Abstract
Do the traditional, commonsense and philosophical concepts of the soul have any place in the contemporary cognitive sciences, which start from the premise that everything is scientifically explainable using naturalistic categories? To answer this question we should mention that most cognitive naturalists today - philosophers and scientists - are materialists, and methodological materialism is probably universally accepted among scientists these days. It is very difficult to find a place in such a picture of the world for the soul as it appears in our commonsense picture of how things are. It is the tension between these two pictures that generates the contemporary problems connected with the soul. In order to try to resolve this tension we first describe the concept of the soul and its close connection with the organic body. Then we present a critical characterisation of two things: 1) the development of the empirical sciences - Galen, Descartes, Newton, Gall, Galvani - and the resulting eliminativistic implications for the philosophical concept of the soul; 2) a pair of naturalistic philosophical explanations of the soul-body problem: the nonreductionist view of the soul and the eliminative materialist view. The third part of the article involves giving a short answer to the question of how Aristotle's doctrine regarding the soul is based on his attempt to explain internal and external movement. After that we compare his explanation of these forms of movement with two kinds of contemporary neurological explanation: a) that of the neurologist R. Llinas, who, for explanatory purposes, postulates the existence of a theoretical (i.e. epiphenomenal) self; b) the more realistic explanation presented by the neurologist A. Damasio, who posits three different versions of the self, before trying to link them to corresponding parts of the human brain that, in turn, are closely connected with the body. It can then be shown that there are several similarities between Aristotle's conception of the soul and Damasio's cognitivist conception of the self, and that, because of the different starting points and explanatory goals involved, the contemporary concept of the self does not completely exclude the traditional concept of the soul.References
Arystoteles, O duszy, tłum., wstępem, komentarzem i skorowidzem opatrzył Paweł Siwek, Warszawa1988.
Bennett M.R., Hacker P.M.S., Philosophical Foundations of Neuroscience, Oxford 2003.
Bremer J., Jak to jest być świadomym. Analityczne teorie umysłu a problem świadomości, Warszawa 2005.
Bremer J., Osoba, fikcja czy rzeczywistość?, Kraków 2008.
Bremer J., Problem umysł-ciało, Kraków 2001.
Bremer J., Rekategorisierung statt Reduktion. Zu W. Sellars' Philosophie des Geistes, Gottingen 1997.
Chwedeńczuk B., Filozofia umysłu, Warszawa 1995.
Churchland P. M., Problem umysłu i ciała, w: B. Chwedeńczuk, Filozofia umysłu, Warszawa 1995, s. 47-57.
Damasio A.R., Błąd Kartezjusza, Poznań 2002.
Damasio, A.R. Jak mózg tworzy umysł. Świat Nauki, 1, 4 – 10, 2003.
Du Bois-Reymond, Granice poznania natury, tłum. Marian Massonius, Warszawa 1898.
Elsner N., Die Suche nach dem Ort der Seele, w: N. Elsner, G. Liier (red.), Das Gehirn und sein Geist, Gottingen 1996, s. 29-52.
Elsner N., Liier G. (red.), Das Gehirn und sein Geist, Gottingen 1996.
Finger S., Origins of Neuroscience, Oxford 1994.
Krohs U., Toepfer G. (red.), Philosophie der Biologie, Frankfurt 2005.
Llinas R.R., I of the Vortex: From Neurons to Self. The MIT Press 2001.
License
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Filozofia Chrześcijańska pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).