Several Remarks on Rationality. Introduction.
PDF (Język Polski)

Keywords

rationality
rationalism
logos
ratio
Joseph Ratzinger
new rationality

How to Cite

Stachewicz, K. (2009). Several Remarks on Rationality. Introduction. Filozofia Chrześcijańska, 6, 7–15. https://doi.org/10.14746/fc.2009.06.01

Abstract

Rationalism is an attempt to describe the nature of reason and to delimit its scope. All types of rationalism treat reason as a high value not only cognitive but also moral. This article is a short historical synthesis showing certain crucial points in the history of understanding reason and rationality. It also draws some points of evolutionary shifts or revolutionary changes. Reason as logos and reason as ratio, reason of the Enlightment scientism and irrationalism and finally the search for new rationality. The article also poses the question whether the cognitive standpoint, on the ground of which rationalism developed, is fundamental in human life.
https://doi.org/10.14746/fc.2009.06.01
PDF (Język Polski)

References

Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, w: tenże, Dzieła wszystkie, t. V, Warszawa 1996.

Benett J., Rationalitat, Frankfurt 1967.

Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, red. K. Michalski, tłum. K. Wolicki, Warszawa 1977.

Heidegger M., Czas światoobrazu, tłum. K. Wolicki, w: tenże, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, red. K. Michalski, Warszawa 1977.

Heller M., Moralność myślenia, Tarnów 1993.

Heller M., Jak być uczonym, Kraków 2009.

Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz i K. Twardowski, Warszawa 2001.

Husserl E., Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, tłum. J. Sidorek, Warszawa 1993.

Lübbe H., Philosophie nach der Aufklarung. Von der Notwendigkeit praktischer Vernuft, Düsseldorf 1980.

Rationalität. Beitrage zu einer Theorie. Einleitung, red. H. Schnadelbach, Frankfurt 1984.

Ratzinger J., Europa Benedykta w kryzysie kultur, tłum. W. Dzieża, Częstochowa 2005.

Ratzinger J., Wiara, filozofia, teologia, w: tenże, Prawda w teologii, tłum. M. Mijalska.

Schnädelbach H., Rozum, w: Filozofia. Podstawowe pytania, red. E. Martens i H. Schnadelbach, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1995.

Skarga B., Przeszłość i interpretacje. Z warsztatu historyka filozofii, Warszawa 1987.

Stróżewski W., Istnienie i sens, Kraków1994.

Szaniawski K., Racjonalność jako wartość, w: tenże, O nauce, rozumowaniu i wartościach, opr. J. Woleński, Warszawa 1994.

Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków 1982.

Wilson. B. R. red., Rationality, Oxford [b.r.w.].

Życiński J., Granice racjonalności. Eseje z filozofii nauki, Warszawa 1993.

Życiński J., Język i metoda, Kraków 1983.