Abstract
The article presents ethical ideas of Martin Buber (1878–1965). His main feature is the connection of morality with the religiosity. Buber understood religiosity as the dialogue of God with the man in the world. His ethics is the trial of the answering Kant’s quastion – what should I do? Morality is the choise of the valuable relation. A very important thing is a human conscience. Buber denyed the absolute worth of the moral rules and God as a lawgiver. The central idea of his morality is responsibility. The man is responsible for human beings, situations and future of God in the world. The escape from the responsibility causes the state of existential guilt. The improvemant of the man rests on the renewing of the dialogical relation with the world.References
Anzenbacher A., Die Philosophie Martin Bubers, Wien 1965.
Balogh Z., Martin Buber und die Welt des Es, Meisenheim am Glan 1969.
Brown J., Kierkegaard, Heidegger, Buber und Barth. Subject and Object in Modern Theology, New York 1962.
Buber M., Autobiographische Fragmente, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963.
Buber M., Bilder von Gut und Böse, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Gottesfinsternis, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Ich und Du, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Der Mensch von heute und die jüdische Bibel, w: tenże, Werke. Zweiter Band. Schriften zur Bibel, München und Heidelberg 1964.
Buber M., Die Lehre vom Tao, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Die Frage an den Einzelnen, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Der Weg des Menschen nach der chassidischen Lehre, w: tenże, Werke. Dritter Band. Schriften zum Chassidismus, München und Heidelberg 1963.
Buber M., Dem Gemeinschaftlichen folgen, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Die chassidische Botschaft, w: tenże, Werke. Dritter Band. Schriften zum Chassidismus, München und Heidelberg 1963.
Buber M., Elemente des Zwischenmenschlichen, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Mein Weg zum Chassidismus, w: tenże, Werke. Dritter Band. Schriften zum Chassidismus, München und Heidelberg 1963.
Buber M., Nachlese, Heidelberg 1966.
Buber M., On Judaism, New York 1967.
Buber M., Pointing the Way, New York 1963.
Buber M., Replies to My Critics, w: The Philosophy of Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, London 1967.
Buber M., Schuld und Schuldgefühle, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Über das Erzieherische, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Werke. Dritter Band. Schriften zum Chassidismus, München und Heidelberg 1963.
Buber M., Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Was soll mit den zehn Geboten geschehen? Antwort auf eine Rundfrage, w: tenże, Werke. Zweiter Band. Schriften zur Bibel, München und Heidelberg 1964.
Buber M., Zwei Glaubensweisen, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Buber M., Zwiesprache, w: tenże, Werke. Erster Band. Schriften zur Philosophie, München und Heidelberg 1962.
Downing Ch.R., Guilt and Responsibility in the Thought of Martin Buber, „Judaism” Winter 1969.
Edmaier A., Dialogische Ethik. Perspektiven-Prinzipien, Kevelaer 1969.
Filek J., Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Kraków 2003.
Fox M., Einige Probleme in Bubers Moralphilosophie, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963Goodman-Thau E., Der Weg des Menschen nach der Lehre von Martin Buber, „Im Gespräch” 3(2001)
Frankenstein C., Du und Nicht-Ich. Zu Martin Bubers Theorie des Dialogs, SdZ 11(1966).
Friedman M., Martin Buber und Emmanuel Levinas: Eine ethische Fragestellung, „Freiburger Rundbrief” 2(2001).
Friedman M., Martin Buber. The Life of Dialogue, Chicago 1955.
