Ksiądz Franciszek Bażyński - społecznik, wydawca, patriota (1801-1876)

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2013
DOI: https://doi.org/10.14746/e.2013.8.11

Main Article Content

Jacek Biesiada
Instytut Badań Literackich PAN Pracownia Bibliografii Bieżącej w Poznaniu

Abstrakt

Fr. Franciszek Bażyński was born in Poznań in 1801. After receiving the holy orders in 1824 in Wrocław he was a curate at the St. Adalbert's church in Poznań and then a parish priest in Ceradz Kościelny, Niepruszewo and Lwówek. In the latter two places he founded two temperance societies and reading rooms for the general public. For contacts with emissaries of the Polish Democratic Society (Towarzystwo Demokratyczne Polskie) he was imprisoned in Berlin and Magdeburg in the years 1836-1840. In 1848 and in the years 1850-1851 he was a deputy to the Prussian parliament. In 1849 Archbishop Leon Przyłuski appointed him the parish priest of the St. Adalbert's church in Poznań. In 1863 he founded Wydawnictwo Dobrych i Tanich Książek (the Publishing House of Good and Cheap Books), which was closed down by the Prussian authorities in 1873. During the ten years of its activity it released nearly 40 book titles for the general public on religious and historical themes as well as literary fiction. The overall issue amounted to 140 000 copies. To mark the 50th anniversary of his priesthood his friends published a commemorative book titled Warta (The Sentinel). Fr. F. Bażyński died in 1876, and the coffin with his body was interred in the vaults of the St. Adalbert's church in Poznan, where it remains until today.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Biesiada, J. (2013). Ksiądz Franciszek Bażyński - społecznik, wydawca, patriota (1801-1876). Ecclesia. Studia Z Dziejów Wielkopolski, (8), 283-315. https://doi.org/10.14746/e.2013.8.11
Numer
Nr 8 (2013)
Dział
Articles

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Bibliografia

  1. Bażyński F., Sprawozdanie Wydawnictwa dobrych i tanich książek Ks. Franc. Bażyńskiego ze sposobu, w jaki rozdzieliło bezpłatnie 7419 książek celem założenia 370 nowych czytelni w kwietniu r. 1873, Poznań 1873.
  2. Chotkowski W., Mowa żałobna powiedziana na pogrzebie ś.p. księdza radzcy Franciszka Bażyńskiego proboszcza przy kościele św. Wojciecha w Poznaniu dnia 16-go marca 1876, Poznań 1876.
  3. Chrustowicz [W.], Sekundycye Ks. Radzcy Bażyńskiego, Proboszcza przy kościele św. Wojciecha w Poznaniu, [w:] Warta. Książka zbiorowa ofiarowana księdzu Franciszkowi Bażyńskiemu proboszczowi przy kościele św. Wojciecha w Poznaniu na jubileusz 50-letniego kapłaństwa w dniu 23 kwietnia 1874. Od jego przyjaciół i wielbicieli, Poznań 1874.
  4. Chruściński K., Formy literatury popularnej w Wielkopolsce i na Pomorzu w okresie pozytywizmu, Gdańsk 1983.
  5. Estreicher K., Bibliografia polska XIX stulecia, wyd. 2, t. 2, Kraków 1961.
  6. Górski K., Bażyński Franciszek, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935.
  7. Grot Z., Działalność posłów polskich w sejmie pruskim (1848-1850), Poznań 1961.
  8. Grot Z., Księża polscy w parlamentach niemieckich 1848-1918, [w:] Na okazanie drogi. Praca zbiorowa poświęcona pokoleniu księdza Piotra Wawrzyniaka, Poznań 1975.
  9. Jakóbczyk W., Działalność polska w sejmie i w kraju, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 2, red. W. Jakóbczyk, Poznań 1973.
  10. Jakóbczyk W., Powstanie w Wielkopolsce w roku 1848, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 2, red. W. Jakóbczyk, Poznań 1973.
  11. Jakóbczyk W., Sprawy polityczne w latach 1848-1850, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 2, red. W. Jakóbczyk, Poznań 1973.
  12. Jakóbczyk W., W poznańskim Bazarze 1838-1939, Poznań 1986.
  13. Jazdon A., Wydawcy poznańscy 1851-1914. Kształtowanie środowiska i repertuaru wydawniczego, Poznań 2012.
  14. Karwat J., Maksymilian Jackowski. 1815-1905, Poznań 2005.
  15. Karwowski S., Kronika żałobna, [w:] Historia Wielkiego Księstwa Poznańskiego, t. 2, Poznań 1919.
  16. Kącki F., Bażyński Franciszek, [w:] Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, t. 1, red. R. Bender i in., Lublin 1994.
  17. Komierowski R., Koła polskie w Berlinie 1847-1860, Poznań 1910.
  18. Kozłowski J., Wielkopolska pod zaborem pruskim w latach 1815-1918, Poznań 2006.
  19. Krzyżanowski A., Krótkie notatki z życia Szanownego Jubilata, [w:] Warta. Książka zbiorowa ofiarowana księdzu Franciszkowi Bażyńskiemu proboszczowi przy kościele św. Wojciecha w Poznaniu na jubileusz 50-letniego kapłaństwa w dniu 23 kwietnia 1874. Od jego przyjaciół i wielbicieli, Poznań 1874.
  20. Motty M., Przechadzki po mieście, oprac. i posłowiem opatrzył Z. Grot, Poznań 1957.
  21. Oracki T., Bażyński Franciszek, [w:] Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa-Łódź 1972.
  22. Oracki T., Bażyński Franciszek, [w:] tenże, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.
  23. Pędzińska D., Bażyński Franciszek, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski i in., Warszawa-Poznań 1981.
  24. Pieścikowski E., „Ach! W tym Poznańskiem…”. Życie literackie XIX wieku, Poznań 2003.
  25. Pieścikowski E., Życie literackie Poznania w drugiej połowie XIX wieku, [w:] Dzieje Poznania, t. 2, red. J. Topolski, L. Trzeciakowski, cz. 1, Warszawa-Poznań.
  26. Rzepecki L., Konkurs, „Tygodnik Poznański” 1862 nr 47.
  27. Rzepecki L., Obraz katolickich szkół elementarnych objętych archidyjecezjami Gnieźnieńską i Poznańską oraz dyjecezjami Chełmińską i Warmińską, [bmw] 1867.
  28. Szuman H., Rys historyczny początków i zawiązku parlamentaryzmu polskiego w Prusiech, Poznań 1902.
  29. Trzeciakowski L., Aktywność polityczna poznaniaków, [w:] Dzieje Poznania, t. 2, red. J. Topolski, L. Trzeciakowski, cz. 1, Warszawa-Poznań 1994.
  30. Zieliński Z., Kościół katolicki w Wielkim Księstwie Poznańskim w latach 1848-1865, Lublin 1973.
  31. Ziółek J., Bażyński Józef Franciszek, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976.
  32. Ziółek J., Ks. Józef Franciszek Bażyński (1801-1876), „Novum” 1977 nr 2.
  33. Żychliński T., Kronika żałobna rodzin wielkopolskich od 1863-1876 r. z uwzględnieniem ważniejszych osobistości zmarłych w tym przeciągu czasu w innych dzielnicach Polski i na obczyźnie, Poznań 1877.