Słowa kluczowe
PR korporatyzm
Rada Dialogu Społecznego
Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych
partnerzy społeczni
rząd
Jak cytować
Abstrakt
Korporatyzm rozumiany jako system formułowania polityki, w ramach którego rząd, związki zawodowe i organizacje pracodawców wspólnie podejmują i implementują decyzje polityczne w obszarze społeczno-gospodarczym, występuje w wielu państwach Europy Zachodniej. Po 1989 roku w Polsce wykształciła się zdeformowana odmiana tego systemu – PR (Public Relations) korporatyzm. W jego ramach rząd pozoruje negocjacje trójstronne z partnerami społecznymi, aby zwiększyć poziom poparcia politycznego wśród obywateli. W rzeczywistości samodzielnie podejmuje decyzje polityczne.
Celem artykułu było zbadanie czy utworzenie nowego organu korporatystycznego (Rady Dialogu Społecznego), dysponującego znacząco większymi kompetencjami niż poprzednik (Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych) doprowadziło do transformacji systemu uprawiania polityki w Polsce z PR korporatyzmu na korporatyzm zachodnioeuropejski.
W artykule poddano analizie porównawczej aktywność Rady w okresie funkcjonowania rządu Beaty Szydło (2015–2017) z działalnością Komisji w latach 2002–2015. Wyniki badań ujawniły, że Rada i Komisja były równie nieefektywnymi organami dialogu społecznego, na forum których nie były podejmowane istotne decyzje polityczne. W artykule wykazano, że zwiększenie uprawnień organu korporatystycznego nie musi powodować poprawy jakości dialogu społecznego. Po 2015 roku PR korporatyzm pozostał dominującym systemem formułowania polityki w Polsce.
Bibliografia
Bernaciak M. (2013), Social dialogue revival or ‘PR corporatism’? Negotiating anti-crisis measures in Poland and Bulgaria, “Transfer: European Review of Labour and Research”, vol. 19, nr 2.
Chodubski A. (2006), Wstęp do badań politologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Czarzasty J. (2009), Government accepts anti-crisis package submitted by social partners, https://www.eurofound.europa.eu/publications/article/2009/government-accepts-anti-crisis-package-submitted-by-social-partners, 22.01.2019.
Czarzasty J. (2015), Poland: National-level tripartite social dialogue back on track, https://www.eurofound.europa.eu/publications/article/2015/poland-national-level-tripartite-social-dialogue-back-on-track, 29.01.2019.
Donaghey J., Teague P. (2005), The persistence of social pacts in Europe, “Industrial Relations Journal”, vol. 36, nr 6.
Forum Związków Zawodowych (2018), Wspólne pismo FZZ i ZNP skierowane do Minister Anny Zalewskiej, http://fzz.org.pl/aktualnosci/wspolne-pismo-fzz-znp-skierowane-minister-anny-zalewskiej/, 29.01.2019.
Gardawski J. (2009), Dialog społeczny w Polsce. Teoria, historia, praktyka, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Katedra Socjologii Ekonomicznej SGH, Warszawa.
Gardawski J. (2014), Social dialogue reaches critical juncture, https://www.eurofound.europa.eu/publications/article/2014/social-dialogue-reaches-critical-juncture, 22.01.2019.
Herbut R. (2003), Polityka artykulacji i reprezentacji interesów grupowych, w: Administracja i polityka. Ewolucja stosunków przemysłowych w Europie Środkowej i Wschodniej, red. J. Sroka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (2014), Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Informator za rok 2013, Biblioteka Dialogu Społecznego, Warszawa.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (2015), Instytucje dialogu społecznego przy urzędach administracji rządowej. Informator za rok 2014, Biblioteka Dialogu Społecznego, Warszawa.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (2017), Instytucje dialogu społecznego przy urzędach administracji rządowej. Informator za rok 2016, Biblioteka Dialogu Społecznego, Warszawa.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (2018), Instytucje dialogu społecznego przy urzędach administracji rządowej. Informator za rok 2017, Biblioteka Dialogu Społecznego, Warszawa.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (2017), Fasadowy dialog, http://www.opzz.org.pl/opinie-i-analizy/opinie-i-analizy-opzz/zdaniem-zwiazkowca/fasadowy-dialog, 29.01.2019.
Olejnik M. (2012), Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych w latach 2001–2011. Funkcjonowanie i analiza skuteczności, w: Inercja czy rozwój dialogu społecznego w Polsce? Generalia i detale, red. R. Wiszniowski, Związek Pracodawców „Polska Miedź”, Lubin.
Olejnik M. (2017), Korporatystyczny system formułowania polityki w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Zmiana paradygmatu, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań.
Ost D. (2010), Illusory Corporatism in Eastern Europe: Neoliberal Tripartism and Postcommunist Class Identieties, “Warsaw Forum of Economic Sociology”, vol. 1, nr 2.
Rada Dialogu Społecznego (2018), Sprawozdanie z działalności Rady Dialogu Społecznego za rok 2017, Warszawa.
Rada Ministrów (2017), Wniosek dotyczący uchwały nr 18 strony pracowników i pracodawców Rady Dialogu Społecznego z 19 października 2016 r. w sprawie projektu zmiany ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/decyzje-rzadu/wniosek-dotyczacy-uchwaly-nr-18-strony-pracownikow-i-pracodawcow-rady.html, 29.01.2019.
Strona internetowa Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, http://www.dialog.gov.pl/archiwum/trojstronna-komisja-ds-spoleczno-gospodarczych/, 29.01.2019.
Strona internetowa Rady Dialogu Społecznego, http://www.dialog.gov.pl/dialog-krajowy/rada-dialogu-spolecznego/, 29.01.2019.
Towalski R. (2011), Dialog społeczny w Europie Środkowej i Wschodniej w procesie integracji europejskiej (na przykładzie krajów Grupy Wyszehradzkiej), Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, Dz. U. 2001, Nr 100, poz. 1080.
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, Dz. U. 2015, poz. 1240.
Związek Pracodawców Business Centre Club, Posiedzenie Plenarne RDS z udziałem Prezydenta RP, https://www.bcc.org.pl/posiedzenie-plenarne-rds-z-udzialem-prezydenta-rp-2/, 29.01.2019.