Abstrakt
Państwa Maghrebu oraz ich społeczeństwa wykazują wiele podobieństw, jednak nie zaliczają się do nich poziom aktywności politycznej kobiet oraz skala przywództwa politycznego kobiet. Partycypacja kobiet w życiu politycznym jest wysoce zdywersyfikowana i różni się znacząco w zależności od państwa regionu. Głównym celem artykułu jest zarysowanie i poddanie analizie zakresu oraz form aktywności politycznej kobiet oraz przywództwa politycznego kobiet w czterech państwach Maghrebu: Algierii, Libii, Maroku oraz Tunezji. W artykule uwaga została skupiona na obecności kobiet w parlamentach i rządach państw regionu oraz ich przywództwie politycznym, w tym także przywództwie partyjnym. Krytycznej analizie poddana została literatura przedmiotu, analizy oraz informacje przedstawione w cieszących się dobrą opinią serwisach informacyjnych. W celu ukazania zarówno podobieństw, jak i różnic pomiędzy państwami w artykule zastosowano podejście porównawcze. Kluczowe zmiany, które zaszły w Maghrebie na przestrzeni ostatniej dekady zostały przywołane w artykule i usytuowane w kontekście społecznym i kulturowym. W pracy uwzględniona została także perspektywa historyczna.
Bibliografia
A‘ḍā’ al-ḥukūma, Al-Ğumhūriyya at-Tūnisiyya, Al-Bawwāba al-ḥukūma at-tūnisiyya, http://www.tunisie.gov.tn/38-%D8%A3%D8%B9%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%88%D9%85%D8%A9.htm, 15.03.2023.
A‘ḍā’ al-ḥukūma, Al-Mamlaka al-Maġribiyya, Ra’īs al-ḥukūma, https://www.cg.gov.ma/ar/node/10408, 15.03.2023.
Board of the House of Representatives: Eleventh legislature (2021–2026), House of Representatives, https://www.chambredesrepresentants.ma/en/board-house-representatives-eleventh-legislature-2021-2026, 15.06.2023.
Chodubski A. (2008), Wstęp do badań politologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Codifying Autocracy: The Proposed Tunisian Constitution in Light of International Law and Standards (2022), International Commission of Jurists, https://www.icj.org/wp-content/uploads/2022/07/Tunisia-proposed-new-constitution-Legal-briefing-2022-ENG.pdf, 19.06.2023.
Context and Projected Outcome of the Presidential Coup in Tunisia (2021), Arab Center for Research & Policy Studies, https://www.dohainstitute.org/en/PoliticalStudies/Pages/The-Presidential-Coup-over-the-Tunisian-Constitution.aspx, 19.06.2023.
Danecki J. (2007), Podstawowe wiadomości o islamie, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa.
Election for Tunisian Assembly of People’s Representatives (2022), International Foundation for Electoral Systems, 17.12.2022, https://www.electionguide.org/elections/id/3961/, 20.06.2023.
Elections in Tunisia: 2022 Parliamentary Elections (2022), International Foundation for Electoral Systems, 9.12.2022, https://www.ifes.org/tools-resources/election-snapshots/elections-tunisia-2022-parliamentary-elections, 20.06.2023.
Farouk M. (2023), Analysis: Tunisia’s male-dominated parliament deals blow to women’s gains, Reuters, 14.02.2023, https://www.reuters.com/world/africa/tunisias-male-dominated-parliament-deals-blow-womens-gains-2023-02-14/, 18.06.2023.
Gómbar E. (2008), Kmeny a klany v arabském Maghribu, Karolinum, Praha.
Horden P., Purcell N. (2000), The Corrupting Sea. A Study of Mediterranean History, Blackwell Publishing.
La Tunisie de Saïed : privilégier le dialogue et redresser l’économie. Rapport Moyen-Orient et Afrique du Nord N°232 (2022), International Crisis Group, https://www.crisisgroup.org/fr/middle-east-north-africa/north-africa/tunisia/232-la-tunisie-de-saied-privilegier-le-dialogue-et-redresser-leconomie, 18.06.2023.
Labor force, female (% of total labor force) – Tunisia, The World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.FE.ZS?locations=TN, 18.06.2023.
Lahbib K. (2022), Morocco, Algeria and Tunisia: A Return to Authoritarianism after the Revolutions?, in: Social Movements and Politics During COVID-19. Crisis, Solidarity and Change in a Global Pandemic, eds. B. Bringes, G. Pleyers, Bristol University Press. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv2qnx5gh.31
Marciniak E. M., Załęski P. (2007), Człowiek w świecie polityki, in: Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, eds. K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Marwane A. (2021), Algeria’s new elections law threatens to derail progress on women’s participation in country politics and leadership, Fikra Forum, 15.09.2021, https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/women-and-politics-algeria-one-step-forward-two-steps-back, 17.06.2023.
