Słowa kluczowe
myśl polityczna
wojna
militaryzm
Jak cytować
Abstrakt
W miarę upływu czasu w rosyjskiej myśli politycznej po upadku Związku Radzieckiego w coraz większym stopniu dochodził do głosu militaryzm lub nawet apologia wojny. Zadaniem studium było wykrycie najważniejszych modeli tej tendencji z uwzględnieniem cezury czasowej wydarzeń krymskich 2014 roku, a także podjęcie próby wyjaśnienia jej podłoża przy braku istotnych czynników militarnego zagrożenia dla Rosji ze strony otoczenia międzynarodowego. Wyróżniono cztery główne modele militaryzmu postsowieckiego: a) racjonalny, ekspercki wskazujący na skutki podjęcia działań militarnych we współczesnym świecie; b) dualistyczny model zderzenia tradycjonalistycznej cywilizacji rosyjskiej z zepsutym i ekspansjonistycznym Zachodem; c) fatalistyczny koncept wojny jako nieuniknionego aspektu dojrzewania społeczeństw; d) model „odrodzeniowy”, gdzie wojna stanowi głównie środek mobilizacji społecznej.
Bibliografia
Averyanov et al. (2022) Vyzov globalnoy Antisistemy, Nashe zavtra, Moscow.
Bodin P. A. (2016), Russian Geopolitical Discourse: On Pseudomorphosis, Phantom Pains, and Simulacra, Chapter 9 of: Eurasia 2.0: Russian Geopolitics in the Age of New Media, Edited by M. Suslov, M. Bassin, Lexington Books, Lanham, pp. 167–181.
Danilevsky N. Ya. (1890), Voyna za Bolgariyu, in: Sbornik politicheskikh i ekonomicheskikh statey, Tipografiya bratyev Panteleyevykh, St.Petersburg, pp. 31–119.
Delyagin M. (2016) Rossiya v bolshoy igre, Knizhnyi mir, Moscow.
Dugin A. G. (2004), Filosofiya voyny, “Yauza”, Moscow.
Fridman O. (2022), The Russian Mindset and War: Between Westernizing the East and Easternizing the West, “Journal of Advanced Military Studies”, Special Issue on Strategic Culture, pp. 24–34. DOI: https://doi.org/10.21140/mcuj.2022SIstratcul002
Glazyev S. (2016), Poslednyaya mirovaya voyna, Knizhnyi mir, Moscow.
Götz Е. (2017), Putin, the State, and War: The Causes of Russia’s Near Abroad Assertion Revisited, “International Studies Review”, 19, no. 2 (June), p. 248. DOI: https://doi.org/10.1093/isr/viw009
Holmes S., Krastev I. (2012), The Weakest Strongman, “The New Republic”, 11.01.2012, https://newrepublic.com/article/99527/strongman-putin-march-kremlin.
Ilyin I. (1915), Dukhovnyi smysl voyny, Tipografiya Tovarishchestva I.D. Sytina, Moscow.
Inozemtsev V. (2018), Nesovremennaya strana. Rossiya v mire XXI veka, Alpina Publisher, Moscow.
Isaev A. (2021), Stalin kak Verkhovnyj Glavnokomanduyushchiy, in: Stalin zdes, Nashe zavtra, Moscow, pp. 169–178.
Ivashov L. G. (2002), Rossiya ili Moskoviya? Geopoliticheskoe izmereniye nacionalnoi bezopasnosti Rossii, Eksmo, Moscow.
Ivashov L. G. (2021), Utrachennyi razum, Izdatelstvo “Argumenty nedeli”, Moscow.
Ivashov et al. (2022), Obshherossijskoe oficerskoe sobranie, Obrashhenie Obshherossijskogo oficerskogo sobranija k prezidentu i grazhdanam Rossijskoj Federacii, 31.01.2022, http://ooc.su/news/obrashhenie_obshherossijskogo_oficerskogo_sobranija_k_prezidentu_i_grazhdanam_rossijskoj_federacii/2022-01-31-79?fbclid=IwAR2PimuTHdfkV3OegwLuOajfjYsbBxmiTWOriThAgNJF-R4rh-NY15DJSLY.
Kalashnikov M. (2014), Novaya inkvizitsiya: Kto meshaet russkomu proryvu?, Algoritm, Moscow.
Keep J. (1985), The Origins of Russian Militarism, “Cahiers du Monde russe et soviétique”, vol. 26, no. 1 (Jan–Mar, 1985), pp. 5–19. DOI: https://doi.org/10.3406/cmr.1985.2028
Kerrane E. (2022), Moscow’s Strategic Culture: Russian Militarism in an Era of Great Power Competition, “Journal of Advanced Military Studies”, Special Issue on Strategic Culture, pp. 69–87. DOI: https://doi.org/10.21140/mcuj.2022SIstratcul005
Kersnovsky A. A. (1939), Filosofiya voyny, Tsarskiy vestnik, Belgrade.
