Ocena działań podejmowanych przez MTK wobec Prezydenta Federacji Rosyjskiej
Okładka czasopisma Przegląd Politologiczny, nr 4, rok 2024
PDF

Słowa kluczowe

międzynarodowy trybunał karny
sądownictwo międzynarodowe
statut rzymski
zbrodnie prawa międzynarodowego
konflikt rosyjsko-ukraiński

Jak cytować

Bluszcz, D. (2024). Ocena działań podejmowanych przez MTK wobec Prezydenta Federacji Rosyjskiej. Przegląd Politologiczny, (4), 367–379. https://doi.org/10.14746/pp.2024.29.4.24

Abstrakt

Dnia 17 marca 2023 roku II Izba Przygotowawcza MTK wydała nakaz aresztowania Władimira Władimirowicza Putina. Zgodnie z komunikatem Władimir Władimirowicz Putin, urodzony dnia 7 października 1952 roku, prezydent Federacji Rosyjskiej, jest rzekomo odpowiedzialny za zbrodnię wojenną polegającą na bezprawnej deportacji ludności – dzieci, oraz bezprawnym przesiedlaniu ludności – dzieci, z okupowanych obszarów Ukrainy do Federacji Rosyjskiej (zgodnie z art. 8 ust. 2 lit. a pkt VII oraz lit. b pkt VIII Statutu Rzymskiego). Jest to pierwszy nakaz wydany wobec aktualnie urzędującej głowy państwa. Niewątpliwie jest to również sprawdzian dla funkcjonowania MTK oraz ustalenia jego pozycji jako stałego sądu międzynarodowego.
Artykuł ma na celu dokonanie analizy, a następnie oceny działań podejmowanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny względem Prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina, w kontekście konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Przede wszystkim zwraca również uwagę na kwestię realności podejmowanych działań.

https://doi.org/10.14746/pp.2024.29.4.24
PDF

Bibliografia

Statut Rzymski z dnia 17 lipca 1998 roku, Dz. U. 2003, Nr 78, poz. 708, z późń. zm.

Konwencja o ochronie ofiar wojny, podpisana w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 roku, Dz. U. 1956, Nr 38, poz. 171.

Alizade C. (2023), Russia says ICC arrest warrant for Putin has ‘no significance’, Anadolu Ajansi, https://www.aa.com.tr/en/europe/russia-says-icc-arrest-warrant-for-putin-has-no-significance/2848821, 8.05.2023.

Czapliński W. (2014), Immunitet wysokich funkcjonariuszy państwa w orzecznictwie MTS, w: I. Skomerska-Muchowska, Ewolucja immunitetów mających swoje źródło w prawie międzynarodowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-407-5.09

Czapliński W., Czaplińska A., Grzebyk P. i in. (2024), Stanowisko polskich prawników międzynarodowych dotyczące agresji Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie z 08.03.2022 r., Monitor Konstytucyjny, https://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/21275, 13.12.2024 r.

Gacki P. (2020), Przegląd orzeczeń i decyzji Międzynarodowego Trybunału Karnego (4), „Przegląd Prawniczy Allerhanda”, t. 3, nr 1/2020, https://glosprawa.pl/artykul-87/przeglad-orzeczen-i-decyzji-miedzynarodowego-trybunalu-karnego-4, 7.05.2023.

Goncharova O. (2024), Mexico invites Putin to its presidential inauguration, Russian media reports, The Kyiv Independent, https://kyivindependent.com/mexico-invites-putin-to-its-presidential-inauguration-russian-media-reports/, 30.08.2024.

Grzebyk P. (2022), „Specjalna operacja wojskowa” Rosji w Ukrainie – indywidualna odpowiedzialność za zbrodnie agresji i zbrodnie wojenne, „Państwo i Prawo”, nr 9.

Grupa Dziennikarzy Onet (2024), Władimir Putin zostanie aresztowany? Pierwsza taka podróż prezydenta Rosji, Onet, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/wladimir-putin-zostanie-aresztowany-pierwsza-taka-podroz-dyktatora/64053d0, 30.08.2024.

Hofmański P., Kuczyńska H. (2020), Międzynarodowe prawo karne.

ICC, Understanding the International Criminal Court, https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2023-03/understanding-the-icc.pdf, 11.05.2023.

