Abstract
The text presents the author’s comments and findings on folk humour and the traditional ludic discourse on the Polish countryside and the pragmatic aspects of humorous communication in dialect. The author focuses on the distinguishing features of the linguistic humor of Polish peasants, including a penchant for absurdity and paradox, and a dominance of imagery typical of the laughter culture of socially, economically and politically degraded milieus.
References
Arystoteles (1992), „O częściach zwierząt. Ks. III, 10 (Diafragma. Śmiech)”. Dzieła wszystkie, t. 3, tłum. P. Siwek, Warszawa.
Awdiejew A. (1992), Nieśmieszne aforyzmy (refleksja nad semantyką humoru Viktora Raskina), [w:] Język a Kultura, t. 8: Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej, red. I. Nowakowska-Kempna, Wrocław, s. 279–287.
Awdiejew A. (2011), Humor w komunikacji, [w:] Wąż w raju: zabawa w społeczeństwie konsumpcyjnym, red. R. Kantor, T. Paleczny, M. Banaszkiewicz, Kraków, s. 167–173.
Bojko J. (1949), Dwie dusze, Warszawa (wyd. I jako broszura w 1904 r.).
Brzozowska D. (2000), O dowcipach polskich i angielskich. Aspekty językowo-kulturowe, Opole.
Brzozowska D. (2008), Polski dowcip etniczny. Stereotyp a tożsamość. Opole.
Bukraba-Rylska I. (2008), Socjologia wsi polskiej, Warszawa.
Bukraba-Rylska I. (2010), Jak oświecić polskich Irokezów, „Rzeczpospolita”, 20 X.
Buttler D. (1974), Polski dowcip językowy, Warszawa.
Bystroń J.S. (1960), Komizm, wyd. 2 zmienione, Warszawa.
Chłopicki W. (1995), O humorze poważnie, Kraków.
Gajda S. (2007), Współczesny polski dyskurs komiczny, [w:] Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, red. J. Mazur, M. Rumińska. Lublin, s. 11–19.
Huizinga J. (1985), Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa.
Karaś M., Zaręba A. (1964), Orawskie teksty gwarowe z obszaru Polski, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze”, z. 6, Studia Orawskie, nr 1.
Kleszczowa K. (2015), U źródeł polskich partykuł. Derywacja funkcjonalna, przemiany, zaniki, Katowice.
Kozłowski T. (2007), Rozumienie dowcipów a rozumienie kultury. Poczucie humoru a uczucie we wspólnocie kulturowej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 51 (1), s. 51–69.
Krasowska A. (2020), O pojęciu kompetencji w lingwistycznych badaniach nad humorem, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 76, s. 107–120. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.6677
Krzyżanowski J. (1980), Sprawa literatury ludowej, [w:] J. Krzyżanowski, Szkice folklorystyczne, t. I: Z teorii i dziejów folkloru, Kraków, s. 336–342.
Libura A. (2017), Geneza i ewolucja humoru, „Język a Kultura”, t. 27, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 3891. DOI: https://doi.org/10.19195/1232-9657.27.9
Młynarczyk E. (2015), Polski obraz biedy utrwalony w języku i kulturze, „Etnolingwistyka” 27, s. 147–165. DOI: https://doi.org/10.17951/et.2015.27.147
Młynarczyk E. (2021), Bieda jako polski koncept językowo-kulturowy, Kraków.
Myśliwski W. (2004), Kres kultury chłopskiej, „Gadki z Chatki”, nr 4 (53).
Pastuch M. (2020), Polskie wyrażenia o funkcji dopowiedzeniowej – historia i współczesność, Katowice.
Pastuchowa M. (2005), Leksykalizacja jako zjawisko wieloprzyczynowe. „Issledovaniia po Slavianskim Iazykam” 10, s. 63–70.
Pastuchowa M. (2011), Leksykalizacja wobec tradycji językowej, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia Linguistica” 6, s. 244–253.
Pastuchowa M. (2015), Słowa‑kameleony – jak badać dopowiedzenia w tekście staropolskim, [w:] Jak badać teksty staropolskie, red. T. Mika, D. Rojszczak‑Robińska, O. Stramczewska, Poznań, s. 119–135.
Pawelec R. (red.) (2015), Słownik zapomnianych wyrażeń funkcyjnych, Warszawa.
Peisert M. (2006), Śmiech i uśmiech jako komunikaty paraleksykalne i kulturowe, [w:] „Język a Kultura”, t. 18: Wielokulturowość w języku, red. A. Dąbrowska, A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław, s. 233–240.
Pigoń S. (1946), Zarys nowszej literatury ludowej, Kraków.
Pobłocki K. (2021), Chamstwo, Wołowiec.
Pobłocki K. (2024), Niewola po polsku. Psychiczne wymiary i skutki pańszczyzny, „Polityka. Pomocnik Historyczny”, nr 2, s. 42–45.
Rak M. (2015), Kulturemy podhalańskie, Kraków. DOI: https://doi.org/10.12797/9788376386027
Simonides D. (red.) (1981), Księga humoru ludowego, Warszawa.
Słomka J. (1912), Pamiętniki włościanina: od pańszczyzny do czasów dzisiejszych, Kraków.
Świętek J. (1999), Brzozowa i okolica Zakliczyna nad Dunajcem. Obraz etnograficzny – zbiór z lat 1897–1906, cz. III, Wrocław.
Wężowicz-Ziółkowska D. (1991), Miłość ludowa. Wzory miłości wieśniaczej w polskiej pieśni ludowej XVIII–XX w., Wrocław.
Wyrwas K. (2014), Opowiadania potoczne w świetle genologii lingwistycznej, Katowice.
License
Copyright (c) 2024 Kazimierz Sikora
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).