Abstrakt
The author presents the Polish, understood here as Piast, cult of St. Peter against the backdrop of the cult of this saint in medieval Europe. She underscores that the importance of the most zealous of the Apostles was immensely reinforced by the fact that he was venerated in the capital of Christianity, a city headed by the Pope, the earthly successor of the saint. The article describes the circumstances of the rise of the cult of St. Peter on Piast lands paying special attention to the presence of the saint’s relics and their veneration according to the local manner.Bibliografia
Angenendt A., Heilige und Reliquien. Die Geschichte ihres Kultes vom frühen Christentum bis zur Gegenwart, München 1997.
Barański M. K., Imiona rycerstwa małopolskiego w XIII wieku, [w:] O rzeczach minionych. Scripta rerum historicarum Annae Rutkowska-Płachcińska oblata, red. M. Młynarska-Kaletynowa, J. Kruppé, Warszawa 2006.
Becker A., Imiona świętych wśród rycerzy w czasach panowania Bolesława Wstydliwego, [w:] Kult świętych w Polsce średniowiecznej. Materiały z sympozjum naukowego 31 maja 2001, Kraków 2001.
Biedroń A., Rodzińska-Chorąży T., Katedra w Poznaniu – nowe propozycje rekonstrukcji i datowania korpusu nawowego oraz masywu zachodniego od X do XII wieku, w świetle weryfikacji ustaleń Krystyny Józefowiczówny, [w:] Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000, red. S. Skibiński, Poznań 2001.
Bieniak J., Polska elita polityczna XII w., [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, t. 4, red. S. K. Kuczyński, Warszawa 1990.
Bilska-Ciećwierz M., Instytucje życia religijnego, [w:] Dzieje diecezji włocławskiej, t. 1, Średniowiecze, red. A. Radzimiński, Włocławek 2008.
Bilska-Ciećwierz M., Powstanie i organizacja kapituł kolegiackich w metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu, Kraków 2007.
Birch D. J., Pilgrimage to Rome in the Middle Ages, Woodbridge 1998.
Boesch Gajano S., La santità, Roma 1999.
Borger H., Der Kölner Dom und die Heiligen Drei Könige, [w:] Die Heiligen drei Könige – Darstellung und Verehrung. Katalog zur Ausstellung des Wallraf-Richartz-Museum in der Josef-Haubrich-Kunsthalle Köln 1. Dezember 1982 bis 30. Januar 1983, Köln 1982.
Buko A., Początki Sandomierza, Warszawa 1998.
Buko A., Sandomierz wczesnopiastowski, [w:] Dzieje Sandomierza. Średniowiecze, t. 1, red. S. Trawkowski, Warszawa 1993.
Bullarium Poloniae, t. 6, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, P. Sczaniecki, M. Kowalczyk, Romae-Lublini 1998.
Bystroń S., Księga imion w Polsce używanych, Warszawa 1938.
Cetwiński M., Kilka uwag o imionach rycerstwa śląskiego w XII-XIII wieku, [w:] Cetwiński M., Śląski tygiel. Studia z dziejów polskiego średniowiecza, Częstochowa 2001.
Chélini J., Branthomme H., Drogi Boże. Historia pielgrzymek chrześcijańskich, Warszawa 1996.
Chudziakowa J., Kolegiata w Kruszwicy – po badaniach archeologicznych w latach 1995-1996, [w:] Benedyktyńska praca. Studia ofiarowane o. Pawłowi Sczanieckiemu w 80-rocznicę urodzin, red. J. A. Spież, Z. Wielgosz, Tyniec 1997.
Dale T. E. A, Relics, Prayer, and Politics in Medieval Venetia. Romanesque Painting in the Crypt of Aquileia Cathedral, Princeton 1997.
Dunin-Wąsowicz T., Kulty świętych w Polsce w X w., [w:] Polska w świecie. Szkice z dziejów kultury polskiej, red. J. Dowiat, A. Gieysztor, J. Tazbir, S. Trawkowski, Warszawa 1972.
Dunin-Wąsowicz T., Rzymskie kulty świętych w Polsce wczesnośredniowiecznej: kult św. Maurycego i legionu tebańskiego, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, t. 20, z. 4, 1973.
Duval Y., Auprès des saints corps et âme. L’inhumation „ad sanctos” dans la chrétienté d’Orient et d’Occident du IIIe au VIIe siècle, Paris 1988.
Elm K., Die politische Bedeutung des Heiligen Jahres 1300, [w:] I Giubilei nella storia della Chiesa, Città del Vaticano 2001.
Fałkowski W., List Brunona z Kwerfurtu do króla Henryka II, [w:] Bruno z Kwerfurtu. Osoba – dzieło – epoka, red. W. Fałkowski, M. Dygo, Pułtusk 2010.
Ferrua A., Reliquie a reliquiari, „La Civiltà Cattolica”, r. 91, t. 2, 1940 Rzym.
Fichtenau H., Beiträge zur Mediävistik. Ausgewählte Aufsätze, t. 1, Stuttgart 1975.
Gębarowicz M., Początki kultu św. Stanisława i jego średniowieczny zabytek w Szwecji, Lwów 1927.
Gieysztor A., Politische Heilige im hochmittelalterlichen Polen und Böhmen, [w:] Politik und Heiligenverehrung im Hochmittelalter, red. J. Petersohn, Sigmaringen 1994.
Gieysztor A., Saints d’implantation, saints de souche dans les payes évangélisés de l’Europe du Centre-Est, [w:] Hagiographie, cultures et sociétés, IVe-XIIe siècles, Paris 1981.
Gumowski M., Pieczęcie śląskie do końca XIV wieku, [w:] Historja Śląska od najdawniejszych czasów do roku 1400, t. 3, red. W. Semkowicz, Kraków 1936.
