Słowa kluczowe
Eurosur
przestrzeń wolności
bezpieczeństwa i sprawiedliwości
agencje UE
PWBiS
zintegrowany system zarządzania granicami
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest horyzontalna i funkcjonalna analiza umiejscowienia agencji Frontex w systemie instytucjonalnym UE oraz wskazanie jej znaczenia w tworzącym się ponadnarodowym systemie zabezpieczania granic. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy Frontex jest nowym rodzajem instrumentu zarządzania przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE? W pracy wykorzystano metody jakościowe, a za źródło informacji posłużyła analiza treści dokumentów i literatury przedmiotu. W artykule znajdują się informacje o roli i specyfice agencji ponadnarodowych, znaczeniu Frontex i usytuowania w strukturze instytucjonalnej UE, jak również o utworzonych instrumentach realizacji celów agencji tj. Eurosur i IBM. Dyskusji poddano także aspekt przenikania się sfery krajowej i ponadnarodowej w omawianym aspekcie PWBiS. Artykuł dowodzi, że pozytywnie należy zweryfikować założenie, że to tworzone na poziomie ponadnarodowym narzędzia służące realizacji celów Frontex sprzyjają procesowi uwspólnotowienia systemu zarządzania granicami zewnętrznymi UE. Wnioski wskazują także, że pomimo rozbudowywanych kompetencji wspierania zarządzania granicami na poziomie ponadnarodowym, nadal jest to kompetencja państw członkowskich, dla których nadzór granic lądowych i morskich jest sprawą priorytetową bezpieczeństwa.
Bibliografia
Andersen S. (2014), Non-Binding per Evaluation within an Area of Freedom, Security and Justice Ronald, w: Freedom, Security and Justice in the European Union – Internal and External Dimensions of Increased Cooperation after the Lisbon Treaty, red. L. Holzhacker, P. Luif, Springer, New York–London.
Carrera S. (2007), The EU border management strategy: FRONTEX and the challenges of irregular immigration in the Canary Islands, CEPS Working Document no. 261, Centre for European Policy Studies, Brussels.
Ekelund H. (2014), The Establishment of Frontex: A New Institutional Approach, „Journal of European Integration”, vol. 36, nr 2.
Guild E. (2006), Danger – Borders under Construction: Assessing the First Five Years of Border Policy in an Area of Freedom, Security and Justice, w: Freedom, Security and Justice in the European Union: Implementation of the Hague Programme, red. J. de Zwaan, F. Goudappel, AsserPress, The Hague.
Hernández i Sagrera R. (2014), Exporting EU integrated border management beyond EU borders: modernization and institutional transformation in exchange for more mobility?, „Cambridge Review of International Affairs”, vol. 27, nr 1.
Holzhacker R. L., Luif P. (2014), Introduction: Freedom, Security and Justice After Lisbon, w: Freedom, Security and Justice in the European Union: Internal and External Dimensions of In creased Cooperation after the Lisbon Treaty, red. R. L. Holzhacker, P. Luif, Springer, New York–London.
Huysmans J. (2006), The Politics of Insecurity: Fear, Migration and Asylum in the EU, Routledge.
Kaunert Ch., Leonard S., Occhipinti J. D. (2013), Agency Governance in the European Union’s Area of Freedom, Security and Justice, „Perspectives on European Politics and Society”, vol. 14, nr 3.
Kaunert Ch., Leonard S. (2010), After the Stockholm programme: an area of freedom, security and justice in the European Union?, „European security”, vol. 19, nr 2.
Klepp S. (2010), A Contested Asylum System: The European Union Between Refugee Protection and Border Control in the Mediterranean System, „European Journal of Migration and Law”, vol. 12, nr 1.
Korontzis T. (2012), The Contribution of EUROPOL and FRONTEX in Combating the Phenomenon of Illegal Immigration in Hellas, „Review of European Studies”, vol. 4, nr 1.
Marin L. (2014), Protecting the EU’s Borders from Fundamental Rights? Squaring the Circle Between Frontex’s Border Surveillance and Human Rights, w: Freedom, Security and Justice in the European Union: Internal and External Dimensions of Increased Cooperation after the Lisbon Treaty, red. R. L. Holzhacker, P. Luif, Springer, New York–London.
Monar J. (2010), The Institutional Framework of the AFSJ: Specific Challenges and Dynamics of Change, w: The Institutional Dimension of the European Union’s Area of Freedom, Security and Justice, red. J. Monar, Peter Lang, Brussels.
Neal A. (2009), Securitization and Risk at the EU Border: The Origins of FRONTEX, „Journal of Common Market Studies”, vol. 47, nr 2.
Papastavridis E. (2010), ‘Fortress Europe’ and FRONTEX: Within or Without International Law?, „Nordic Journal of International Law”, vol. 79, nr 1. Pollak J., Slominski P. (2009), Experimentalist but not accountable governance? The role of Frontex in managing the EU’s external borders, „West European Politics”, vol. 32, nr 5.
Rijpma J., Vermeulen M. (2015), EUROSUR: saving lives or building borders?, „European Security”, vol. 24, nr 3.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej, Dz. Urz. L 349 z 25.11.2004 r.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1168/2011 z dnia 25 października 2011 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej, Dz. Urz. L 304/1 z 22.11.2011 r.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 863/2007 z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiające mechanizm tworzenia zespołów szybkiej interwencji na granicy oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2007/2004 Rady w odniesieniu do tego mechanizmu i określające uprawnienia i zadania zaproszonych funkcjonariuszy, Dz. U. L 199 z 31.07.2007 r.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 z dnia 22 października 2013 r. ustanawiające europejski system nadzorowania granic (EUROSUR), Dz. Urz. L 295 z 6.11.2013 r.
Sassen S. (2015), Losing Control – sovereignty in an age of globalization, Columbia University Press, New York.
Takle M. (2012), The Treaty of Lisbon and the European Border Control Regime, „Journal of Contemporary European Research”, vol. 8, nr 3.
Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, Dz. Urz. C 306 z 17.12.2007 r. van Munster R. (2009), Securitizing Immigration: The Politics of Risk in the EU, Palgrave Macmillan, London.
Wolff S. (2010), EU integrated border management beyond Lisbon: contrasting policies and practice, w: Shaping the normative contours of the European Union: a migration – border framework, red. R. Zapata-Barrero, CIDOB, Barcelona.
Wolff S., Schout A. (2013), Frontex as Agency: More of the Same?, „Perspectives on European Politics and Society”, vol. 14, nr 3.