Słowa kluczowe
Faculties of theology in Poland (Cracow
Lvov)
Church historiography
Tadeusz Glemma (1895-1958)
Jak cytować
Abstrakt
Among Polish Church historians of the past century Fr. Józef Nowacki (1893-1964) holds an eminent position. His opus vitae is a monumental monograph The History of the Archdiocese of Poznań. Another major work in his prolific output is a study titled On the Dignity and Primatial Prerogatives of the Archbishop of Gniezno, which was originally published in Latin in 1937 (the Polish translation appeared only in 2008). The latter monograph became the basis of his habilitation in 1938 at the Faculty of Theology at the Jan Kazimierz University in Lvov. Previously, however, Nowacki considered habilitation at the Faculty of Theology at Jagiellonian University. He was encouraged in this resolve by Fr. Tadeusz Glemma, who like himself came from the diocese of Chełmno (Culm) and attended the same classic high school there. The article provides an account of those endeavors in the light of the correspondence that passed between Nowacki and Glemma. This is a detail which has so far been unknown to historians.Bibliografia
Andrzejak A., U początków ruchu misyjnego w Polsce. Biskup Kazimierz Kowalski 1896-1972, Poznań 1993.
Banach A. K., Aleksander Ludwik Birkenmajer (1890-1967), [w:] Złota księga Wydziału Historycznego [UJ], red. J. Dybiec, Kraków 2000, s. 311-321.
Banaszak M., Autobiografia, [w:] Ecclesia Posnaniensis, Opuscula Mariano Banaszak septuagenario dedicata, red. F. Lenort, K. Lutyński, Poznań 1998.
Banaszak M., Hain Stefan, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. V, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 537-538.
Banaszak M., Józef Nowacki 1895-1964, [w:] Wybitni historycy wielkopolscy, red. J. Strzelczyk, Poznań 1989, s. 287-293.
Banaszak M., Klimkiewicz Witold Marian, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VI, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 81-86.
Banaszak M., Kryszak Franciszek, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VI, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 232-234.
Banaszak M., Likowski Henryk Walenty, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VI, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 331-333.
Banaszak M., Nowacki Józef, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 23, Wrocław [i in.] 1978, s. 245-246.
Banaszak M., Nowacki Józef, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VI, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 552-556.
Bazydło J., Hain Stefan, [w:] Encyklopedia katolicka, t. VI, Lublin 1993, kol. 492.
Bednarczyk J., Teofil Długosz (1887-1971), [w:] Złota księga Papieskiej Akademii Teologicznej, red. S. Piech, Kraków 2000, s. 469-474.
Czekalski R., Długosz Teofil (1887-1971), [w:] Słownik katechetów polskich XX wieku, red. R. Czekalski, Warszawa 2003, s. 50-51.
Czubiński A., Wydział Teologiczny [w latach 1918-1922], [w:] Od Akademii Lubrańskiego do Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Tradycja wyższych studiów teologicznych w Poznaniu, red. J. Szpet, Poznań 2009.
Czy wiesz kto to jest?, t. [I], red. S. Łozy, Warszawa 1938.
Dembiński P., Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne 1428-1500, Poznań 2012.
Dybiec J., Uniwersytet Jagielloński 1918-1939, Kraków 2000.
Encyklopedia Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej, red. A. W. Mikołajczak, Gniezno 2011.
Gabryel K., Rybus Henryk, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I, red. M. Bielińska, I. Janosz-Biskupowa, Warszawa-Łódź 1988, s. 191-192.
Gąsiorowski A., Nowacki Józef, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, J. Topolski, Warszawa-Poznań 1981, s. 519.
Glemma T., Bieg mego życia w latach wojny, wyd. K. R. Prokop, [w:] Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, zebr. J. Michalewicz, Kraków 2005, s. 3-6.
Glemma T., Bieg mego życia w latach wojny, wyd. K. R. Prokop, „Przegląd Kalwaryjski” 5 (1998), s. 125-127.
Grad S., Różański M., Kapituła katedralna łódzka, Łódź 2007.
Grzebień L., Klawek Aleksy, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VI, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 68-77.
Grzebień L., Umiński Józef, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VII, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 339-343.
Hain S., Wincenty Kot, prymas Polski 1436-1448, Poznań 1948.
Jacewicz W., Woś J., Martyrologium duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, t. IV, Warszawa 1978.