Herrmann-Mascard N., Le reliques des saints. Formation coutumière d’un droit, Paris 1975.
Hewner K., O datowaniu wczesnośredniowiecznej kolegiaty w Kruszwicy, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 45, 1996, nr 4.
Karolewicz G., Komunikat o mapach wezwań w Polsce w końcu XV w., „Roczniki Humanistyczne”, t. 16, z. 2, 1968.
Karolewicz G., Wezwania kościołów klasztornych, [w:] Zakony męskie w Polsce w 1772 roku. Ordines regulares virorum in Polonia anno 1772, red. L. Bieńkowski, J. Kłoczowski, Z. Sułowski, Lublin 1972.
Karolewicz G., Z badań nad wezwaniami kościołów, „Roczniki Humanistyczne”, t. 22, z. 2, 1974.
Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki i Kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423-1455), Warszawa 2004.
Kozłowska-Budkowa Z., Płockie zapiski o cudach z r. 1148, „Kwartalnik Historyczny”, t. 44, 1930.
Kracik J., Przemiany jakościowe kultu relikwii w starożytności i wczesnym średniowieczu, „Saeculum Christianum”, 1994, nr 2.
Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 2-4, Kraków 1999-2002.
Kurczewski J., Kościół zamkowy czyli katedra wileńska w jej dziejowym. liturgicznym, architektonicznym i ekonomicznym rozwoju, Wilno 1908.
Labuda G., Budownictwo sakralne Gniezna i Poznania na przełomie X/XI wieku w świetle źródeł pisanych, [w:] Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000, red. S. Skibiński, Poznań 2001.
Labuda G., Mieszko I, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005.
Labuda G., Stan dyskusji nad dokumentem Dagome iudex i państwem Schinesghe, [w:] Civitas Schinesghe cum pertinentiis, red. W. Chudziak, Toruń 2003.
Malec M., Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994.
Manikowska H., Jerozolima – Rzym – Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Wrocław 2008.
Maziarz K., Wezwania kościołów św. Piotra oraz św. Piotra i Pawła w diecezji włocławskiej w okresie przedkrzyżackim, „Rocznik Gdański”, t. 48, 1988, z. 1.
McCulloh J. M., The Cult of Relics in the Letters and ‘Dialogues’ of Pope Gregory the Great: a Lexicographical Study, „Traditio. Studies in Ancient and Medieval History, Tought and Religion”, t. 32, 1976.
Michałowski R., Zjazd gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, Wrocław 2005.
Neuling H., Schlesiens Kirchorte und ihre kirchlichen Stiftungen bis zum Ausgang des Mittelalters, Breslau 1902.
Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 1-2, Poznań 1959-1964.
Piech Z., Średniowieczne pieczęcie tynieckie, [w:] Benedyktyni tynieccy w średniowieczu. Materiały z sesji naukowej Wawel-Tyniec 13-15 października 1994, red. K. Żurowska, Tyniec 1995.
Plezia M., Dookoła sprawy świętego Stanisława. Studium źródłoznawcze, Bydgoszcz 1999.
Prokop K. R., Arcybiskupi gnieźnieńscy w tysiącleciu, Kraków 2000.
Rajman J., Średniowieczne patrocinia krakowskie, Kraków 2002.
Rosin R., Dzieje Piotrkowa do przełomu XV i XVI w., [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Łódź 1989.
Santifaller L., Quellen zur Geschichte des spätmittelalterlichen Ablass und Reliquienwesens aus schlesischen Archiven, „Mitteilungen des österreichischen Staatsarchives”, 1948/1949, z. 1.
Schenk W., Kult świętych w Polsce, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, t. 13, 1966, z. 4.
Sczaniecki P., Święty Piotr na Tyńcu, [w:] Tradycje i perspektywy nauk pomocniczych historii w Polsce. Materiały z sympozjum Uniwersytetu Jagiellońskiego 21-22 października 1993 roku Profesorowi Zbigniewowi Perzanowskiemu przypisane, red. M. Rokosz, Kraków 1995.
Smołucha J., Udział pielgrzymów z Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w obchodach średniowiecznych jubileuszów chrześcijaństwa, „Nasza Przeszłość”, t. 93, 2000.
Strzelczyk J., Mieszko I, Poznań 1992.
Szymański D., Wezwania kościołów parafialnych w diecezji krakowskiej w końcu XVI w., „Roczniki Humanistyczne”, t. 41, z. 2, 1993.
Trawkowski S., Piotr (zm. 1198), arcybiskup gnieźnieński, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 26, Wrocław [i in.] 1981, s. 361-362.
Trawkowski S., Piotr Stary Wszeborowic, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 26, Wrocław [i in.] 1981, s. 358-361.
Trawkowski S., Piotr Włostowic, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 26, Wrocław [i in.] 1981, s. 355-358.
Urban W., Wykaz regestów Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, cz. 6, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego”, t. 7, 1979.
Wieczorek S., Zwiefalten i Polska w pierwszej połowie XII w., „Kwartalnik Historyczny”, t. 103, 1996, z. 4.
Witkowska A., Peregrinatio religiosa w średniowiecznej Europie, [w:] Peregrinationes. Pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995.
Witkowska A., Titulus ecclesiae. Wezwania współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa 1999.
Wyrozumska B., Z dziejów polskich pielgrzymek w średniowieczu, [w:] Studia z dziejów historii i historii sztuki, red. S. Cynarski, A. Małkiewicz, Kraków 1989.
Wyrwa A. M., Pietas ecclesiae et fides plebis. Szkice z dziejów religijności i wierzeń na ziemi łekneńskiej od średniowiecza do czasów nowożytnych, Poznań 2006.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).