Mouline S., Ozlu O., Herzog L. (2022), A big step forward for women’s leadership in Morocco, World Bank Blogs, 19.01.2022, https://blogs.worldbank.org/arabvoices/big-step-forward-womens-leadership-morocco, 18.06.2023.
Murthy C. S. R. (2018), United Nations and the Arab Spring: Role in Libya, Syria, and Yemen, “Contemporary Review of the Middle East”, vol. 5(2), pp. 116–136, DOI 10.1177/2347798918762198. DOI: https://doi.org/10.1177/2347798918762198
Nabila Mounib enfin élue députée (2021), Maroc Hebdo, 10.09.2021, https://www.maroc-hebdo.press.ma/nabila-mounib-deputee, 18.06.2023.
Najla Boudin. Biography, Council of Women World Leaders, https://www.councilwomenworldleaders.org/najla-bouden.html, 18.06.2023.
New Tunisia electoral law ‘eliminates’ gender parity: HRW (2022), Aljazeera, 4.11.2022, https://www.aljazeera.com/news/2022/11/4/new-tunisia-law-eliminates-gender-parity-hrw, 20.06.2023.
Niziński P. (2014), Libia – od arabskiej wiosny do państwa zagrożonego rozpadem, in: Arabska Wiosna w Afryce Północnej. Przyczyny, przebieg, skutki, ed. E. Szczepankiewicz-Rudzka, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Ouided Bouchamaoui. Nobel Peace Prize Laureate 2015, The Democracy & Culture Foundation, https://www.democracyculturefoundation.org/who-we-are/leadership-council/ouided-bouchamaoui/, 19.06.2023.
Proportion of seats held by women in national parliaments (%), The World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/SG.GEN.PARL.ZS?end=2022&locations=MA-TN-DZ-LY&start=1997&view=chart, 15.04.2023.
Robbins M. (2022), Democracy in the Middle East & North Africa, Arab Barometer, https://www.arabbarometer.org/wp-content/uploads/ABVII_Governance_Report-EN-1.pdf, 21.06.2023.
Roche M. (2022), Gender Attitudes and Trends in MENA, Arab Barometer, https://www.arabbarometer.org/wp-content/uploads/ABVII_Gender_Report-ENG.pdf, 21.06.2023.
Ryszka F. (1984), Nauka o polityce. Rozważania metodologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Skarżyńska K. (2002), Podstawy psychologii politycznej, Zysk i S-ka, Poznań.
Sławek J. (2011), Jemen – świat wartości plemiennych, Ibidem, Łódź.
Sobhani D. (2021), Gender Quotas and Women’s Political Representation: Lessons from Morocco Georgetown Institute for Women, Peace and Security, 21.07.2021, https://giwps.georgetown.edu/gender-quotas-and-womens-political-representation-lessons-from-morocco/, 15.06.2023.
Standing Committees in the House of Representatives (2021–2026 Legislature), House of Representatives, https://www.chambredesrepresentants.ma/en/standing-committees-house-representatives-2021-2026-legislature, 15.06.2023.
Tadlaoui D. et al. (2021), EU support for women’s political participation and leadership under the EU’s Gender Action Plan. A case study on Morocco, European Democracy Hub, https://epd.eu/wp-content/uploads/2021/12/gap-morocco-final.pdf, 10.03.2023.
Taškīla al-ḥukūma, Al-Ğumhūriyya al-Ğazā’iriyya ad-Dīmūqrāṭiyya aš-Ša‘abiyya, Maṣāliḥ al-Wazīr al-Awwal, https://premier-ministre.gov.dz/ar/gouvernement/composition, 10.03.2023.
Tavana D. L. (2014), Preparing to draft a new social contract: Tunisia’s National Constituent Assembly election, 2011, Princeton University, Innovations for Successful Societies, https://successfulsocieties.princeton.edu/sites/g/files/toruqf5601/files/Tunisia%20Elections_TOU_1.pdf
The Nobel Peace Prize 2015, The Nobel Prize, https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2015/press-release/, 22.06.2023.
What’s holding back the private sector in MENA? Lessons from the MENA Enterprise Survey (2016), The World Bank, https://www.enterprisesurveys.org/content/dam/enterprisesurveys/documents/reports/MENA/MENA-Business-Climate-2016.pdf, 22.06.2023.
Wolf A. (2020), The Counterrevolution Gains Momentum in Tunisia: The Rise of Abir Moussi, POMED. Project on Middle East Democracy, https://pomed.org/wp-content/uploads/2020/11/201118b_WolfSnapshot.pdf, 21.06.2023.
Zdanowski J. (2011), Bliski Wschód 2011: bunt czy rewolucja?, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Agnieszka Syliwoniuk-Wapowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.