Słowa kluczowe
ceny ropy naftowej
trendy cenowe ropy naftowej
Jak cytować
Abstrakt
Raport ekspertów Klubu Rzymskiego z 1972 r. wskazywał na możliwość stosunkowo krótkotrwałego globalnego deficytu podaży surowców, w tym zasobów energetycznych. Według autorów tego dokumentu przyczyną był rosnący popyt na zasoby w połączeniu ze zmniejszającymi się dostępnymi rezerwami. Przewidywanym rezultatem był dynamiczny, wykładniczy wzrost cen surowców, w tym ropy naftowej, w perspektywie nadchodzących dekad. Celem tego artykułu jest wykazanie, czy prognozy raportu Klubu Rzymskiego sprzed ponad pół wieku dotyczące wzrostu cen ropy naftowej znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistej sytuacji rynkowej oraz próba określenia potencjalnego kierunku zmian cen baryłek tego surowca. Autorzy artykułu przyjęli hipotezę, że cena ropy naftowej niekoniecznie musi wzrosnąć wykładniczo w miarę wyczerpywania się światowych zasobów. W wyniku analizy cen nominalnych i realnych ropy naftowej WTI po opublikowaniu raportu Klubu Rzymskiego, tj. od 1973 r. do końca 2022 r. (okres 50 lat), nie potwierdziły się podstawowe wnioski zawarte w raporcie. Wskazano na istotnie odmienny przebieg zmian cen ropy naftowej w podanym okresie, w porównaniu z przewidywaniami w raporcie.
Bibliografia
Alquist R., Kilian L. (2014), What do we learn from the price of crude oil futures?, Journal of Applied Econometrics, 29(3), pp. 454–478. DOI: https://doi.org/10.1002/jae.2322
Belasco A., The Cost of Iraq, Afghanistan, and Other Global War on Terror Operations Since 9/11, Congressional Research Service, The Federation of American Scientists, http://www.fas.org/sgp/crs/natsec/RL33110.pdf, 29.11.2011.
Charles A., Hall S., Day J. W. (2009), Revisiting the Limits to Growth After Peak Oil, American Scientist, “Sigma Xi”, 97/3, May–June. DOI: https://doi.org/10.1511/2009.78.230
Galwas B., Wyżnikiewicz B. (2014), Czy kryzys światowych zasobów?, Komitet Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Herrington G. (2021), Update to limits to growth: Comparing the world3 model with empirical data, “Journal of Industrial Ecology”, 25, pp. 614–626. DOI: https://doi.org/10.1111/jiec.13084
Harari Y. N. (2018), Homo deus. Krótka historia jutra, Wydawnictwo Literackie, wydanie pierwsze, Kraków, pp. 52–68.
Hamilton J. D. (2009), Causes and consequences of the oil shock of 2007–08, “Brookings Papers on Economic Activity”, University of California, San Diego, 40(1), pp. 215–261. DOI: https://doi.org/10.1353/eca.0.0047
Independent Statistics and Analysis U. S. Energy Information Administration (2011), eia.doe.gov.
Independent Statistics and Analysis U. S. Energy Information Administration (2023), eia.doe.gov.
Keddie N. R. (2007), Współczesny Iran, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków.
Kilian L. (2009), Not all oil price shocks are alike: Disentangling demand and supply shocks in the crude oil market, “American Economic Review”, 99(3), pp. 1053–1069. DOI: https://doi.org/10.1257/aer.99.3.1053
Kilian L., Hicks B. (2013), Did unexpectedly strong economic growth cause the oil price shock of 2003–2008?, “Journal of Forecasting”, 32(5), pp. 385–394. DOI: https://doi.org/10.1002/for.2243
Kwiatkiewicz P. (2011), Mocarstwa wobec Iraku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, p. 343.
Lomborg B. (2001), The Skeptical Environmentalist: Measuring the Real State of the World, Cambridge University Press, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139626378
Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J. (2004), Limits to growth, the 30-Years Update, Earthscan, London.
Meadows D. H., Meadows D., Randers J. (1973), The limits to growth, Potomac Associates Book, New York.
Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J. (1992), Beyond the Limits: Confronting Global Collapse, “Envisioning a Sustainable Future”, Chelsea Green Pub Co., London.
Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J., Behram W. (1972), The Limits to Growth, A Potomac Associates Book, PWE, Warszawa.
Milani M. M. (2011), Iran’strategies and objectives in post-Saddam Iraq, in: Iraq its neighbors and the United States, eds. H. J. Barkey, S. B. Lesensky, P. Marr, Washington, p. 91.
Pindyck R. S. (1999), The long-run evolution of energy prices, “Energy Journal”, 20(2), pp. 1–27. DOI: https://doi.org/10.5547/ISSN0195-6574-EJ-Vol20-No2-1
Примаков А. Е. (1983), Персидский залив: нефть и монополии, Мысль, М.
Primakow A. Je. (1983), Persydzki zaliv: neft’ i monopolii, Mysl’ M.
Sabin P. (2013), The Bet: Paul Ehrlich, Julian Simon, and Our Gamble over Earth’s Future, Yale University Press, New Haven. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt5vm14z
Schweizer P. (1994), Victory czyli Zwycięstwo. Tajna historia świata lat osiemdziesiątych, Polska Oficyna Wydawnicza, Warszawa, p. 153.
Simon J. L. (1981), The ultimate resource, Princeton University Press, Princeton.
Simon J. L., Kahn H. (1984), The Resourceful Earth: A Response to “Global 2000”, Basil Blackwell Publishers, New York.
Simon J. L. (1981), The ultimate resource, Princeton University Press, Princeton–New Jersey, USA.
Sobków R. (2017), Ceny ropy naftowej a koniunktura gospodarcza w USA w okresie ostatnich 50 lat, “Energia Gigawat”, nr 3, pp. 10–13.
Turner G. (2008), A Comparison of The Limits to Growth with Thirty Years of Reality, “Global Environmental Change”, 18/3, pp. 397–411. DOI: https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2008.05.001
Turner G. (2014), Is Global Collapse Imminent?, “MSSI Research Paper”, no. 4, Melbourne Sustainable Society Institute, The University of Melbourne, pp. 116–124.
Von Weizsäcker E. U., Wijkmn A. (2018), Ejże! Kapitalizm, krótkowzroczność, populacja i zniszczenie planety, Raport Klubu Rzymskiego, Instytut Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej Sp. z o.o., Warszawa.
Zyblikiewicz L. W. (2013), Klub Rzymski – po 45 latach, in: Dylematy strategiczne XXI wieku, eds. R. Kłosowicz, B. Szlachta, J. Węc, Księgarnia Akademicka Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, pp. 465–476.
http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=5&pid=57&aid=6&cid=r5,&syid=2007&eyid=2011&unit=BB, 28.09.2011.
https://www.eia.gov/tools/faqs/faq.php?id=709&t=6, 07.09.2023.
https://www.rateinflation.com/inflation-rate/usa-historical-inflation-rate/, 07.09.2023.
https://www.rateinflation.com/inflation-rate/usa-historical-inflation-rate, 09.07.2023.
International Energy Agency, http://www.iea.org/index_info.asp?ID=2335, 25.07.2023.
US Energy Information Administration, eia.doe.gov, http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/IEDIndex3.cfm?tid=5&pid=57&aid=6, 11.11.2022.
US Energy Information Administration, http://www.eia.gov/totalenergy/data/annual/showtext.cfm?t=ptb0504, 10.08.2023.
US Energy Information Administration, F.O.B. (Free on Board) Spot Prices of West Texas Intermediate (WTI) Crude Oil, http://www.eia.gov/dnav/pet/pet_pri_spt_s1_d.htm.
US Energy Information Administration, http://www.eia.doe.gov/emeu/aer/txt/ptb1107.html, 15.08.2023.
US Energy Information Administration, http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=5&pid=5&aid=2&cid=regions,r7,&syid=2001&eyid=2010&unit=TBPD, 11.11.2019.
World Crude Oil Prices, http://tonto.eia.doe.gov/dnav/pet/pet_pri_wco_k_w.htm.
https://www.macrotrends.net/1369/crude-oil-price-history-chart, 07.09.2023.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Kwiatkiewicz, Krzysztof Melnarowicz, Robert Sobków
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.