Referenda niepodległościowe w Katalonii i ich polityczne znaczenie

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest przeprowadzonym w 2014 i 2017 roku dwóm referendom niepodległościowym, które zostały przez rząd Hiszpanii oraz hiszpański Trybunał Konstytucyjny uznane za nielegalne. Referenda te były wyrazem dążeń znacznej części Katalończyków do utworzenia własnego państwa. W artykule przedstawiono rozważania dotyczące uwarunkowań historycznych katalońskiego ruchu niepodległościowego, analizy głosowań referendalnych referendum, wpływu pandemii w 2020 na kataloński ruch niepodległościowy. W toku przeprowadzonej analizy przy wykorzystaniu metod: analizy instytucjonalno-prawnej, analizy systemowej oraz historycznej metody genetycznej, wykazano, iż zjawiskiem, które w dużej mirze przyczyniło się do wzrostu nastrojów niepodległościowych w Katalonii były uwarunkowania historyczne, jak i kryzys gospodarczy z 2008 roku. Wszystko to wpływało na wzrost poparcia wśród Katalończyków dla idei niepodległościowej. Dowodem tego były wyniki dwóch referendów niepodległościowych, z których pierwsze przeprowadzone było 9 listopada 2014 r., wzięło w nim udział 2 mln spośród 5,4 mln uprawnionych. Za niepodległością opowiedziało się 80% uczestników głosowania. Z kolei w referendum 2017 roku wzięło udział 42,3% z uprawnionych do głosowania 5,34 mln. 90% z 2,26 mln osób biorących udział w głosowaniu opowiedziało się za niepodległością. 8% było przeciw. Referenda w Katalonii pokazały, że kwestia dążeń niepodległościowych poszczególnych europejskich regionów wciąż jest aktualna. Nawet kryzys spowodowany pandemią w 2020 roku, separatyści wykorzystali jako nowy argument za uniezależnieniem się od Hiszpanii.