Słowa kluczowe
archdeacon Mikołaj Kicki
book bequest
chapter library
canon law
intellectual culture
Jak cytować
Abstrakt
The article presents the book bequest of the archdeacon of Gniezno Mikołaj Kicki (died in 1429) for the chapter library in Gniezno, registered in the chapter book under the date 30 April 1435. Emphasis is placed on the uniqueness of this bequest in the 1st half of the 15th century - due to the number of the given legal codes, careful selection of titles and the artistic value of each volume. A brief biography of the owner of the collection is presented: he was the doctor of canon law (Padua 1419), vicar-general of the bishop of Poznań Andrzej Łaskarzyc (1422-1426), the administrator of the diocese of Poznań (1426-1428) and one of the most eminent prelates of the Gniezno chapter. It examines also his relationship with the above mentioned bishop, and his impact on his friend: dean of the Gniezno chapter Jasiek of Czechel, who formed his collection of books on the model of Mikołaj. The contents of the bequest are discussed, emphasizing the importance of each title in the history of canon law. Mikołaj Kicki bequeathed 27 volumes of Bologna and Paris canon law professors: 16 volumes to the chapter library, 11 (and 4 works of liberal arts) - to his nephew Jakub Kicki. The article also presents Mikołaj's recommendations on the books, formulated in the first person and showing his concern for the collection and his awareness of its scientific and artistic value. At the end it lists eight codes still preserved in the cathedral library in Gniezno.Bibliografia
Adamczuk A., Prawo i obraz w miniatorstwie średniowiecznym: iluminowany rękopis „Concordia discordantium canonum” Gracjana w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, Lublin 2009.
Bautz F. W., Andrea Giovanni d’, [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 1 (1990), kol. 165.
Brieskorn N., H. Bohic, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 4, kol. 2137.
Brieskorn N., Henricus de Segusio, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 4, kol. 2138.
Czyżak M., „Volens de bonis et rebus suis sibi a Deo collatis anime sue saluti providere”. Testamenty kanoników i wikariuszy gnieźnieńskich w pierwszej połowie XV wieku, „Roczniki Historyczne” 76, 2010.
Czyżak M., Kapituła katedralna w Gnieźnie w świetle metryki z lat 1408-1448, Poznań 2003.
Czyżak M., Studia uniwersyteckie kanoników gnieźnieńskich w I połowie XV wieku, [w:] Księga, nauka, wiara w średniowiecznej Europie, red. T. Ratajczak, przy współpr. J. Kowalskiego, Poznań 2004.
Dembiński P., Wykształcenie prałatów i kanoników poznańskiej kapituły katedralnej schyłku wieków średnich, [w:] Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, red. T. Jurek, I. Skierska, Poznań 2007.
Dębiński A., Henryk z Suzy, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 718.
Fijałek J., Polonia apud Italos scholastica saeculum XV, Cracoviae 1900.
Frenken A., Zabarella Franciscus, [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 14 (1998), kol. 289-292.
Frontczyk M., Andrzej Łaskarz z Gosławic herbu Godziemba biskup poznański, „Nasza Przeszłość” 30, 1969.
Gąsiorowski A., Licheński (Lichiński) Jan h. Godziemba, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 17, s. 294-295.
Giovanni da Legnano, Tractatus de Bello, de Represaliis et de Duello, wyd. T. E. Holland, Oxford 1917.
Görg P. H., Butrio Antonius de, [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 30 (2009), kol. 177-180.
Hain S., Wincenty Kot prymas Polski 1436-1448, Poznań 1948.
Hartmann W., Pennington K., The History of Medieval Canon Law in the Classical Period 1140-1234: From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, Washington 2008.
Hayez M., Zapp H., Langgärtner G., Duranti(s) Guillelmus, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 3, kol. 1469-1470.
Höhl N., P. de Ancharano, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 6, kol. 1962.
Hornowska M., Zdzitowiecka-Jasieńska H., Zbiory rękopiśmienne w Polsce średniowiecznej, Warszawa 1947.
Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkół w Polsce, t. III, Lwów 1923.
Korczak L., Strzępiński Tomasz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 45, 2007, s. 80-84.
Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do 1821, czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim, t. I-II, Gniezno 1888.
Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. I-IV, Gniezno 1883.
Markowski M., Tendencje rozwojowe piętnastowiecznej retoryki krakowskiej, [w:] Retoryka w XV stuleciu, red. M. Frankowska-Terlecka, Wrocław 1988.
Merzbacher F., Nicolaus Eymericus, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 7, Freiburg 1986, kol. 985.
Mosiek U., Dominicus a S. Geminiano, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 3, Freiburg 1986, kol. 482.
