Afganistan w obliczu radzieckiej inwazji 1979–1989

Abstrakt

Historia Afganistanu jest nieprzerwanym pasmem napięć i konfliktów, które kształtowały ten region. Afganistan jest miejscem głębokiej wewnętrznej niestabilności politycznej, będącej skutkiem jego heterogeniczności etniczno-religijnej, a także regionalnych i międzynarodowych konfrontacji geopolitycznych na jego terytoriach. Wśród nich wyróżnia się inwazja ZSRR na terytorium Afganistanu w latach 1979–1989, temu problemowi poświęcone są poniższe rozważania, w których odniesiono się do historycznych i geopolitycznych uwarunkowań konfliktu. Przeanalizowano przyczyny, przebieg i znaczenie inwazji ZSRR na Afganistan. W konkluzji autorka stwierdza, iż inwazja radziecka na Afganistan była wydarzeniem złożonym i wieloaspektowym, na które wpływały czynniki historyczne, geopolityczne i ideologiczne. Afganistan stał się polem bitwy w szerszych zmaganiach zimnej wojny między ZSRR a USA. Interwencja radziecka została zakwestionowana przez szereg wzajemnie powiązanych sił – lokalnych afgańskich, regionalnych i międzynarodowych w tym USA, które ufundowały miliardy dolarów na pomoc, broń i szkolenia dla mudżahedinów, skutecznie zamieniając konflikt w Afganistanie w wojnę zastępczą między supermocarstwami. Konflikt ten przyczynił się do zniszczenia infrastruktury państwa i zwiększenia poziomu ubóstwa. Co więcej, wojna w Afganistanie posłużyła jako punkt wyjścia do wzmocnienia islamskiego fundamentalizmu.