Keywords
Polish language history
Polish spoken in the southern and northern parts of the Polish pre-war Eastern Borderland
dialectology
How to Cite
Abstract
The author discusses and compares the views of Polish linguists on the origin and development of the fricative r (ř) in Old Polish and the development of the fricative r (ř) in various regional dialects of the Polish language. It cannot be ruled out that some researchers mistakenly confused the sound ř with rž. Therefore, a proposal is put forward to analyse the existing recordings of Polish and Kashubian dialects by means of more modern computer software. The similarities and differences in the realization of ř in the Czech language and in some Polish and Kashubian dialects should also be investigated.
References
Bąk S. (1974), Mowa polska na Śląsku, Wrocław.
Cybulski M. (1980), Język ksiąg radzieckich i ławniczych Sandomierza z lat 1543–1767, [w:] Studia Językoznawcze. Streszczenia prac doktorskich V, red. W. Boryś, Wrocław.
Dalewska-Greń H. (1997), Języki słowiańskie, Warszawa.
Damborský J. (1972), Mluvíte česky?, Warszawa.
Dejna K. (1956), Gwara Milna, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” IV, s. 7–41.
Dejna K. (1973), Dialekty polskie, Wrocław.
Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S. (1998), Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
Dunaj B. (1975), Język polski najstarszej doby piśmiennej (XII–XIII w.), Kraków.
Grek-Pabisowa I. (2002), Współczesne gwary polskie na Litwie i Białorusi. Fonetyka, Warszawa.
Jocz L. (2011), Wokalowy system hornjoserbskeje rěče přitomnosće, Szczecin.
Jocz L. (2013), System samogłoskowy współczesnych gwar centralnokaszubskich, Szczecin.
Jocz L. (2014), System spółgłoskowy współczesnych gwar centralnokaszubskich, Szczecin.
Jocz L. (2015a), Studien zum obersorbischen Konsonantismus, Szczecin.
Jocz L. (2015b), VOT i zagadnienia dźwięczności w języku górnołużyckim w porównaniu z kaszubszczyzną centralną, Szczecin.
Jocz L. (2018), Studien zum kaschubischen Konsonantismus, Szczecin 2018.
Jocz L. (2021), The Kasubian Dialect of Bór and Jastarnia. The Consonant System, Gorzów Wielkopolski.
Kamiński M. (2005), O wymowie drżąco-trącej głoski [r^ž] i jej odmianek w świetle pisowni poznańskich tekstów rękopiśmiennych okresu średniopolskiego, [w:] Ad perpeteum rei memoriam. Profesorowi Wojciechowi Ryszardowi Rzepce z okazji 65. urodzin, red. J. Migdał, Poznań, s. 159–169.
Karaś H. (2001), O języku polskim na Kowieńszczyźnie, [w:] Język polski na Kowieńszczyźnie. Historia. Sytuacja socjolingwistyczna. Cechy językowe. Teksty, red. H. Karaś, s. 17–227.
Karpluk M. (1977), O języku Macieja Stryjkowskiego historyka i poety z drugiej połowy XVI wieku. I Regionalizmy, cechy ruskie i poetyzmy w dziedzinie fonetyki, Wrocław.
Klemensiewicz Z. (1999), Historia języka polskiego, wyd. VII, Warszawa.
Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S. (1965), Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
Kowalska A. (1970), Język polski w szesnastowiecznych księgach miejskich Tarnowskich Gór, Wrocław.
Kraskowska H. (2003), Charakterystyka językowa polszczyzny bukowińskiej (na podstawie materiału zawartego w Słowniku), [w:] K. Feleszko, Bukowina moja miłość. Słownik, Warszawa, s. 17–42.
Kubiński R. (1922), Błędy ortograficzne i gramatyczne w zadaniach uczniów lwowskich, „Język Polski” VII, s. 145–148.
Kuraszkiewicz W. (1953), Najdawniejszy przejaw zbieżności głosek rz i ż u pisarza pyzdrskiego z lat 1410–1418, „Język Polski” XXXIII, s. 381–391.
Kuraszkiewicz W. (1972), Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
Kuraszkiewicz W. (1986), Pochodzenie polskiego języka literackiego w świetle wyników dialektologii historycznej, [w:] W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa, s. 51–128.
Kurzowa Z. (1983), Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Warszawa.
Kurzowa Z. (1993), Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI–XX w., Warszawa.
Lewaszkiewicz T. (2017), Język powojennych przesiedleńców z Nowogródka i okolicy, Poznań.
Słowacki J. (1949), Listy do krewnych, przyjaciół i znajomych (1820–1849), oprac. J. Pelc, Wrocław.
Słowacki J. (1949), Listy do matki, oprac. Z. Krzyżanowska, Wrocław.
Łesiów M. (1957), System fonetyczny gwary hutniańskiej, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” V, s. 131–153.
Petr J. (red.) (1986), Mluvnice češtiny, v. I–III, Praha.
Mędelska J. (2001), Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979), t. III, cz. 1: Fonetyka, słowotwórstwo, fleksja, składnia, Bydgoszcz.
Pawłowska R. (1979), Fonetyka języka polskiego nauczanego w Gdańsku w XVII wieku, Gdańsk.
Puzynina J. (1961), „Thesaurus” Grzegorza Knapiusza. Siedemnastowieczny warsztat pracy nad językiem polskim, Wrocław.
Rieger J. (2019a), Język polski na Ukrainie (rozpowszechnienie, funkcje, znaczenie, świadomość językowa), [w:] J. Rieger, Język polski na Kresach, Warszawa, s. 357–401.
Rieger J. (2019b), O języku tekstów szlachty żmujdzkiej, [w:] J. Rieger, Język polski na Kresach, Warszawa, s. 344–348.
Rospond S. (1973), Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
Rozwadowski J.M. (1959), Historyczna fonetyka, czyli głosownia języka polskiego, wyd. 2, [w:] J.M. Rozwadowski, Wybór pism, t. I, red. S. Urbańczyk, Warszawa.
Sawaniewska-Mochowa Z. (2002), Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej z XIX wieku, Bydgoszcz.
Sawicka I. (1974), Struktura grup spółgłoskowych w językach słowiańskich, Wrocław.
Siekierska K. (1974), Język Wojciecha Stanisława Chróścińskiego. Studium mazowieckiej polszczyzny z przełomu XVII i XVIII wieku, Wrocław.
Stieber Z. (1966), Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Warszawa.
Urbańczyk S. (1972), Zarys dialektologii polskiej, Warszawa.
Wiśniewska H. (1975), Polszczyzna przemyska wieków XVII–XVIII, Wrocław.
Wróbel A. (1987), Chełmińskie księgi kamlarskie z XVII i XVIII w. Studium językowe, Toruń.
Zaleski J. (1969), Język Aleksandra Fredry, cz. I, Wrocław.
License
Copyright (c) 2022 Tadeusz Lewaszkiewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).