn. AKKr 168/397, Decretale provinciae strictioris observantiae.

Acta sanctorum, t. VI, Antwerpiae 1743.

Dyaryusz odświętny roku kaznodzieyskiego należytą pilnością wyrachowany chrześcijańskim pobożnościom z Ambony zalecony albo Kazania roczne na uroczystości świętych Pańskich przez W.X. Szymona od S. Antoniego […] miane, po śmierci jego zebrane i do druku podane, Gdańsk 1751.

Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu, oprac. J. Wiesiołowski, Poznań 2005.

Kronika Reformatów poznańskich, oprac. J. Wiesiołowski, S.B. Tomczak, G.A. Wiśniowski, Poznań 2006.

Wydatność Tróycy Przenayświętszey w Maryi, Kazaniem Przy dorocznym wprowadzeniu do Kollegiaty Szamotulskiey obrazu Matki Nayświętszey wielkiemi łaskami słynącego obchodzie w dzień Świętey Troycy w tymże Kościele Kollegiackim pokazana a potym w ręce Jaśnie Wielmożnego Jegomosci Pana Jana z Mycielina Mycielskiego Starosty Osińskiego Pana y Dobrodzieia przez X. M. Jana Kantego Toryaniego, w Przesławney Akademii Krakowskiey Nauk Wyzwolonych y Filozofi i Doktora, w Poznańskiey, Szkoły Poetyki, y Języka Francuzkiego Ordynaryinego Professora, Drukarni Akademickiey Prefekta, z powinnym respektem oddana Roku Pańskiego 1762 dnia 6 czerwca.

Borkowska M., Zakony żeńskie w Polsce w epoce nowożytnej, Lublin 2010.

Chodynicki I., Wiadomość historyczna o fundacjach klasztorów zakonu karmelitańskiego niegdyś w Polsce i na Litwie, Lwów 1846.

Duchniewski J., Jakub z Marchii, [w:] EK, t. 7, Lublin 1997, kol. 705-706.

Duchniewski J., Kurek A., Franciszek Solano, [w:] EK, t. 5, Lublin 1989, kol. 464.

Estreicher K., Bibliografi a polska, t. XIV, XVIII, XXII, XXX, XXXI.

Flaga J. Działalność duszpasterska zakonów franciszkańskich na ziemiach Rzeczypospolitej w trzeciej ćwierci XVIII wieku (w świetle ankiety zakonnej nuncjusza Giuseppe Garampiego z lat 1773-1774), [w:] Zakony franciszkańskie w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. 2: Franciszkanie w Polsce XVI-XVIII wieku, cz. 1, Niepokalanów 1998, s. 338-384.

Flaga J., Działalność duszpasterska zakonów w drugiej połowie XVIII w. (1767-1772), Lublin 1986.

Gołębiowski M., Małżeństwo Józefa i Maryi w literaturze i piśmiennictwie staropolskim doby potrydenckiej, Kraków 2015.

Grzanka B., Dziedzictwo Karmelu. 250 lat kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodawie, Kłodawa 2016.

Isidoro da Villapadierna, Giacomo da Perugia e Pietro da Sassoferrato, beati, martiri, [w:] Bibliotheca sanctorum, t. VI, Roma 1969, kol. 1052n.

Jędrzejowska A., Pelczarowa M., Polskie piśmiennictwo w gdańskich oficynach drukarskich (XVI--XVIII w.), [w:] Szkice z dziejów Pomorza, t. 2: Pomorze nowożytne, red. G. Labuda, S. Hoszowski, Warszawa 1959.

Jodłowski K., Starodruk „Wielkimi wsławiona cudami” opisujący dzieje cudownego obrazu Matki Boskiej z Szamotuł i łaski przy nim wyproszone. Przyczynek do historii kultury religijnej doby baroku w Wielkopolsce, „Ochrona Zabytków” 52/3 (206) (1999), s. 304-311.

Karmelitańskie dziedzictwo Bydgoszczy, red. M. Puziak, Bydgoszcz 2017.

