Słowa kluczowe
archidiecezja gnieźnieńska i poznańska
wieś Obra
kasata
Wielkie Księstwo Poznańskie
abp Marcin Dunin
miary i wagi
Jak cytować
Abstrakt
Do obowiązków biskupów diecezjalnych należała zawsze opieka nad kapłanami starszymi i chorymi, którzy nie posiadali wystarczających środków do utrzymania się po zakończeniu czynnego duszpasterstwa. W diecezji poznańskiej instytucje opiekuńcze dla księży potwierdzone są od XV w. W bulli De salute animarum z 1821 r. ustalono, że to państwo pruskie przyjmuje na siebie utrzymanie domów księży emerytów. Po kasacie klasztoru cystersów w Obrze na przełomie 1835 i 1836 r. abp Marcin Dunin zaplanował wykorzystanie istniejących zabudowań dla potrzeb opieki nad starszymi kapłanami. Opracowane wówczas Ustawy oraz budżet (etat) nie zostały jednak wcielone w życie, a instytucja planowana w 1836 r. zaczęła funkcjonować dopiero siedemdziesiąt lat później. W artykule opisane są dyskusje wokół planów abpa Dunina oraz aspekty finansowe kościelnej instytucji opiekuńczej dla księży.
Bibliografia
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu: Akta Arcybiskupie – Księża Emeryci i demeryci: urządzenie domu dla nich, 1835-1866, sygn. OA VI 004.
Archiwum Klasztoru w Obrze: Akta uregulowania granic czyli separacji pomiędzy parafią oberską a zakładem ks. emerytów, sygn. B I.12.
Archiwum Klasztoru w Obrze: Synodus dioecesana posnaniensis sub Illustrissimo ac Reverendissimo Domino D. Christophoro Szembek, Dei et Apostolicae Sedis Gratia Episcopo Posnaniensi, nominato Vladislaviensi, Abbate Commendatario Clare Turbae per biduum Varsaviae in Insigni Ecclesia Collegiata S. Joannis Baptistae Celebrata A.D. MDCCXX Diebus 27 et 28 Mensis Februarii, Varsaviae, Typis S.R.M. Scholarum Piarum.
Hozakowski W., Arcybiskup Dunin a Liceum Teologiczne, „Kronika Miasta Poznania”, 1923, nr 12, s. 222-236.
Ihnatowicz I., Biernat A., Vademecum do badań nad historią wieku XIX i XX, Warszawa 2003.
Józefczyk M., Translacja bulli „De salute animarum” i dokumentów korygujących granice diecezji warmińskiej w 1861 i 1922 roku, „Studia Elbląskie” 18 (2017), s. 9-35.
Kopiczko A., Reorganizacja Kościoła katolickiego w Prusach na podstawie bulli „De salute animarum”, „Kościół w Polsce. Dzieje i Kultura” 12 (2013), s. 65-84.
Neumann P.F., Starania arcybiskupa Marcina Dunina i Edwarda Raczyńskiego o przywrócenie klasztorów w archidiecezjach gnieźnieńskiej i poznańskiej, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski” 2 (2006), s. 221-247.
Nowacki J., Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, t. 2, Poznań 1964.
Nowacki J., Piechnik L., Hozakowski W., Dzieje Seminarium Duchownego w Poznaniu w latach 1564-1939, Poznań 2006.
Nowacki J., Synody diecezji poznańskiej w latach 1252-1738, Poznań 2004.
Paprocki F., Wielkie Księstwo Poznańskie w okresie rządów Flottwella, 1830-1841, Poznań 1994.
Sawicki J., Synody diecezji poznańskiej i ich statuty, Poznań 1952.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. II, Warszawa 1881.
Zając P., Uposażenie parafii obrzańskiej i wybrane aspekty działalności duszpasterskiej w okresie pocysterskim w latach 1836-1861, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski” 8 (2013), s. 167-205.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).