ICC, About the Court, https://www.icc-cpi.int/about/the-court, 7.05.2023.

Investigation – Situation in Ukraine, sygn. ICC-01/22, https://www.icc-cpi.int/situations/ukraine, 15.12.2024.

Komunikat Rzecznika ICC z dnia 17.03.2023 r., https://www.icc-cpi.int/news/situation-ukraine-icc-judges-issue-arrest-warrants-against-vladimir-vladimirovich-putin-and, 7.05.2023.

Kozlov P. (2023), ICC Arrest Warrant for Putin Sparks Nervousness in Russian Elite, “The Moscow Times”, https://www.themoscowtimes.com/2023/04/24/icc-arrest-warrant-for-putin-sparks-nervousness-in-russian-elite-a80903, 8.05.2023.

Krzykowski P. (2022), Konsekwencje wojny na Ukrainie w wymiarze żywnościowym, ekonomicznym i energetycznym, „Roczniki Nauk Społecznych”, tom 14(50), nr 4. DOI: https://doi.org/10.18290/rns22504.4

Kuczyńska H. (2022), Odpowiedzialność przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym za zbrodnie prawa międzynarodowego popełnione w czasie konfliktu w Ukrainie, „Palestra”, nr 4.

Kułaga Ł. (2022), Inicjatywa dotycząca specjalnego trybunału ds. zbrodni agresji przeciwko Ukrainie – wyzwania i perspektywy, „Prawo i Więź”, nr 4(42).

Kuźniar R., Grzebyk P. i in. (2022), Agresja Rosji na Ukrainę – pierwsze dwa tygodnie wojny. Raport specjalny, „Rocznik Strategiczny” 2021/22, t. 27.

Lachowski T. (2023), Czy Władimir Putin trafi do Hagi? O prawno-politycznych konsekwencjach nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny, Instytut Europy Środkowej, https://ies.lublin.pl/komentarze/czy-wladimir-putin-trafi-do-hagi-o-prawno-politycznych-konsekwencjach-nakazow-aresztowania-wydanych-przez-miedzynarodowy-trybunal-karny/, 12.05.2023.

Łodyn P. (2023), Haga czeka: jakie będą konsekwencje międzynarodowych nakazów aresztowania Putina i jego popleczników?, „Obserwator Międzynarodowy”, https://obserwatormiedzynarodowy.pl/2023/03/22/haga-czeka-jakie-beda-konsekwencje-miedzynarodowych-nakazow-aresztowania-putina-i-jego-poplecznikow/, 11.05.2023.

Majos M. (2015), Immunitet głowy państwa w międzynarodowym prawie karnym – wybrane zagadnienia, w: Międzynarodowe i europejskie prawo karne: osiągnięcia, kierunki rozwoju, wyzwania, red. J. Nowakowska-Masułecka, I. Topa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Masło K. (2023), Wyzwania stojące przed międzynarodowym prawem karnym w związku z wojną rosyjsko-ukraińską, w: K. Grzelak-Bach, Prawo humanitarne – zagadnienia wybrane, Prawa Człowieka i Prawo Międzynarodowe, Warszawa.

Oświadczenie Prokuratora ICC z dnia 28.02.2023 r., https://www.icc-cpi.int/news/statement-icc-prosecutor-karim-aa-khan-qc-situation-ukraine-receipt-referrals-39-states, 7.05.2023.

Piątkowski M. (2023), Dr Mateusz Piątkowski: Putin w Hadze? Na ile to możliwe?, Obserwator Międzynarodowy, https://obserwatormiedzynarodowy.pl/2023/03/18/dr-mateusz-piatkowski-putin-w-hadze-na-ile-to-mozliwe/, 11.05.2023.

Pismo Ambasady Ukraińskiej w Królestwie Niderlandów z dnia 9.04.2014 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/declarationRecognitionJuristiction09-04-2014.pdf, 7.05.2023.

Pismo Ministra Spraw Zagranicznych Ukrainy z dnia 08.09.2025 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/Ukraine_Art_12-3_declaration_08092015.pdf, 7.05.2023.

Pismo Ministra Sprawiedliwości Republiki Litewskiej z dnia 1.03.2022 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2022-04/1041.pdf, 15.12.2024.

