Słowa kluczowe
Marian shrines
pilgrimage movement
popular religiousness
Marian devotion
Licheń
Gostyń
Rokitno
Górka Klasztorna
Górka Duchowna
Wielkopolska
Jak cytować
Abstrakt
The object of the article is to characterize the transformations of the contemporary pilgrimage movement. The focus is on the pilgrims who arrive in selected places of Marian cult in Greater Poland. They are described using demographic variables such as: sex, age, place of residence, profession and education. An attempt has been made to show the specificity of the shrines in the context of the pilgrimage movement. The results presented here are the effect of many years of questionnaire surveys and archive research conducted at selected cultic sites in Greater Poland: Gostyń, Licheń, Górka Klasztorna, Górka Duchowna and in Rokitno.
Contemporary pilgrimage movement is gaining impetus especially in Poland. The beginnings of the process date back to the postwar years when after the end of the Second World War a rapid growth of the pilgrimage movement was noted. In effect of the change of political system underway at that time, a marked regress in pilgrimages took place in the years 1948 - 1965. But already from 1965 onward a slow development of the movement could be observed.
Transformations in the pilgrimage movement pertain not only to the number of pilgrimaging persons but above all to changes in the forms and routes of pilgrimages. Collective peregrinations organized by parishes or prayer groups usually choose for their destinations large pilgrimage centres of international renown and not necessarily the ones located in Poland. For instance, in the 1980s Rome was a major destination as Poles wanted to attend meetings with Pope John Paul II.
Individual pilgrimaging is still significant in Poland. It is worth noting that this type of pilgrimaging is very different in character from collective peregrinations.
Bibliografia
Adamczuk L., Nauczanie religii w Polsce 1945-1999, [w:] Kościół i religijność Polaków 1945-1999, red. W. Zdaniewicz, T. Zembrzuski, Warszawa 2000.
Baniak J., Religijność miejska w warunkach uprzemysłowienia i ruralizacji na przykładzie Kalisza, Poznań-Kalisz 1990.
Borowik I., Zróżnicowanie globalnych postaw wobec religii w społeczeństwie polskim, [w:] Katolicyzm polski na przełomie wieków. Mity, rzeczywistość, obawy, nadzieje, red. J. Baniak, Poznań 2001.
Bukowicz J., Sanktuarium w Licheniu i jego rozwój w latach 1965-1990, [w:] Przewodniczka. Kult Matki Boskiej w Polsce, od Lumen Gentium do Redemptoris Mater 1964-1987, Jasna Góra-Częstochowa 1994.
Ciupak E., Socjologia religii, Warszawa 1981.
Czarnowski S., Kultura, Warszawa 1958.
Darczewska K., Kilka uwag o modelu katolicyzmu polskiego, [w:] Religia i życie społeczne, red. W. Zdaniewicz, Poznań-Warszawa 1983.
Datko A., Sanktuaria i pielgrzymki – pątnictwo w Polsce po 1945 roku, [w:] Kościół i religijność Polaków 1945-1999, red. W. Zdaniewicz, T. Zembrzuski, Warszawa 2000.
Jackowski A., Rozwój pielgrzymek w Polsce, [w:] Przestrzeń i sacrum, Kraków 1995.
Jusiak R., Sanktuaria pasyjno-maryjne miejscem formowania dojrzałej postawy religijnej, [w:] Trójca Święta a Maryja. Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne. Częstochowa, 6-8 września 1999 roku, red. T. Siudy, K. Pek, Częstochowa 2000.
Kłoczowski J., Dzieje chrześcijaństwa polskiego, Paryż 1987.
Kowalski M., Polskość, katolicyzm i inne wyznania, [w:] Religia a obcość, red. E. Nowicka, Kraków 1991.
Krochmal Z., Pozycjonowanie oferty rynkowej jako profanum w interpretacji życia Sanktuarium Maryjnego w Licheniu, praca dyplomowa napisana w Podyplomowym Studium Menedżerskim Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 1999 (mps w Sanktuarium w Licheniu).
Kuźmak K., Maria Rosa Mistica. Sanktuarium na Świętej Górze Gostyńskiej, dzieje i teologia, Gostyń 1988.
Lippert P., Miesiące maryjne, [w:] Cześć Maryi dzisiaj. Propozycje pastoralne, red. W. Beinert, Warszawa 1992.
Mariański J., Religia i Kościół między tradycją i ponowoczesnością. Studium socjologiczne, Kraków 1997.
Mariański J., Religia i kościół w społeczeństwie pluralistycznym, Lublin 1993.
Nowicka E., Polak – katolik. O związkach polskości z katolicyzmem w społecznej świadomości Polaków, [w:] Religia a osobowość, Kraków 1991.
Olędzki J., Pieśni wotywne, „Polska Sztuka Ludowa”, 1975, nr 4.
Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996.
Pieszo – z Poznania na Jasną Górę. Wrażenia z pielgrzymki poznańskiej, „Przewodnik Katolicki”, 1922 nr 3.
Piwowarski W., Socjologia religii, Lublin 1996.
Prusowski W., Rozwój kultu obrazu Matki Bożej i sanktuarium w Licheniu, „Salvatoris Mater” 4 (2002) nr 1 (13).
Reymont W., Pielgrzymka do Jasnej Góry. Wrażenia i obrazy, Warszawa 1895.
Robinson M., Miejsca święte, szlaki pątnicze. Antologia pielgrzymowania, Poznań 2002.
Siedziński E., Cuda i łaski Najśw. Maryi Panny Borkowskiej na Zdzieszu, Poznań 1883.
Sroczyńska M., Fenomen religijności ludowej w Polsce – ciągłość i przeobrażenia, [w:] Kościół i religijność Polaków 1945-1999, red. W. Zdaniewicz, T. Zembrzuski, Warszawa 2000.
Szpet J., Katecheza szkolna w Polsce. Sukcesy i porażki w minionym dziesięcioleciu, [w:] Katolicyzm polski na przełomie wieków. Mity, rzeczywistość, obawy, nadzieje, red. J. Baniak, Poznań 2001.
Tomiak J., Duszpasterstwo, sakramenty i nauczanie w Rokitnie, Rokitno 2001 (mps w Archiwum Rokitniańskim).
Zdybicka Z. J., Człowiek i religia. Zarys filozofii religii, Lublin 1993.
Żyskar F. J., Wspomnienia z pielgrzymki z mohylewskiej archidiecezji do Częstochowy w 1912 r., Warszawa 1912.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).