Karpiuk W., Biblioteka Marianów w Puszczy Korabiewskiej, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” t. 69 (1998).

Kloskowski G., Karmelici trzewiczkowi prowincji wielkopolskiej w XVII-XIX wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” t. 98 (2012).

Kolak W., Katalog Archiwum OO. Karmelitów w Krakowie na Piasku 1398-1945 (1988), Kraków 1997.

Krajewski M., Oborzańskie Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani i Królowej Ziemi Dobrzyńskiej, Kraków–Obory–Brodnica 2016.

Krajewski M., Pod szatą Karmelu. Kościół i klasztor Karmelitów w Trutowie, Trutowo-Brodnica 2016.

Kurzawa Z., Zapomniany klasztor. Dawny kościół i klasztor Reformatów, „Kronika Miasta Poznania”, 65 (1997) nr 1: Śródka, Ostrówek, Św. Roch, s. 129-152.

Łukaszewicz J., Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. I-II, Poznań 1858.

Mańkowski A., Dzieje drukarstwa i piśmiennictwa polskiego w Prusiech Zachodnich ze szczegółową bibliografią druków polskich zachodniopruskich, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu” t. 18, 1911.

Mika M.J., Kult św. Jana Nepomucena w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania” (1937), s. 225-231; przedruk: „Kronika Miasta Poznania” 1990, nr 3-4, s. 203-207.

Murawiec W., Idliński Eliasz od św. Franciszka, [w:] SPTK, t. 2, Warszawa 1982, s. 86.

Murawiec W., Jan od św. Władysława, [w:] SPTK, t. 2, Warszawa 1982, s. 129-130.

Nowak Z., Schreiber Thomas Johannes (1699-1778), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, Warszawa–Kraków 1994, s. 636-637.

Nowicki T., Słownik biograficzny rządców parafii archidiakonatu pomorskiego w XVIII wieku, Lublin 2003.

Nowicki T., Trąbki Wielkie, [w:] EK, t. 19, Lublin 2013, kol. 997-998.

Panek B., Karmelici, [w:] EK, t. 8, Lublin 2000, kol. 804-808.

Pawłowczak J., Zniesienie i wymarcie zakonu reformatów na Śródce, „Kronika Miasta Poznania”, 10 (1932), nr 1, s. 1-41.

Pelczarowa M., Z dziejów oficyn drukarskich w Gdańsku (w. XVI-XVIII), „Rocznik Gdański” 14 (1955), s. 145-165.

Pelczarowa M., Z dziejów oficyn drukarskich w Gdańsku (XVI-XVII w.), Gdańsk 1995.

Picinelli F., Mundus Symbolicus, wyd. wł. 1635, wyd. łac. 1681-1687.

Puziak M., Szymon od św. Antoniego – karmelitański kaznodzieja w Bydgoszczy i okolicy w czasach saskich, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” 19 (2018), s. 23-42.

Puziak M., Uwagi o prowincjałach karmelitańskiej Wielkopolskiej Prowincji Najświętszego Sakramentu w XVIII wieku, „Studia Bydgoskie” 11 (2017).

Ratajczak T., Kościół Bożego Ciała w Poznaniu, Poznań 2014.

Szudrowicz A., Karmelici w Kcyni (1612-1835). Rola zakonu w życiu miasta i okolicy, Bydgoszcz 2001.

Trajdos T.M., U zarania karmelitów w Polsce, Warszawa 1993.

[Trzysta] 300 lat karmelitów w Trutowie, red. J. Dębiński, Trutowo 2017.

Wanat B.J., Kult św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny u Karmelitów Bosych w Poznaniu, Poznań 2014.

Wojtkowski A., O cudzie trzech hostii i zapomnianym patronie miasta Poznania, „Kronika Miasta Poznania”, 14 (1936), s. 464-489; przedruk: „Kronika Miasta Poznania” 1990, nr 3-4, s. 89--105.

Wrzeszcz M., Lusowo, [w:] EK, t. 11, Lublin 2006, kol. 227.