Keywords
Polish-Ukrainian borderland
vocabulary
generational diversity
the names of meat dishes
How to Cite
Abstract
The purpose of this article is to discuss the names of meat dishes in the speech of Poles in the south-eastern borderlands. The subject of my research is the nomenclature and generational characteristics of the names of local dishes prepared and eaten as festive meals – meat dishes prepared on Sundays, holidays or during pig slaughter. My analyses revolve around the dynamics of change in the functioning of food names.
References
Ananiewa N. (2017), Nazwy potraw w polskich gwarach na Litwie, Białorusi i Syberii wobec przemian cywilizacyjnych, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LXIV, s. 5–12.
Cybulski N. (1894), Próba badań nad żywieniem się ludu wiejskiego w Galicyi, Kraków.
Dziedzictwo kulinarne w kontekstach tradycyjnych i współczesnych, red. J. Adamowski, M. Tymochowicz, Lublin 2018.
Falińska B. (1991), Z badań nad regionalizmami w słownictwie kulinarnym, [w:] Regionalizmy w języku familijnym. Zbiór studiów, red. K. Handke, Wrocław, s. 79–88.
Falińska B. (2020), Słownictwo ludowe Mazowsza, Podlasia i Suwalszczyzny. Pożywienie, cz. I: Byłe województwo suwalskie, Warszawa.
Kobus J. (2015), Kierunki i dynamika zmian w języku mieszkańców wielkopolskich wsi na przełomie wieków XX i XXI, Poznań.
Kobus J. (2021), Nazwy skwarki, skrzyczki, skrzoki ze słoniny w języku mieszkańców wielkopolskich wsi, (w druku).
Kowalska-Lewicka A., Szromba-Rysowa Z. (1976), Pożywienie ludności wiejskiej, [w:] Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t. 1, red. M. Biernacka, B. Kopczyńska-Jaworska, A. Kutrzeba-Pojnarowa, W. Paprocka, Wrocław, s. 353–376.
Mały słownik gwar polskich, red. J. Wronicz, Kraków 2009.
Pelcowa H. (2001), Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin.
Pelcowa H. (2015), Nazwa i desygnat w zmieniającej się rzeczywistości wiejskiej, [w:] Odkrywanie słowa – historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok, s. 551–568.
Pelcowa H. (2019), Pogranicze językowe i kulturowe polsko-wschodniosłowiańskie w obliczu tendencji globalizacyjnych (na materiale gwar Lubelszczyzny), „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LXVI, s. 263–275.
Puszcza Sandomierska od kuchni. Między tradycją a nowoczesnością, red. K. Smyk, T. Pudłocki, I. Wodzińska, Kolbuszowa 2017.
Rembiszewska D. (2018), Nazwy potraw w południowo-wschodniej Małopolsce jako przejaw kontaktów językowych (bandurzak, lewasz, proziak), „Studia Pigoniana”, s. 137–145. https://doi.org/10.12775/SP.2018.008 DOI: https://doi.org/10.12775/SP.2018.008
Rembiszewska D. (2019), Z lokalnych zapożyczeń wschodniosłowiańskich w gwarach polskich – dryhle ‘galareta’, „Prace Filologiczne” LXXIV, s. 213–219. https://doi.org/10.32798/pf.460 DOI: https://doi.org/10.32798/pf.460
Rieger J. (2002), Język polski na Ukrainie w XX wieku, [w:] Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku, cz. 1, red. J. Rieger, I. Cechosz-Felczyk, E. Dzięgiel, Warszawa.
Słownik gwar polskich, oprac. Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie, t. 1, kier. M. Karaś, t. 2–5, kier. J. Reichan, t. 6–8, kier. J. Okoniowa, t. 9–, kier. R. Kucharzyk, Wrocław–Kraków 1977–.
Kartoteka Słownika gwar polskich, znajdująca się w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, (https://rcin.org.pl/ijp/dlibra/publication/37156, 22.07.2021).
Sierociuk J. (2003), Założenia metodologiczne badań języka wsi, Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. XI, red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski, Poznań, s. 131–136.
SJPD, Słownik języka polskiego, t. 1–11, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958–1968.
Skubalanka T. (1966), Słownictwo miłosne poezji J. Słowackiego na tle tradycji, Toruń.
Smyl J. (1969), Polskie gwarowe nazwy galarety, „Prace Filologiczne”, t. XIX, s. 227–230.
Tam na Podlasiu IV, Pożywienie – czyli o czymś dla ciała i ducha, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Wola Osowińska 2014.
Zakhutska O. (2018), Słownictwo kulinarne gwary polskiej wsi Dorohań w Żytomierskiem, „Slavia Orientalis”, t. LXVII, nr 2, s. 325–349.
Етимологiчний словник української мови, red. О.С. Мельничук, t. I–VI, Київ 1982–2012 [Etymołohicznyj słownyk ukrajinsʹkoji mowy, red. O.S. Melnyczuk, t. I–VI, Kyjiw 1982–2012].
Cловник української мов, т. 1–11, ред. І.К. Білодід, Київ 1970–1980 [Słownyk ukrajins′koji mowy, red. I.K. Biłodid, t. I–XI, Kyjiw 1970–1980], (https://services.ulif.org.ua/expl/Entry/index?wordid=1&page=0, 10.10.2021).
Глушко М., Хомчак Л. (2017), Надcяння: традиційна культура і побут, Львів [Hłuszko M., Chomczak L. (2017), Nadsiannia: tradycijna kultura i pobut, Lwiw].
Шелемех В.П. (2008), Назви страв та кухонного начиння в надсянському та наддністянському говорах, [w:] Сучасні проблеми мовознавства та літературознавства, вип. 12: Українська діалектна лексика як об ‘єкт словникарства та лінгвогеографії. До 100-річчя Миколи Андрійовича Грицака, Київ, s. 216–219 [Szelemech W.P. (2008), Nazwy straw ta kuchonnoho naczynnia w nadsians′komu ta naddnis′trians′komu howorach, [w:] Suczasni problemy mowoznawstwa ta literaturoznawstwa, wypusk 12: Ukrajins′ka dialektna leksyka jak objekt słownykarstwa ta linhwoheohrafiji. Do 100-riczczia Mykoły Andrijowycza Hrycaka, Kyjiw, s. 216–219].
Шелемех В.П. (2009), Назви обрядових страв у надсянських говірках Яворівщини, [w:] Діалектологічні студії, т. 8: Говори південно-західного наріччя, ред. П. Гриценко, Н. Хобзей, Львів, s. 95–102 [Szelemech W.P. (2009), Nazwy obriadowych straw u nads’ans’kych howirkach Jaworiwszczyny, [w:] Diałektolohiczni studiji, t. 8: Howory piwdenno-zachidnoho nariczczia, red. P. Hrycenko, N. Chobzej, Lwiw, s. 95–102].
License
Copyright (c) 2022 Anna Kostecka-Sadowa
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).