Asymetryczny interwencjonizm Iranu: analiza dynamiki wojny proxy od 2011 roku

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie i ocena pośredniej interwencji wojskowej Iranu poprzez wykorzystanie lokalnych aktorów niepaństwowych w strefach konfliktu na Bliskim Wschodzie. Szczególną uwagę zwrócono na konfrontację w szarej strefie między Iranem a sojuszem pod przywództwem USA po wybuchu Arabskiej Wiosny w 2011 r. Jakie są cechy dynamiki irańskiej wojny zastępczej (WZ) i w jakim stopniu strategia ta była skuteczna w osiągnięciu swoich celów? W związku z tym jako główne ramy teoretyczne wybrano teorię WZ, wraz z jej najnowszymi osiągnięciami w literaturze. W artykule argumentuje się, że przyjęcie przez Iran strategii WZ ostatecznie ma na celu: a) ograniczenie dostrzeganych zagrożeń pochodzących ze strony sojuszu pod przywództwem USA; b) powstrzymanie potencjalnych interwencji wojskowych na jego terytorium oraz c) uczynienie obecności USA na Bliskim Wschodzie uciążliwą; c) uczynić obecność USA na Bliskim Wschodzie uciążliwą, mając na celu ostateczne wycofanie się z regionu w perspektywie długoterminowej.. Ponadto utrzymuje, że chociaż wiąże się to z kosztami i stwarza znaczne ryzyko dla Teheranu, strategia ta wykazała skuteczność w kontekście priorytetowych zasad Iranu. Głównym czynnikiem przyczyniającym się do skutecznej realizacji tej strategii przez Iran jest partnerski styl Iranu wobec klientów. W rzeczywistości oprócz celów strategicznych głównym czynnikiem zapewniającym odporność sojuszu zastępczego jest pokrewieństwo ideologiczne między reżimem irańskim a siłami klienta.