Słowa kluczowe
kultura polityczna
kultura bezpieczeństwa
kultura cyberbezpieczeństwa
cyfryzacja
strategia cyberbezpieczeństwa
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest próba scharakteryzowania koncepcji kultury cyberbezpieczeństwa UE w oparciu o kluczowe aspekty współczesnej cyfryzacji, takie jak ochrona danych, przeciwdziałanie dezinformacji oraz odpowiedzialne korzystanie z nowych technologii, co ma istotne znaczenie dla europejskiej i globalnej polityki bezpieczeństwa cyfrowego. W ramach zastosowanej metodologii badawczej przeprowadzono analizę dokumentów oraz zastosowano metody jakościowe. Artykuł analizuje dokumenty strategiczne z lat 2013, 2017 i 2020, które wprowadziły nowe regulacje, takie jak dyrektywa NIS2, mające na celu poprawę odporności na zagrożenia cybernetyczne oraz wzmocnienie współpracy międzynarodowej. Badanie podkreśla znaczenie budowania kultury cyberbezpieczeństwa, edukacji oraz odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii, a także analizuje skuteczność reakcji UE na szybko zmieniające się zagrożenia cyfrowe. Współczesna Europa, oparta na wartościach demokratycznych i innowacjach, chroni bezpieczeństwo swoich obywateli w przestrzeni online, jednocześnie dążąc do utrzymania pozycji lidera w globalnej gospodarce cyfrowej.
Bibliografia
Antoszewski A., Herbut R. (1999), Leksykon politologii, Atla 2, Wrocław.
Astakhova L. (2020), Issues of the culture of information security under the conditions of the digital economy, “Scientific and Technical Information Processing”, vol. 47, no. 1, pp. 56–64. DOI: https://doi.org/10.3103/S0147688220010062
Balzaq T., Dunn Cavelty M. (2015), A theory of actor-network for cyber-security, “European Journal of International Security”, vol. 1, no. 2, pp. 176–198. DOI: https://doi.org/10.1017/eis.2016.8
Bankowicz M. (1999), Słownik polityki, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.
Cenamor J., Parida V., Wincent J. (2019), How entrepreneurial SMEs compete through digital platforms: The roles of digital platform capability, network capability, and ambidexterity, “Journal of Business Research”, vol. 100, pp. 196–206. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.03.035
CERT Polska, NASK (2022), Raport roczny CERT Polska 2022, Krajobraz bezpieczeństwa polskiego Internetu, https://cert.pl/uploads/docs/Raport_CP_2022.pdf, 22.06.2024.
Collett R. (2021), Understanding cybersecurity capacity building and its relationship to norms and confidence building measures, “Journal of Cyber Policy”, vol. 6, no. 3, pp. 298–317. DOI: https://doi.org/10.1080/23738871.2021.1948582
Creese S., Dutton W. H., Esteve-González P., Shillair R. (2021), Cybersecurity capacity-building: Cross-national benefits and international divides, “Journal of Cyber Policy”, vol. 6, no. 2, pp. 214–235. DOI: https://doi.org/10.1080/23738871.2021.1979617
da Veiga A., Astakhova L. V., Botha A., Herselman M. (2020), Defining organisational information security culture-perspectives from academia and industry, “Computers & Security”, vol. 92. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cose.2020.101713
Davies W. (2017, July 13), Who gains from big data?, Weekly Economics Podcast, 12.11.2023, https://soundcloud.com/weeklyeconomicspodcast/who-gainsfrom-big-data.
Directive European Union (2022), 2022/2555 of the European Parliament and of the Council of 14 December 2022 on measures for a high common level of cybersecurity across the Union, amending Regulation (EU) No 910/2014 and Directive (EU) 2018/1972, and repealing Directive (EU) 2016/1148 (NIS 2 Directive), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2022:333:FULL, 30.06.2024.
European Union Agency for Cybersecurity (2022), Threat Landscape 2022, https://www.enisa.europa.eu/publications/enisa-threat-landscape-2022, 22.06.2024.
Georgiadou A., Mouzakitis S., Askounis D. (2022), Detecting insider threat via a cyber-security culture Framework, “Journal of Computer Information Systems”, vol. 62, no. 4, pp. 706–716. DOI: https://doi.org/10.1080/08874417.2021.1903367
Gryz J. (2013), Strategia bezpieczeństwa narodowego Polski, PWN, Warszawa.