Friedman M., Die Grundlagen von Martin Bubers Ethik, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963
Friedman M., Martin Buber’s New View of Evil, „Judaism” 2/3(1953)
Gorczyca J., O odpowiedzialności - w dialogu z Martinem Buberem, „Forum Philosophicum” 1(1996)
Herberg W., Four Existentialist Theologians. A Reader from the Works of Jacques Maritain, Nicolas Berdyaev, Martin Buber and Paul Tillich, New York 1958
Hodes A., Martin Buber. An Intimate Portrait, New York 1971
Ihle M., Die Gottesfrage in der Gottesfinsternis. Grundtendenzen der Religionsphilosophie und Theologie Martin Bubers nach 1945, w: Martin Bubers Erbe für unsere Zeit, Arnoldshainer Texte, red. W. Licharz, t. 31, Frankfurt a.M. 1985
Jędraszewski M., Relacje międzypodmiotowe w świetle dyskusji między Martinem Buberem a Emmanuelem Levinasem, „Poznańskie Studia Teologiczne" t. 6, 1986
Jędraszewski M., Bubera i Levinasa spór o rozumienie dialogu, PP 7-8 (1986)
Jędraszewski M., Emmanuela Levinasa z Martinem Buberem dialog o dialogu, w: Rozum i słowo. Eseje dialogiczne, Kraków 1987
Kepnes S., Ethics after Levinas: Robert Gibb’s Why Ethics? Signs of Responsibilities, MTh 1(2003),
Kopytniuk J., Moralny charakter relacji Ja-Ty u M. Bubera, „Roczniki Filozoficzne” t. XXI, 2(1973)
Krone W., Martin Buber – Herausforderung durch den Anderen, „Im Gespräch” 4(2002)
Levinas E., Imiona własne, tłum. J. Margański, Warszawa 2000.
Levinas E., Martin Buber, Gabriel Marcel und die Philosophie, w: Martin Buber. Bilanz seines Denkens, red. J. Bloch, H. Gordon, Freiburg 1983
Levinas E., Martin Buber und die Erkenntnistheorie, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963
Marek-Bieniasz A., Odpowiedzialność człowieka według filozofii Emmanuela Levinasa, w: Człowiek z przełomu wieków w refleksji filozofii dialogu, red. J. Baniak, Poznań 2002
Reichert T., Die Reichweite menschlicher Verantwortung. Zur Frage nach einer ethischen Basis im Dasein des Menschen bei Martin Buber und Werner Marx, „Im Gespräch” 1(2000)
Reichert T., Die Strenge von Martin Bubers Anarchismus, „Im Gespräch” 5(2002), s. 25.
Reichert T., «Was soll ich tun?» Anhaltspunkte ethischer Orientierung im Denken Martin Bubers, „Im Gespräch” 11(2005).
Reichert T., Dialog und Erinnerung, „Im Gespräch” 5(2002).
Rome S., Rome B. red., Philosophical Interrogations, New York 1964.
Rotenstreich N., Gründe und Grenzen von Martin Bubers dialogischen Denken, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963.
Schleissheimer B., «Wer sich entscheidet, ist frei, weil er vor das Angesicht getreten ist». Freiheit und Verantwortung in «Ich und Du» von Martin Buber, „Im Gespräch” 1(2000).
Schilpp P.A., Friedman M., red. Martin Buber, , Stuttgart 1963.
Schofer J.W., Self, Subject and Chosen Subjection. Rabbinic Ethics and Comparative Possibilities, „Journal of Religious Ethics” 2(2005).
Simon E., Martin Buber, der Erzieher, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963.
Speck J., Martin Buber: Die Aporie des Dialogischen, w: J. Speck (wyd.), Grundprobleme der grossen Philosophen. Philosophie der Gegenwart IV (Weber, Buber, Horkheimer, Adorno, Marcuse, Habermas), Göttingen 1981.
Speck J. (wyd.), Grundprobleme der grossen Philosophen. Philosophie der Gegenwart IV (Weber, Buber, Horkheimer, Adorno, Marcuse, Habermas), Göttingen 1981.
Strasser S., Buber und Levinas. Philosophische Besinnung auf einen Gegensatz, RIP 4(1978).
Styczeń T., Szostek A., Uwagi o istocie moralności, w: T. Styczeń, Wprowadzenie do etyki, Lublin 1995.
Styczeń T., Wprowadzenie do etyki, Lublin 1995.
Wahl J., Martin Buber und die Existenzphilosophie, w: Martin Buber, red. P.A. Schilpp, M. Friedman, Stuttgart 1963.
Wyschogrod M., Bubers Beurteilung des Christentums aus jüdischer Perspektive, w: Martin Buber. Bilanz seines Denkens, red. J. Bloch, H. Gordon, Freiburg 1983.
Vogel M., Buber’s Ethicks and Contemporary Ethical Options, „Philosophy Today”, t. 13, 1(1969).
Vogel M., The Concept of Responsibility in the Thought of Martin Buber, HTR 2(1970).
License
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Filozofia Chrześcijańska pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).