Kolesnikov A. (2015) Russian Ideology After Crimea, Carnegie Moscow Center, September.
Koneva Y. (2022), O chem ne rasskazhut reytingi, “Palladium” Free University Moscow Journal, #3(2), pp. 32–37.
Korovin V. (2014), Udar po Rossii: Geopolitika i predchustviye voyny, PITER, Moscow–St. Petersburg.
Krishnan А. (2019), The Neglected Dimension of Ideology in Russia’s Political Warfare Against the West, “Global Security and Intelligence Studies”, vol. 4, no. 2, Fall/Winter, рр. 25–46. DOI: https://doi.org/10.18278/gsis.4.2.3
Laruelle M. (2021), Is Russia Fascist? Unraveling Propaganda East and West, Cornell University Press, Ithaca. DOI: https://doi.org/10.7591/cornell/9781501754135.001.0001
Lebed A. I. (nd), Citaty, https://ru.citaty.net/avtory/aleksandr-ivanovich-lebed/.
Megoran N. (2008), Militarism, Realism, Just War, or Nonviolence? Critical Geopolitics and the Problem of Normativity, “Geopolitics”, 13:3, pp. 473–497. DOI: https://doi.org/10.1080/14650040802203703
Minoborony Rossii, Vserossiyskoe voenno-patrioticheskoe obshchestvennoe dvizhenie «Yunarmiya», 26.02.2023, https://mil.ru/youtharmy/info.htm.
Pipes R. (1980), Militarism and the Soviet State, “Daedalus”, vol. 109, no. 4, U.S. Defense Policy in the 1980s (Fall), pp. 1–12.
Pomerantsev P., Weiss M. (2014), The Menace of Unreality: How the Kremlin Weaponizes Information, Culture and Money, Institute of Modern Russia, New York.
Pomerantsev P. (2015), Nothing Is True and Everything Is Possible: The Surreal Heart of the New Russia, Public Affairs, New York.
Prilepin Z. (2016), Vsjo, chto dolzhno razreshitsya... Khronika iduschhej vojny, AST, Moscow.
Prilepin Z. (2022), My voyuyem s prognivshey, sytoj, besstyzhey, bessovestnoj Rossiej, 17.04.2022, Front Zakhara Prilepina, https://zapravdu.org/2022/04/17/zaxar-prilepin-my-voyuem-s-prognivshej-sytoj-besstyzhej-bessovestnoj-rossiej/.
Prokhanov A. (2014), Rossiya – sestra Tvoya – Novorossiya, “Izborsky Club” (17)5, pp. 3–5.
Putin V. V. (2022), Obrashcheniye Prezidenta Rossiyskoy Federatsii, Prezident Rossii, 24.02.2022, http://www.kremlin.ru/events/president/news/67843.
Putin V. V. (2023), Poslaniye Prezidienta Federalnomu Sobraniyu, Prezidient Rossii, 21.02.2023, http://www.kremlin.ru/events/president/news/70565.
Rozanov O. (2017), Statement in: Vozvrashheniye Kryma v Rossiju, “Izborsky Club”, 1(47), p. 25.
Shafarevich I. R. (1992), Tretya otechestvennaya vojna, Livejournal, 12.03.2023, https://caverin2008.livejournal.com/62626.html.
Schmitt C. (1963), Theorie des Partisanen: Zwischenbemerkung zum Begriff des Politischen, Duncker & Humboldt, Berlin.
Snyder T. (2019), The Road to Unfreedom, Vintage, London.
Starikov N. (2014), Ukraina: Khaos i revolutsiya – oruzhiye dollara, Piter, St. Petersburg, https://www.4italka.ru/dokumentalnaya_literatura_main/publitsistika/370895/fulltext.htm.
Steil B. (2018), Russia’s Clash with the West is About Geography, Not Ideology, “Foreign Policy”, February 12.
Tomsinov V. A. (2014), Istoriya russkoj politicheskoj i pravovoj mysli X–XVIII veka, Zerkalo-M, Moscow.
Urbansky S. (2022), Bystro#35: China und Russland – eine antiwestliche Allianz?, Russland Analysen, 428, 12.12.2022, www.laender-analysen.de/russland.
Walicki A. (2005), Zarys myśli rosyjskiej od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Volkov D. (2023), God «specoperacii»: K chemu prishlo rossiyskoe obshchestvo, Levada Centr, 27.02.2023, https://www.levada.ru/2023/02/27/god-spetsoperatsii-k-chemu-prishlo-rossijskoe- obshhestvo/.
Yanov A. (2016), Russkaya ideya ot Nikolaya I do Putina: Kniga 3, Novyi Khronograf, Moscow.
Yasin E. G. (2007), Fantomnyie boli ushedshey imperii, in: Posle imperii, Moscow, pp. 5–49.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Joachim Diec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.