Słowa kluczowe
wybory
organizacja
komunikacja
Belgia
Republika Czeska
Jak cytować
Abstrakt
Słaba kondycja wyborcza partii komunistycznych w Europie w trzeciej dekadzie XXI w. sprawia, że nie są one relewantnymi aktorami politycznymi. Niemniej ich trajektorie polityczne są różne, co egzemplifikacją przykłady z Republiki Czeskiej i Belgii. Przedmiotem analizy są dwie partie polityczne: Belgijska Partia Pracy (Parti du Travail de Belgique/Partij van de Arbeid van België, PTB/PVDA) oraz Komunistyczna Partia Czech i Moraw (Komunistická strana Čech a Moravy, KSČM), które zostały porównane z uwzględnieniem tych samych kryteriów: genezy partii, dziedzictwa ideowego, miejsca w systemie partyjnym, modelu organizacyjnego oraz stylu komunikacji z otoczeniem.
Celem analizy jest odpowiedź na pytanie, czy odmienna dynamika wyborcza obu partii jest konsekwencją ich genezy, czy raczej umiejętności (lub jej braku) w zakresie adaptowania się do realiów politycznych, w których przyszło im funkcjonować w trzeciej dekadzie XXI w.
Badania przeprowadzono w oparciu o analizę wyników wyborczych obu ugrupowań, wewnętrznych dokumentów partyjnych (statutów, danych dotyczących bazy członkowskiej), obserwacji aktywności medialnej, jak również na podstawie przeprowadzonych wywiadów badawczych z przedstawicielami badanych partii politycznych.
Z przeprowadzonych badań wynika, że dla kondycji partii komunistycznych w Europie znacznie większe znaczenie od kwestii historycznych mają umiejętności adaptacji radykalnie lewicowych postulatów do oczekiwań społecznych oraz ich zdolności komunikacyjne.
Bibliografia
Balík S. (2005), Communist Party of Bohemia and Moravia and its Attitude towards own History, w: Trajectories of the Left. Social Democratic and (Ex-)Communist Parties in Contemporary Europe: between Past and Future, red. L. Kopeček, CDK a ISPO, Brno.
Bochajczuk M. (2023), Komuniści z TikToka, czyli belgijska Partia Pracy, EURACTIV.pl, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/komunisci-z-tiktoka-czyli-belgijska-partia-pracy/, 10.01.2025.
Delwit P. (2022), The Labor Party of Belgium (PTB-PVDA): A Modern Radical Left Party?, “Frontiers in Political Science”, vol. 4. DOI: https://doi.org/10.3389/fpos.2022.862949
Delwit P., Pilet J. B., Van Haute E. (2011), Les partis politiques en Belgique, Université libre de Bruxelles, Bruxelles.
Denver D., Hands G., Fisher J., MacAllister I. (2002), The Impact of Constituency Campaigning in the 2001 General Election, “British Elections and Parties Review”, vol. 12. DOI: https://doi.org/10.1080/13689880208413071
Dohet J., Faniel J. (2012), La gauche anticapitaliste en Belgique: entre fragmentation et tentatives d’unité, w: Les partis de la gauche anticapitaliste en Europe, red. J. M. De Waele, D. L. Seiler, Economica, Paris.
Duverger M. (1951), Les partis politiques, Seuil, Paris.
Feyaerts G., The emergence of the PTB: “An amazing story”. The history of the renewal movement since 2004, https://international.pvda-ptb.be/sites/default/files/brochures/TheEmergenceOfThePTB_EN.pdf, 8.02.2024.
Fiala P., Hloušek V. (2003), System partyjny Republiki Czeskiej, w: Partie i systemy partyjne Europy Środkowej, red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Fisher J., Denver D., Hands G. (2006), Party membership and campaign activity in Britain. The Impact of Electoral Performance, “Party Politics”, vol. 12, nr 4. DOI: https://doi.org/10.1177/1354068806064731
Grzymala-Busse A. (2002), Redeeming the Communist Past. The Regeneration of Communist Parties in East Central Europe, Cambridge University Press, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511613388
Hloušek V., Kopecek L. (2010), Origin, Ideology and Transformation of Political Parties East-Central and Western Europe Compared, Routledge, London.
Ignazi P. (2020), The four knights of intra-party democracy: a rescue for party delegitimation, “Party Politics”, vol. 26, nr 1. DOI: https://doi.org/10.1177/1354068818754599
Kopeček L., Svačinová P. (2016), Between Organizational Extremes: Czech Parties after a Political Earthquake, w: Organizational Structures of Political Parties in Central and Eastern European Countries, red. K. Sobolewska-Myślik, B. Kosowska-Gąstoł, P. Borowiec, Jagiellonian University Press, Kraków.
