Słowa kluczowe
parish clergy
church career
the official's court
the parish priest
the parish benefice
incomes
foundations
Jak cytować
Abstrakt
The article – on the basis of documents from The Diplomatic Code of Great Poland and the widely used books of the official’s court in Gniezno – presents the church career and activity of Mikołaj Grosman, the representative of the lower cathedral clergy and the parish clergy as well.Since 1403 he had a benefice (an altar) in the Gniezno cathedral, in 1404 he was mentioned as the chaplain of the Gniezno official Mikoła Strzeszkowic. Even before 1409, he became the parish priest of St. Catherine’s church in Waliszewo, belonging to the Gniezno chapter. He held this function until his death in 1442. In the years 1417–1440 he has repeatedly served as the substitute (locumtenens) of the Gniezno officials. For several years he directed the construction of the parish church of St. Trinity in Gniezno (the right of patronage of the church belonged to the chapter), in 1434 he founded the altar of St. Barbara there. He also founded the carved Group of the Crucifixion for the church in Waliszewo.
The article also attempts to sum up the annual incomes of Mikołaj Grosman: examines his revenues from the parish benefice (tithes, missalia) and incomes from the activity in the consistory court. It points out his thrift, which allowed him to expensive foundations.
Bibliografia
Czyżak M., Kapituła katedralna w Gnieźnie w świetle metryki z lat 1408-1448, Poznań 2003.
Gąsiorowski A., Katalogi członków średniowiecznych kapituł Wielkopolski, [w:] Ecclesia Posnaniensis. Opuscula Mariano Banaszak septuagenario dedicata, Poznań 1998.
Gąsiorowski A., Skierska I., Średniowieczni oficjałowie gnieźnieńscy, „Roczniki Historyczne”, t. 61 (1995).
Górczak Z., Podstawy gospodarczej działalności Zbigniewa Oleśnickiego biskupa krakowskiego, Kraków 1999.
Karwowski S., Gniezno, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, t. 19, Poznań 1892.
Koczerska M., Biskup w Polsce późnego średniowiecza na tle porównawczym, [w:] Kolory i struktury średniowiecza, red. W. Fałkowski, Warszawa 2004.
Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. I-IV [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1877-1881; t. V, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908; t. VI, wyd. A. Gąsiorowski i H. Kowalkiewicz; t. VII, wyd. A. Gąsiorowski, R. Walczak; t. VIII-XI, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jasiński, Warszawa-Poznań 1982-2000.
Kowalski M. D., Opłaty annatowe w piętnastowiecznych aktach Kamery Apostolskiej, „Roczniki Historyczne”, t. 67 (2001).
Kowalski M. D., Uposażenie krakowskiej kapituły katedralnej w średniowieczu, Kraków 2000.
Kozierowski S., Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej, Poznań 1934.
Krzyżaniakowa J., Piotr z Kobylina – sylwetka późnośredniowiecznego prałata, [w:] Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Poznań 1997.
Radzimiński A., Badania nad strukturami kościelnymi i duchowieństwem w Polsce średniowiecznej. Zarys problematyki, [w:] Pytania o średniowiecze. Potrzeby i perspektywy badawcze polskiej mediewistyki, red. F. Fałkowski, Warszawa 2001.
Radzimiński A., Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównawczym. Studium nad rekrutacją i drogami awansu, Toruń 1995.
Radzimiński A., Duchowny w kurii papieskiej. Sprawozdanie Alberta Krummedieka, kanonika lubeckiego z jego podróży do Rzymu w 1462 r., [w:] Prusy – Polska – Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych. Prace ofiarowane Zenonowi
Radzimiński A., Z życia codziennego kleru krzyżackiego w XV wieku. Rachunki plebanów Torunia i Brodnicy, Życie i obyczajowość średniowiecznego duchowieństwa, Warszawa 2002.
Skierska I., Finanse kustosza gnieźnieńskiego Wojciecha Skóry z Gaju, [w:] Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Poznań 1997.
Skierska I., Konsystorz gnieźnieński w XV w., [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000.
Skierska I., Pleban w średniowiecznej Polsce, [w:] Kolory i struktury średniowiecza, red. W. Fałkowski, Warszawa 2004.
Topolski J., Gospodarstwo wiejskie w dobrach arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII wieku, Poznań 1958.
Wiesiołowski J., Mikołaj Krystynowic z Lublina polski kurialista z drugiej połowy XV wieku, „Roczniki Historyczne”, t. 63 (1997).
Wiesiołowski J., Sędziwój z Czechła (1410-1476). Studium z dziejów kultury umysłowej Wielkopolski, „Studia Źródłoznawcze”, t. 9 (1964).
Wiśniowski E., Parafie w średniowiecznej Polsce. Struktura i funkcje społeczne, Lublin 2004.
Wroniszewski J., Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu: zagadnienia społeczne i gospodarcze, Poznań-Wrocław 2001.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).