Słowa kluczowe
folklore
folk music
anthropology of music
ethnography
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 87
Liczba pobrań: 30
Abstrakt
Wilamowice, a small town in southwest Poland, is unique in many ways. It was settled in the 13th century by German tribes, and it preserved its distinct culture for a long time. The inhabitants of Wilamowice spoke their own language, wore original costumes, and observed local customs. Due to their merchants’ skills, they were gradually becoming a wealthy community, which resulted in the most prosperous years of the town and its culture starting from the beginning of the 19th century. The situation changed in the middle of the 20th century. As a result of the dramatic war and post-war circumstances, the culture of Wilamowice began to disappear. Nowadays, thanks to the work of local activists and scholars, intensive revitalisation of the Vilamovian language and costumes has begun. This process had already been described in various writings (Król, 2016, Wicherkiewicz, 2003), but Vilamovian music culture remained almost completely unexplored. I decided to fill in this blind spot, and in 2016 began my fieldwork research on traditional music and dances in Wilamowice. At the beginning of my research, I realised that the task wasn’t easy, as there remained only a few archive materials concerning Vilamovian music (Horak, 1960, Horak, 1981). Thus, the primary materials I could use in my research were ethnographic interviews and observations. On this basis, I aimed to reconstruct the forgotten soundscape of Wilamowice. But, what was more important for me, I tried to describe modern contexts in which music is used by the local community as a part of the process of constructing their identity and heritage. The essential question of my text is: ‘What kind of music can be called Vilamovian, how do modern people use it and what for?’.
Bibliografia
Appadurai, A. (2005). Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji [Modernity at Constructing Musical Heritage in Action: The Case of Wilamowice References: large: Cultural dimensions of globalization]. Universitas.
Assmann, A. (2006). Memory, individual and collective. In R. E. Goodin, Ch. Tilly (Eds.), The Oxford handbook of contextual political analysis (pp. 210–224). Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199270439.003.0011
Barthes, R. (1996). Światło obrazu. Uwagi o fotografii [Camera Lucida: Reflections on Photography]. KR.
Filip, E. T. (2005). Flamandowie z Wilamowic? Stan badań [Flemish from Wilamowice? The state of research]. In I. Purzycka (Ed.), Bielsko-bialskie studia muzealne IV (pp. 146–198). Muzeum w Bielsku-Białej.
Giddens, A. (1991). Modernity and self-identity. Self and society in the late modern age. Stanford University Press.
Harrison, R. (2010). Heritage as social action. In S. West (Ed.), Understanding heritage in practice (pp. 240–276). Manchester University Press.
Hastrup, K. (1995). A passage to anthropology between experience and theory. Routledge.
Hobsbawm, E. (2008). Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji [Introduction. Inventing traditions]. In E. Hobsbawm, T. Ranger (Eds.), Tradycja wynaleziona [The invention of tradition] (pp. 9–23). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Horak, K. (1960). Volksmusik aus Wilmesau [Folkmusic from Wilamowice]. Jahrbuch des Österreichischen Volksliedwerkes, 9: 114–122.
Horak, K. (1981). Das Tanzgut der Bielitz-Bialaer Sprachinsel [Dances of the Bielsko-Biala Language Island], Jahrbuch für Ostdeutsche Volkskunde, 24: 7–62.
Kirshenblatt-Gimblett B. (2011). From ethnology to heritage. The role of museum. Etnografia Nowa, 3: 125–136.
Klekot, E. (2014). Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego: archeologia pojęć [Convention on safeguarding of intangible heritage: an archaeology of notions]. Ochrona Zabytków, 1: 31–40.
Korzeniowska, W. (2001) W granicach monarchii habsburskiej (1772–1918) [Within the borders of the Habsburg Monarchy (1772–1918)]. In A. Barciak (Ed.), Wilamowice: Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy [Wilamowice: the nature, history, language, culture and society of the town and the commune] (pp. 120–161). Urząd Gminy Wilamowice.