Kopecký P. (1995), Developing Party Organizations in East-Central Europe: What Type of Party is Likely to Emerge?, “Party Politics”, vol. 1, nr 4. DOI: https://doi.org/10.1177/1354068895001004005
Kramlová J. (2023), Stranám ubývají členové. Rozrůstají se jen SPD a STAN, https://ct24.ceskatelevize.cz/clanek/domaci/stranam-ubyvaji-clenove-rozrustaji-se-jen-spd-a-stan-8898, 9.02.2024.
Kubas S. (2018), Komunistyczna Partia Czech i Moraw: Pomiędzy nostalgicznym apelem przeszłości a próbą przedstawienia wizji przyszłości, w: Na drodze do wyjaśnienia problemów politycznych: księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Markowi Barańskiemu, red. A. Czyż, S. Kubas, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Kubát M. (2014), The Communist Party of Bohemia and Moravia: A Successful Engagement of the Social and the Nationalist Protest, presentation on the 2014 ECPR General Conference in Glasgow.
Kunštát D. (2013), Za rudou oponou. Komunisté a jejich voliči po roce 1989, Sociologické nakladatelství, Praha.
Mair P., Katz R. (1997), Party Organizations and Party Systems, w: Party System Change. Approaches and Interpretations, red. P. Mair, Clarendon Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/0198295499.001.0001
Martens L. (1994), Un autre regard sur Staline, EPO, Antwerp.
Martens L., Rosa-Rosso E. (2020), Le parti de la révolution, EPO, Antwerp.
Mertens P. (2011), Hoe durven ze?, EPO, Antwerp.
Mertens P. (2016), Graailand: het leven boven onze stand, EPO, Antwerp.
Neumann S. (1956), Toward a comparative study of political parties, w: Modern Political Parties, red. S. Neumann, University of Chicago Press, Chicago.
Pacześniak A., Wincławska M. (2017), Czy współczesne partie potrzebują jeszcze członków? Wnioski z badań empirycznych w polskich partiach politycznych, „Political Preferences”, t. 17.
Pattie C. J., Johnston R. J., Fieldhouse E. A. (1995), Winning the Local Vote: The Effectiveness of Constituency Campaign Spending in Great Britain, 1983–1992, “American Political Science Review”, vol. 89. DOI: https://doi.org/10.2307/2082521
Pauwels T. (2011), Measuring Populism: A Quantitative Text Analysis of Party Literature in Belgium, “Journal of Elections, Public Opinion and Parties”, vol. 21, nr 1. DOI: https://doi.org/10.1080/17457289.2011.539483
Perottino M. (2012), Le parti communiste tchèque entre continuité et rupture, w: Les partis de la gauche anticapitaliste en Europe, red. J. M. De Waele, D. L. Seiler, Economica, Paris.
PTB (2021), Les statuts du PTB. Congrès de l’unité 2021, EPO, Antwerp.
Rooduijn M., Akkerman T. (2017), Flank Attacks: Populism and Left-Right Radicalism in Western Europe, “Party Politics”, vol. 23, nr 3. DOI: https://doi.org/10.1177/1354068815596514
Seyd P., Whiteley P. (2003), How to Win a Landslide by Really Trying: the Effects of Local Campaigning on Voting in the 1997 British General Election, “Electoral Studies”, vol. 22. DOI: https://doi.org/10.1016/S0261-3794(02)00017-3
Waller M. (1995), Adaptation of the Former Communist Parties of East-Central Europe: A Case of Social-Democratization?, “Party Politics”, vol. 1, nr 4. DOI: https://doi.org/10.1177/1354068895001004003
Wauters B., Pittoors G. (2019), Populist party leaders in Belgium: an analysis of VB and PVDA-PTB, “Polish Political Science Review. Polski Przegląd Politologiczny”, vol. 7, nr 1. DOI: https://doi.org/10.2478/ppsr-2019-0001
Wincławska M., Pacześniak A. (2018), Members of Polish Political Parties in the Process of Inter-Electoral Campaigning, “Polish Political Science Yearbook”, vol. 48, nr 4. DOI: https://doi.org/10.15804/ppsy2018405
Lista wywiadów badawczych:
Wywiad badawczy z reprezentantem PTB/PVDA, 9 listopada 2021.
Wywiad badawczy z reprezentantem PTB/PVDA, 10 stycznia 2022.
Wywiad badawczy z reprezentantem PTB/PVDA, 15 marca 2022.
Wywiad badawczy z reprezentantem KSČM, 2 maja 2022.
Wywiad badawczy z reprezentantem KSČM, 5 maja 2022.
Wywiad badawczy z reprezentantem KSČM, 17 maja 2022.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Pacześniak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.