Jachowski J., Likowski Henryk, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, J. Topolski, Warszawa-Poznań 1981, s. 423-424.
Jagosz M., Krakowska kapituła katedralna za pasterzowania Adama Stefana Sapiehy, [w:] Księga Sapieżyńska, t. I, red. J. Wolny, Kraków 1982.
Kanior M., Wydział Teologiczny w dziejach Uniwersytetu Krakowskiego (1780-1880), Kraków 1998.
Klimkiewicz W., Kardynał Ledóchowski na tle swej epoki, 1822-1902, t. I-III, Poznań 1938-1987.
Kracik J., Fijałek Jan Nepomucen, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I, red. M. Bielińska, I. Janosz-Biskupowa, Warszawa-Łódź 1988, s. 63-64.
Kracik J., Fijałek Jan Nepomucen, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. V, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 374-383.
Krasowski K., Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań 1996.
Kufel R., Edward Likowski (1836-1915) – sufragan poznański, metropolita gnieźnieński i poznański, prymas Polski, Zielona Góra [2010].
Lenort F., Josepho Nowacki post obitum anno quadragesimo, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski” 2 (2006), s. 7-22.
Lenort F., Posłowie, [w:] J. Nowacki, O godności i uprawnieniach prymasowskich arcybiskupa gnieźnieńskiego, tłum. z j. łac. A. Strzelecka, red. i posłowie F. Lenort, Poznań 2008.
Lutyński K., Kapituła katedralna w Poznaniu w XVI wieku. Organizacja i majątek, Poznań 2000.
Lutyński K., W walce o rozwój świadomości religijnej i narodowej (Władysław Chotkowski 1843-1926), [w:] Byli wśród nas, red. F. Lenort, Poznań 1978, s. 47-55.
Mandziuk J., Banaszak Marian, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. IX, red. J. Mandziuk, Warszawa 2006, s. 45-54.
Mandziuk J., Rybus Henryk Roman, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 33, Wrocław [i in.] 1991-1992, s. 363-364.
Mross H., Kowalski Kazimierz Józef (Powelski Józef), [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. II, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994.
Mylik M., Biskup Kazimierz Józef Kowalski. Z dziejów odnowy neoscholastyki polskiej, Pelplin 2008.
Nawrocki S., Hain Stefan, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II, s. 62.
Nawrocki S., Nowacki Józef ks. (1895-1964), historyk, archiwista, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 2, red. B. Woszczyński, Warszawa 2002, s. 130-131.
Nowacki J., De Archiepiscopi gnesnensis dignitate ac praerogativa primatiali, „Collectanea Theologica” 18 (1937), s. 616-700.
Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. I-II, Poznań 1959-1964.
Nowacki J., O godności i uprawnieniach prymasowskich arcybiskupa gnieźnieńskiego, tłum. A. Strzelecka, oprac. i red. F. Lenort, Poznań 2008.
Odziemkowski J., Klimkiewicz Witold Marian, [w:] Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, t. II, red. R. Bender, Lublin 1994, s. 26-27.
Perkowska U., Jubileusze Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
Peter M., Człowiek uniwersytetu (Aleksy Klawek 1890-1969), [w:] Byli wśród nas, red. F. Lenort, Poznań 1978, s. 349-356.
Piech S., Doktorzy teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1945-1954, „Saeculum Christianum” 5 (1998), nr 1.
Piech S., Dzieje Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1880-1939, Kraków 1995.
Piech S., Jan Nepomucen Fijałek (1864-1936), [w:] Złota księga Papieskiej Akademii Teologicznej, red. S. Piech, Kraków 2000, s. 373-382.
Piech S., Michał Godlewski (1872-1956), [w:] Złota księga Papieskiej Akademii Teologicznej, red. S. Piech, Kraków 2000, s. 397-404.
Piech S., Władysław Longin Chotkowski (1843-1926), [w:] Złota księga Papieskiej Akademii Teologicznej, red. S. Piech, Kraków 2000, s. 347-352.
Pieszczoch S., Ksiądz Józef Nowacki jako patrolog, [w:] Ecclesia Posnaniensis, Opuscula Mariano Banaszak septuagenario dedicata, red. F. Lenort, K. Lutyński, Poznań 1998.
Prokop K. R., „Dramat habilitacji” Josepha Ratzingera. O drodze na uniwersytecką katedrę późniejszego papieża Benedykta XVI, „Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego” 74 (2005).