Kowalski, K. (2013). O istocie dziedzictwa europejskiego – rozważania [On the essence of european heritage – considerations]. Międzynarodowe Centrum Kultury.
Król, T. (2016). Czym jest dla dzisiejszych Wilamowian język wilamowski? Różne funkcje, różne postawy językowe [What is the Wymysorys language for modern Vilamovians? different functions, different language attitudes]. Łódzkie Studia Etnograficzne, 55: 241–264. DOI: https://doi.org/10.12775/LSE.2016.55.12
Libera, Z., Robotycki, C. (2001). Wilamowice i okolice w ludowej wyobraźni [Wilamowice and the souroundings in folk imagination]. In A. Barciak (Ed.), Wilamowice: Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy [Wilamowice: the nature, history, language, culture and society of the town and the commune] (pp. 371–400). Urząd Gminy Wilamowice.
Lipok-Bierwiaczonek, M., Michalczyk, M. (2001). Z „flamandzkim” rodowodem: Wilamowianie i ich sąsiedzi: Wystawa, czerwiec – październik 2001 [With “Flemish” pedigree. The Vilamovians and their neighbours: Exhibition, June – October 2001]. Muzeum Śląskie.
Lowenthal, D. (1998). The heritage crusade and the spoils of history. Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511523809
Lubaś, M. (2008). Tradycjonalizacje kultury. O zaletach i ograniczeniach koncepcji „tradycji wymyślonych” [Traditionalization of culture. On the advantages and limitations of the concept of “invented traditions”]. In G. Kubica, M. Lubaś (Eds.), Tworzenie i odtwarzanie kultury [Creating and recreating of the culture] (pp. 33–69). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Małanicz-Przybylska, M. (2019). “Bez muzyki, bez śpiewu nie ma świata”. Muzyka w Wilamowicach. Wydział „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.
Mika, J. (2004). Dzieje orkiestry dętej w Wilamowicach [The history of the brass band in Wilamocach. Wydział „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.
Perkowska, U. (2001). W Polsce Ludowej (1945–1989) [In the Polish People’s Republic (1945 –1989)]. In A. Barciak (Ed.), Wilamowice: Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy [Wilamowice: The nature, history, language, culture and society of the town and the commune] (pp. 209–235). Urząd Gminy Wilamowice.
Płomieński, M. (1997). O Śląską nutę. Kultura muzyczna Śląska w latach 1922-1937 [For a Silesian note. The musical culture of Silesia in the years 1922–1937]. Musica Jagellonica.
Rakowski T. (2021). Teren, wspólnota, etyka: w poszukiwaniu „właściwej” drogi w terenowych badaniach antropologicznych [Field, community, ethics: the search for an “appropriate” way of ethnographic fieldwork]. Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia, 7: 253–264. DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.15
Shils, E. (1984). Tradycja [Tradition] In J. Kurczewska, J. Szacki (Eds.), Tradycja i nowoczesność [Tradition and modernity] (pp. 30–89). Czytelnik.
Selwyn, T. (1996). The tourist image: Myths and myth making in tourism. John Wiley & Sons Ltd. Small, Ch. (1999). Musicking – the meanings of performing and listening. A lecture. Music Education Research 1(1): 9–22. DOI: https://doi.org/10.1080/1461380990010102
Smith, L. (2006). Uses of Heritage. Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203602263
Tomicki, R. (1973). Tradycja i jej znaczenie w kulturze chłopskiej [Tradition and its meaning in peasant culture]. Etnografia Polska, XVII (2): 41–58.
Turek K., Wójcik, A. (2001). Folklor muzyczny [Folk music]. In A. Barciak (Ed.), Wilamowice: Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy [Wilamowice: The nature, history, language, culture and society of the town and the commune] (pp. 331–357). Urząd Gminy Wilamowice.
Wicherkiewicz, T. (2003). The Making of Language: The case of idiom of Wilamowice. Mouton de Gruyter. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110905403
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Maria Małanicz-Przybylska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.