Hinings B., Gegenhuber T., Greenwood R. (2018), Digital innovation and transformation: An institutional perspective, “Information and Organization”, vol. 28, no. 1, pp. 52–61. DOI: https://doi.org/10.1016/j.infoandorg.2018.02.004
Hogan S. J., Coote L. V. (2014), Organizational culture, innovation, and performance: A test of Schein’s model, “Journal of Business Research”, vol. 67, no. 8, pp. 1609–1621. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2013.09.007
Joint communication to the European Parliament and the Council, Resilience, Deterrence and Defence: Building strong cybersecurity for the EU, 13.09.2017, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017JC0450, 26.06.2024.
Joint communication to the European Parliament and the Council, The EU’s Cybersecurity Strategy for the Digital Decade, 16.12.2022, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020JC0018, 30.06.2024.
Joint communication to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, Cybersecurity Strategy of the European Union: An Open, Safe and Secure Cyberspace, 7.02.2013, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52013JC0001, 22.06.2024.
Martínez-Caro E., Cegarra-Navarro J. G., Alfonso-Ruiz F. J. (2020), Digital technologies and firm performance: The role of digital organisational culture, “Technological Forecasting and Social Change”, vol. 154(c). DOI: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2020.119962
McLuhan M. (1964), Understanding Media: The Extensions of Man, McGraw-Hill, New York.
Mumford L. (1967), The Myth of the Machine: Technics and Human Development, Harcourt, Brace and World, New York.
Nye D. E. (2006), Technology Matters: Questions to Live With, MIT Press, Cambridge, MA.
Olechnicki K., Załęcki P. (1997), Słownik socjologiczny, Graffiti BC, Toruń.
Opinia Komitetu Regionów, „Strategia bezpieczeństwa cybernetycznego” (2013/C 280/05). DzUrz UE C280, t. 56, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52013IR1646&from=IT, 26.06.2024.
Parsons K., McCormac A., Butavicius M., Ferguson L. (2010), Human factors and information security: Individual, culture, and security environment, “Defense Technical Information Center”, 12.11.2023, https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA535944.pdf.
Polański E. (ed.) (2008), Słownik języka polskiego, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków.
Postman N. (1992), Technopoly: The Surrender of Culture to Technology, Knopf, New York.
Proposal for a regulation of the European Parliament and of the Council on ENISA, the “EU Cybersecurity Agency”, and repealing Regulation (EU) 526/2013, and on Information and Communication Technology cybersecurity certification (“Cybersecurity Act”), 4.10.2017, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017PC0477R(01), 26.06.2024.
Scupola A., Mergel I. (2022), Co-production in digital transformation of public administration and public value creation: The case of Denmark, “Government Information Quarterly”, vol. 39, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1016/j.giq.2021.101650
Seaver N. (2018), Captivating algorithms: Recommender systems as traps, “Journal of Material Culture”, vol. 24, no. 4, pp. 421–436. DOI: https://doi.org/10.1177/1359183518820366
Szymczak M. (red.) (1995), Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa.
Ścibiorek Z., Zamiar Z. (2016), Teoretyczne i metodologiczne podstawy problemów z zakresu bezpieczeństwa, Adam Marszałek, Toruń.
Verhoef P. C., Broekhuizen T., Bart Y., Bhattacharya A., Dong J. Q., Fabian N., Haenlein M. (2021), Digital transformation: A multidisciplinary reflection and research agenda, “Journal of Business Research”, vol. 122, pp. 889–901. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.09.022
Walicka B. (red.) (2008), Słownik politologii, PWN, Warszawa.
Wang T., Lin X., Sheng F. (2022), Digital leadership and exploratory innovation: From the dual perspectives of strategic orientation and organizational culture, “Frontiers in Psychology”, vol. 13. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.902693
Wiley A., McCormac A., Calic D. (2020), More than the individual: Examining the relationship between culture and information security awareness, “Computers & Security”, vol. 88. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cose.2019.101640
Winner L. (1986), The Whale and the Reactor: A Search for Limits in an Age of High Technology, University of Chicago Press, Chicago.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Marek Górka, Małgorzata Kamola-Cieślik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.