Abstrakt
Sterowanie ludzkimi masami za pomocą kształtowania poziomu lęku znane jest od tysięcy lat. Zmiana stymulatorów lęku w ciągu ostatnich dekad nie oznacza odejścia od podstawowej zasady socjotechnicznej mówiącej, iż system sterowany utrzymywany w stanie pobudzenia lękowego jest bardziej podatny na wpływ. Współcześnie, środki masowego przekazu, których funkcjonowanie w warunkach globalizacji wpisuje się w tzw. logikę medialną, potrafią ów mechanizm wykorzystywać sprawniej, niż kiedykolwiek. Jednocześnie współtworzą one – zapewne tylko po części świadomie – charakterystyczny dla socjotechniki proces reprodukcji porządku społecznego, którego cele zdeterminowane są interesami systemu społecznego.Bibliografia
Barber B. (2004), Imperium strachu. Wojna, terroryzm i demokracja, Warszawa.
Bauman Z. (2006), Społeczeństwo w stanie oblężenia, Warszawa.
Debord G. (1998), Społeczeństwo spektaklu, Gdańsk.
Filipowicz S. (1988), Mit i spektakl władzy, Warszawa.
Foucault M. (1998), Nadzorować i karać, Warszawa.
Grochowski R. (2016), Lęk w telewizyjnych obrazach rzeczywistości, w: Socjotechnika lęku w polityce, red. F. Pierzchalski, J. Golimowski, Bydgoszcz.
Kępiński A. (1977), Lęk, Warszawa.
Luhmann N. (2007), Systemy społeczne, Kraków.
Łukasik M. (2006), Mechanizm intensyfikacji lęku w socjotechnice współczesnej demokracji, w: Dwa oblicza socjotechniki, red. P. Pawełczyk, Poznań.
Montaigne de M. (1985), Próby, t. I, Warszawa.
Offe C. (1995), Nowe ruchy społeczne, w: Władza i społeczeństwo, wyb. i opr. J. Szczupaczyński, Warszawa.
Pawełczyk P. (2000), Socjotechniczne aspekty gry politycznej, Poznań.
Pawełczyk P. (2001), Socjotechnika przymusu, „Zeszyty Naukowe” Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu, nr 1, Warszawa.
Porębski L. (2016), Polityka jako zarządzanie zagrożeniem. Psychologiczne podstawy wykorzystania lęku w życiu publicznym, w: Socjotechnika lęku w polityce, red. F. Pierzchalski, J. Golimowski, Bydgoszcz.
Riesman D. (1996), Samotny tłum, Warszawa.
Wieczorek-Orlikowska J. (2016), Lęk jako wyznacznik współczesności – determinanty indywidualne i systemowe, w: Socjotechnika lęku w polityce, red. F. Pierzchalski, J. Golimowski, Bydgoszcz 2016.
Żakowski J. (2017), Mania nicniezmieniania, „Polityka”, nr 16.