Abstrakt
Pseudo-Dionysius the Areopagita is one of the most interesting theologians and philosophers of the Middle Ages. He was, probably, a Christian neoplatonist, a Syrian monk, who lived and worked in a circle of the latest neoplatonist school, e.g. Proclus and/or Damascius. He was called the Father of Christian apophatic mystics. His concept of mystical experience shows two fundamental aspects. Pseudo-Dionysius points (and this is traditional to mystical experience), that this kind of experience starts from the purifi cation, and through the illumination, culminates in union with the First Principle. The mystical experience, in Pseudo-Dionysius also compatible with contemplation, is – on the one hand – triple movement of the soul (the straight, the circle, and the spiral) and – on the other hand – is the deifi cation of man, the union with God in His Energies, but not in His Essence. The deifi cation is the transformation of the human nature – he is still a human, a creation, but is transformed like – in patristic tradition – God became the man, so the man can become God, but only in deifi cation.
Bibliografia
Albert K., Wprowadzenie do filozoficznej mistyki, tłum. J. Marzęcki, Kęty 2002.
Brontesi A., L’incontro misterioso con Dio. Saggio sulla teologia aff ermativa e negativa nello Pseudo-Dionigi. Note di una lettura, Brescia 1970.
Carabine D., The Unknown God. Negative Theology in the Platonic Tradition: Plato to Eriugena, Louvain 1995.
Florovsky G., The Byzantine Ascetic and Spiritual Fathers, The Collected Works, vol. 10, Vaduz 1987.
Gardeil A., Les mouvements direct, en spirale, circulaire de l’âme et les oraisons mystique, „Revue Thomiste” 30 (1925), s. 321-340.
Gersh S., From Iamblichus to Eriugena. An Investigation of the Prehistory and Evolution of the Pseudo-Dionysian Tradition, Leiden 1978.
Golitzin A.G., Mystagogy: Dionysius Areopagita and His Christian Predecessors, Oxford 1980.
Grzegorz z Nyssy, Życie Mojżesza, tłum. S. Kalinkowski, Kraków 2009.
Habra G., The Sources of the Doctrine of Gregory Palamas on the Divine Energies, „The Eastern Churches Quarterly”, vol. 12, no. 6, 1958, s. 244-252.
Hathaway R.F., Hierarchy and the Defi nition of Order in the „Letters” of Pseudo-Dionysius. A Study in the Form and Meaning of the Pseudo-Dionysian Writings, The Hague 1969.
Hugueny E., Circulaire, rectiligne, hèlicoïdal. Les trois degres de la contemplation, „Revue des sciences philosophiques et théologiques” 8 (1924), s. 327-331.
Łosski W., Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, tłum. M. Sczaniecka, Warszawa 1989.
Manikowski M., Istota i działania: Filon z Aleksandrii i Pseudo-Dionizy Areopagita, „Kwartalnik Filozofi czny”, t. XXXVI, z. 4, (2008), s. 31-52.
Manikowski M., Pierwsza Zasada, świat stworzony i drogi poznania. Pseudo-Dionizy Areopagita – jego fi lozofi a i teologia, Kraków 2006.
Manikowski M., The Unknown God and His Theophanies, „Forum Philosophicum. International Journal of Philosophy” 15 (2010), s. 161-174.
Manikowski M., Źródła bizantyjskiego rozróżnienia między istotą a działaniami (Grzegorz z Nyssy), „Poznańskie Studia Teologiczne” 21 (2007), s. 75-91.
Mantzaridis G., Przebóstwienie człowieka. Nauka świętego Grzegorza Palamasa w świetle tradycji prawosławnej, tłum. I. Czaczkowska, Lublin 1997.
Merton Th., Wspinaczka ku prawdzie, w: Th. Merton, Szukanie Boga, tłum. P. Parlej, Kraków 1988.
Meyendorff J., Święty Grzegorz Palamas i duchowość prawosławna, tłum. K. Leśniewski, Lublin 2005.
Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Kraków 2007.
Orygenes, Komentarz do Pieśni nad Pieśniami. Homilie do Pieśni nad Pieśniami, tłum. S. Kalinkowski, Kraków 1994.
Platon, Listy, tłum. M. Maykowska, Warszawa 1987.
Platon, Państwo. Prawa, tłum. W. Witwicki, Kęty 1999.
Plotyn, Enneady I-III, tłum. A. Krokiewicz, Warszawa 2000.
Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, wyd. 2, Kraków 2005.
Schönborn Ch., Przebóstwienie. Życie i śmierć, tłum. W. Szymona, Poznań 2001.
Stępień T., Pseudo-Dionizy Areopagita. Chrześcijanin i platonik, Warszawa 20102.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Filozofia Chrześcijańska pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).