Prokop K. R., Arcybiskup profesor Michał Godlewski (1872-1956). W 50. rocznicę śmierci, „Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego” 87-88 (2006/2007).
Prokop K. R., Ksiądz profesor Tadeusz Glemma (1895-1958) – w 50. rocznicę śmierci, „Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego” 102 (2008), s. 58-62.
Prokop K. R., Ksiądz Tadeusz Glemma (1895-1958). Biografia kapłana i uczonego, „Studia Pelplińskie” 28 (1999), s. 291-370.
Prokop K. R., Ksiądz Tadeusz Glemma (1895-1958). Profesor i dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (Studia do Dziejów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. XIX), Kraków 2008.
Prokop K. R., Ksiądz Władysław Chotkowski jako badacz dziejów Kościoła unickiego, [w:] Unia Brzeska – przeszłość i teraźniejszość 1596-1996, red. R. M. Zawadzki, P. Natanek, Kraków 1998, s. 201-243.
Prokop K. R., Litwa w publikacjach księży Jana Fijałka i Tadeusza Glemmy – profesorów historii Kościoła w Polsce Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] Kultura polityczna w Polsce, t. VI, cz. 1, red. M. Kosman, Poznań 2006, s. 347-368.
Prokop K. R., Tematyka kaszubska w publikacjach księdza profesora Tadeusza Glemmy, „Acta Cassubiana” 7 (2005), s. 99-112.
Ratzinger J., Moje życie. Wspomnienia z lat 1927-1977, Częstochowa 1998.
Rybus H., Królewicz kardynał Fryderyk Jagiellończyk jako biskup krakowski i arcybiskup gnieźnieński, Warszawa 1935.
Ryś G., Michalski Marian, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VIII, red. J. Mandziuk, Warszawa 1995, s. 391-392.
Skorecka K., Wspomnienie pośmiertne o księdzu prałacie Tadeuszu Glemmie, wyd. K. R. Prokop, „Acta Cassubiana” 11 (2009), s. 459-469.
Skwierczyński Z., Klimkiewicz Witold Marian, [w:] Encyklopedia katolicka, t. VII, Lublin 1997, kol. 139.
Sondel J., Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Sprys Z., Chotkowski Władysław Longin, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, J. Topolski, Warszawa-Poznań 1983.
Subera I., Synody prowincjonalne arcybiskupów gnieźnieńskich. Wybór tekstów ze zbioru Jana Wężyka z r. 1761, Warszawa 1981.
Szczepaniak J., Aleksy Klawek (1890-1969), [w:] Złota księga Papieskiej Akademii Teologicznej, red. S. Piech, Kraków 2000, s. 489-495.
Szier-Kramarek B., Klawek Aleksy, [w:] Encyklopedia katolicka, t. IX, Lublin 2002, kol. 88-89.
Śródka A., Uczeni polscy XIX-XX stulecia, t. II, Warszawa 1995.
Tupikowski J., Kowalski Kazimierz Józef, [w:] Encyklopedia filozofii polskiej, t. I, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2011.
Walkusz J., „Gdyby o Polskę pytali…”. Z dziejów duchowieństwa Pomorza i Wielkopolski w XIX i XX wieku, Lublin 2004.
Weiss A., Nowacki Józef, [w:] Encyklopedia katolicka, t. XIV, Lublin 2010, kol. 27-28.
Wodzianowska I., Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu 1842-1918, Lublin 2007.
Wołczański J., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1939, Kraków 2002.
Wyczawski H. E., Długosz Teofil, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. V, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 302-307.
Wyczawski H. E., Godlewski Michał, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. V, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 453-461.
Wyczawski H. E., Ostatni profesorowie historii Kościoła na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Studia Theologica Varsaviensia” 12 (1974) nr 1.
Wyczawski H. E., Rybus Henryk, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VII, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 64-66.
Wygralak P., Przedmowa, [w:] J. Nowacki, L. Piechnik, W. Hozakowski, Dzieje Seminarium Duchownego w Poznaniu w latach 1564-1939, Poznań 2006.
Zakrzewski B., Kowalski Kazimierz Józef, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. VI, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 166-178.
Zieliński Z., Likowski Henryk Walenty, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 17, Wrocław [i in.] 1972, s. 332.
Zimny R., Całe życie z Biblią. Aleksy Klawek (1890-1969), Poznań 2004.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).