Pismo Grupy 38 Państw-Stron z dnia 02.03.2022 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2022-04/Article-14-letter.pdf, 15.12.2024.

Pismo Ambasadora Republiki Północnej Macedonii z dnia 6.03.2022 r., 15.12.2024.

Pismo Ambasadora Czarnogóry z dnia 21.03.2022 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2022-04/20220321164751497-ukraine-referral-montenegro.pdf, 15.12.2024.

Pismo Ambasadora Japonii z dnia 9.03.2022 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2022-04/JAPAN_referral.pdf, 15.12.2024.

Pismo Ambasadora Republiki Chile z dnia 1.04.2022 r., https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2022-04/20220401-Chile-Letter-to-OTP.PDF, 15.12.2024.

Redakcja RP, Prezes Trybunału Karnego w Hadze: immunitet nie ochroni Putina, „Rzeczpospolita”, https://www.rp.pl/prawo-karne/art38151291-prezes-trybunalu-karnego-w-hadze-immunitet-nie-ochroni-putina, 11.05.2023.

Redakcja RP, Lwowa-Biełowa: Rosja konsekwentnie pomaga łączyć ukraińskie dzieci z rodzinami, „Rzeczpospolita”, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art38199381-lwowa-bielowa-rosja-konsekwentnie-pomaga-laczyc-ukrainskie-dzieci-z-rodzinami, 9.05.2023.

Redakcja Obserwatora Międzynarodowego, Zredagowany referat J. Cybułenko, Obserwator Międzynarodowy, https://obserwatormiedzynarodowy.pl/2022/10/18/prof-jewhen-cybulenko-trzeba-stale-naciskac-na-zachodnich-przywodcow-aby-utworzono-miedzynarodowy-trybunal-ds-agresji-rosji-przeciwko-ukrainie/, 11.05.2023.

Redakcja Reuters (2024), Putin gets lavish welcome in Mongolia despite ICC warrant, Reuters, https://www.reuters.com/world/putin-gets-lavish-welcome-mongolia-despite-icc-warrant-2024-09-03/, 4.09.2024.

Reginia-Zacharski J. (2023), Geneza rosyjskiej agresji na Ukrainę z 24 lutego 2022 r. w świetle analizy uwarunkowań wielopoziomowych, „Myśl Polityczna”, nr 1(17).

Rodkiewicz W. (2023), Rosyjskie reakcje na list gończy MTK za Putinem, Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2023-03-20/rosyjskie-reakcje-na-list-gonczy-mtk-za-putinem, 8.05.2023.

Santos S. (2024), Ukraine calls on Mongolia to arrest Putin ahead of visit, BBC, https://www.bbc.com/news/articles/c0e852r50x7o, 30.08.2024.

Stankiewicz M. (2006), Zasady odpowiedzialności zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym, „Studia Prawnoustrojowe”, nr 6.

Sucharska A., Władimir Putin nie poleci do Meksyku. Nie pomogły zapewnienia, https://wydarzenia.interia.pl/zagranica/news-wladimir-putin-nie-poleci-do-meksyku-nie-pomogly-zapewnienia,nId,7819923, 15.12.2024.

Symonides J. (red.) (2006), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Śledztwo w sprawie sytuacji na Ukrainie, sygn. ICC–01/22, https://www.icc-cpi.int/situations/ukraine, 7.05.2023.

Uniejewski J. (2024), Możliwości prawne i perspektywy osądzenia rosyjskiej agresji na Ukrainę, „Radca Prawny” nr 1(38).

Wierczyńska K. (2014), Immunitet urzędującej głowy państwa – kilka uwag na marginesie spraw toczących się przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym, w: I. Skomerska-Muchowska, Ewolucja immunitetów mających swoje źródło w prawie międzynarodowym. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-407-5.12

Zmarzły A. (2023), Jurysdykcja międzynarodowego Trybunału Karnego nad rosyjską „specjalną operacją wojskową” w Ukrainie – osądzenie „Rosyjskiej wielkiej trojki”, „Palestra”, nr 7.

Zyguła A. (2018), Międzynarodowe skutki konfliktu na Ukrainie – Reakcja społeczności międzynarodowej na wojnę hybrydową we Wschodniej Ukrainie, „Obronność. Zeszyty Naukowe”, nr 3(27).