Müller J., Hostiensis (Heinrich v. Segusio, H. v. Segusia, Ostiensis), [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 22 (2004), kol. 676-680.
Nörr K. W., Zabarella Franciscus, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 10, Freiburg 1986, kol. 1295-1296.
Nowacki J., Brudzewski Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, 1937, s. 9-10.
Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. I-II, Poznań 1959-1964.
Nowak Z. H., Kicki Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 12, 1966-1967, s. 392.
Ożóg K., Uczeni w monarchii Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły (1384-1434), Kraków 2004.
Ożóg K., Zakres i metody nauczania septem artes na Wydziale Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, [w:] Septem artes w kształtowani kultury umysłowej w Polsce średniowiecznej: wybrane zagadnienia, red. T. Michałowska, Wrocław 2007.
Pennington K., Medieval canonists. A bio-bibliographical Listing (w ramach projektu: The History of Medieval Canon Law), http://faculty.cua,edu/pennington/biobibl.htm (15.12.2010).
Piotrowicz K., Andrzej Łaskarz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, 1935, s. 103-106.
Przekop E., Dominik z San Gemignano, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4, Lublin 1983, kol. 65.
Przekop E., Durand Guillaume Starszy, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4, Lublin 1983, kol. 368-369.
Romanello M., Eymerich Nicolas OP, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 4, kol. 190-191.
Rył J., Biblioteka Katedralna w Gnieźnie, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 32, 1976, s. 161-248; 33, 1976, s. 237-297; 36, 1978, s. 211-265.
Rył J., Katalog rękopisów Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 45, 1982.
Schulte J. F. von, Die Geschichte der Quellen und Literatur des Canonischen Recht von Gratian bis auf die Gegenwart, t. I-II, Stuttgart 1875-1877.
Schwenzer D., Baldus de Ubaldis (Baldus de Perusio), [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 16 (1999), kol. 66-71.
Soetermeer F., Guido de Baysio, [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 22 (2003), kol. 466-467.
Soetermeer F., Wilhelm Durand, [w:] Biographisch-bibliografisches Kirchenlexikon, t. 22 (2003), kol. 1527-1539.
Stickler A. M., Antonius de Butrio, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 1, Freiburg 1986, kol. 672.
Stickler A. M., Durandus v. Mende, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 3, Freiburg 1986, kol. 611.
Stickler A. M., Goffredo v. Trani, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 4, Freiburg 1986, kol. 1036-1037.
Stickler A. M., Guido de Baysio, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 4, Freiburg 1986, kol. 1097.
Stickler A. M., Heinrich v. Segusia (Hostiensis), [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 5, Freiburg 1986, kol. 200.
Stickler A. M., Joannes Calderinus, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 5, kol. 559-560.
Stickler A. M., Johannes Andreae, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. 5, Freiburg 1986, kol. 998.
Stopka K., Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu. Studia nad kształceniem kleru polskiego w wiekach średnich, Kraków 1994.
Thorau P., Lignano (Legnano) Johannes v., [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 5, kol. 1977-1978.
Weimar P., Baldus de Ubaldis, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 1, kol. 1375-1376.
Wiesiołowski J., Jan (Jasiek) z Czechla, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981, s. 283.
Wiesiołowski J., Mikołaj Kicki h. Godziemba, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981, s. 328.
Wiesiołowski J., Społeczeństwo a książka w późnośredniowiecznym mieście polskim. Poznań i jego osiedla przedmiejskie w XV i na początku XVI wieku, „Studia Źródłoznawcze” 23, 1978, s. 67-75.
Wiesiołowski J., Urząd konserwatora Uniwersytetu Krakowskiego około 1442 roku, [w:] Munera Poznaniensia. Księga pamiątkowa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu dla uczczenia 600-lecia założenia Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. G. Labuda, Poznań 1965.
Wilemska E., Jan Andrzejowy, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 7, Lublin 1997, ko. 880.
Wilemska E., Jan z Legnano, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 916.
Wouw H. van de, Dekretalisten, Dekretalistik, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 3, kol. 659.
Wouw H. van de, Guido de Baysio, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 4, kol. 1774.
Wouw H. van der, Dominicus a S. Geminiano, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 3, kol. 1191.
Zapp H., Decretum Gratiani, [w:] Lexikon des Mittelalters, t. 3, Stuttgart 1999.
Zapp H., F. Zabarella, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 4, kol. 685.
Zapp H., Goffredus de Trano, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 4, kol. 1533-1534.
Zapp H., Joannes Andreae, [w:] Lexikon des Mittelalters, Stuttgart 1999, t. 5, kol. 555.
Zubert B., Gwidon z Baisio, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin, kol. 429-430.
Zwiercan M., Stanisław z Uścia, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 42, 2003-2004, s. 94-96.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).